Maria Piechotka

Polityka i administracja

Maria Kazimiera Piechotka, znana również pod pseudonimem „Marianna”, to postać, która odcisnęła swoje piętno w historii Polski. Urodziła się 12 lipca 1920 roku w malowniczym Krakowie, a swoje życie zakończyła 28 listopada 2020 roku w Warszawie.

Jako architektka, Piechotka przyczyniła się do rozwoju polskiej architektury w czasie, kiedy kraj zmagał się z wieloma wyzwaniami. Jej działalność w czasie powstania warszawskiego jako łączniczka świadczy o jej odwadze oraz determinacji. Po wojnie zaangażowała się w politykę, zasiadając w Sejmie PRL w III kadencji w latach 1961–1965.

Życiorys

Maria Piechotka, urodzona w Tarnowie, dzieciństwo spędziła w tej urokliwej miejscowości. W 1938 roku, jej edukacja osiągnęła ważny kamień milowy, kiedy to zdała maturę w szkole sióstr urszulanek. Po ukończeniu szkoły, zdecydowała się na wyjazd do Warszawy, gdzie rozpoczęła studia na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej.

W okresie II wojny światowej angażowała się w tajne komplety, co pozwoliło jej na kontynuację edukacji. Regularnie zdawała egzaminy oraz przedstawiała prace do korekt w Warszawie, mimo prac na budowie, które wykonywała jako technik w Krakowie. Co miesiąc musiała podróżować między tymi miastami, co stanowiło ogromne wyzwanie w obliczu wojennej rzeczywistości.

Podczas studiów miała okazję poznać Kazimierza Piechotkę, który odegrał kluczową rolę w jej życiu, namawiając ją do stałego zamieszkania w Warszawie. Jej przeprowadzka miała miejsce 26 lipca 1944 roku, tuż przed wybuchem powstania warszawskiego.

W czasie tego dramatycznego etapu historii Polski, Maria pozostawała w Warszawie. W trakcie powstania, przez pewien okres, pełniła rolę łączniczki w grupach Jerzego Brauna. Po zakończeniu walk, udała się wraz z mężem do obozu jenieckiego Stalag IV B Mühlberg – Rez. Laz. Kgf. w Zeithain, gdzie znalazła się jako członek personelu szpitalnego.

Działalność zawodowa

W 1944 roku, w czasie dramatycznych wydarzeń września, Maria Piechotka znalazła schronienie w Gmachu Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej. To właśnie tam, będąc w gabinecie prof. Jana Zachwatowicza, uczestniczyła w ważnych pomiarach architektonicznych oraz w działaniach mających na celu ratowanie cennych zabytków. Po czasie spędzonym w obozie jenieckim, w 1945 roku powróciła do Warszawy, gdzie rozpoczęła pracę w Państwowej Pracowni Konserwacji Zabytków. Ukończenie studiów na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej miało miejsce w 1948 roku.

Wkrótce po zakończeniu studiów, Maria Piechotka wraz z mężem podjęła pracę w Miastoprojekcie Stolica Północ. W tym samym roku wspólnie założyli spółkę autorską, działającą pod nazwą Maria i Kazimierz Piechotkowie. Ich wkład w architekturę był ogromny; zaprojektowali wiele budynków mieszkalnych oraz usługowych, w tym na terenie warszawskich Bielan, gdzie zrealizowali osiedla Bielany I-IV, które zostały wpisane przez Stowarzyszenie Architektów Polskich na listę dóbr kultury współczesnej.

Marię Piechotkę łączyła także bliska współpraca z Janem Zachwatowiczem oraz mężem w projekcie odbudowy bazyliki archikatedralnej św. Jana Chrzciciela w Warszawie. Oprócz tego, wspólnie kierowali zespołem zajmującym się systemem budownictwa wielkopłytowego W-70 oraz Wk-70, który zwyciężył w ogólnokrajowym konkursie i zyskał akceptację do wdrożenia w całym kraju. Dodatkowo, w współpracy z Instytutem Techniki Budowlanej, opracowali specjalny system ECA dla Algierii, uwzględniający lokalne warunki oraz zagrożenia sejsmiczne.

Marię Piechotkę charakteryzowała także szeroka działalność badawcza, w tym dotycząca synagog. Razem z mężem opracowali wiele publikacji dotyczących architektury żydowskiej w Polsce, w tym wyróżniające się prace takie jak:

  • „Bramy nieba. Bożnice drewniane na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej” (wyd. I – 1957, wyd. II rozszerzone – 1996),
  • „Bramy nieba. Bożnice murowane” (1999),
  • „Krajobraz z menorą” (2008).

W latach 1961–1965 Maria Piechotka pełniła także funkcję bezpartyjnej posłanki na Sejm PRL, została wybrana w okręgu Warszawa-Wola. W parlamencie była wiceprzewodniczącą Komisji Budownictwa, co świadczy o jej zaangażowaniu i wpływie na rozwój polityki budowlanej w Polsce.

Życie prywatne

Maria Piechotka była córką Kazimierza i Zofii. Wkrótce przed wybuchem powstania, zaręczyła się z Kazimierzem Piechotką. Ślub odbył się 30 sierpnia 1944 roku, w trakcie powstania, w Kościele Imienia Jezus, który znajduje się przy ul. Stanisława Moniuszki.

Para doczekała się dwóch synów, Macieja i Michała, którzy również wybrali ścieżkę kariery architekta i mieli okazję współpracować zawodowo z rodzicami. Maria była także bratanicą profesora Maksymiliana Hubera, co pokazuje jej silne powiązania z wybitnymi postaciami w dziedzinie sztuki i architektury.

Po zakończeniu swojego życia, Maria Piechotka znalazła spoczynek na cmentarzu Bródnowskim, w kwaterze 22B-VI-12/13.

Nagrody i odznaczenia

Maria Piechotka, ukazując swoje niewątpliwe osiągnięcia i wkład w różne dziedziny, zdobyła wiele nagród oraz odznaczeń, które potwierdzają jej zaangażowanie i znaczenie w życiu społecznym oraz kulturalnym.

  • w 1951 roku została odznaczona Srebrnym Krzyżem Zasługi za swoje zasługi przy organizacji II Światowego Kongresu Pokoju,
  • w 1954 roku uzyskała odznakę „Przodownik pracy”,
  • w 1957 roku uhonorowana Nagrodą Miasta Stołecznego Warszawy,
  • w 1974 roku otrzymała Nagrodę Państwową II stopnia,
  • w 1977 roku została odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski,
  • w 2000 roku zdobyła Nagrodę Jana Karskiego i Poli Nireńskiej, przyznawaną przez YIVO, wspólnie z mężem, za prace dotyczące historii architektury synagogalnej,
  • w 2004 roku, razem z mężem, została laureatką nagrody Polskiego Komitetu Narodowego ICOMOS im. Jana Zachwatowicza,
  • w 2015 roku odebrała złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”,
  • jest również laureatką licznych nagród branżowych oraz konkursów.

Oceń: Maria Piechotka

★★★★★
Średnia ocena:4.47 Liczba ocen:21