Henryk Szatkowski

---

Życiorys

Henryk Szatkowski był wszechstronnym człowiekiem, który poświęcił swoje życie zarówno rodzinie, jak i działalności społecznej oraz politycznej. Uczył się prawa w prestiżowych miastach, takich jak Kraków, Wrocław i Berlin. Jego życie osobiste było związane z Marysią Stopkówną, córką Wojciecha Stopki Mocarnego, znanej postaci z regionu Podhala.

Przed wybuchem II wojny światowej, Szatkowski pełnił funkcję kierownika wydziału uzdrowiskowego w magistracie w Zakopanem. W pracy tej odnosił sukcesy, zdobywając zaufanie wiceministra Aleksandra Bobkowskiego. W późniejszych latach zaangażował się w politykę jako członek BBWR oraz pracownik Ministerstwa Komunikacji. Jako przyjaciel Bobkowskiego, był jednym z kluczowych inicjatorów budowy kolejki na Kasprowy Wierch.

Szatkowski był także aktywnym działaczem sportowym, zajmującym najwyższe stanowiska w Polskim Związku Narciarskim. Wraz z wybuchem konfliktu zbrojnego, zaangażował się w działalność, która miała na celu ukierunkowanie niezależności górali; współpracował z wieloma znanymi osobistościami, w tym z Witalisem Wiederem oraz Józefem Cukierem. Propagował ideę, że górale mają germańskie korzenie, co zaowocowało powstaniem pojęcia Goralenvolku – ludu góralskiego.

Jako jeden z założycieli Goralenverein (Zjednoczenie Górali), był również twórcą pomysłu jednostki bojowej w strukturach Waffen-SS. Jednakże jego żona nie podzielała tych poglądów i ostatecznie opuściła dom rodzinny. W trakcie okupacji przejął manufakturę, której właściciel został aresztowany przez Niemców. Tego typu działania nie były rzadkością – pozostali liderzy Goralenvolk również korzystali z sytuacji, przejmując pozostawione bez nadzoru przedsiębiorstwa.

Pod koniec 1944 roku, w obliczu osłabienia niemieckiej armii, uciekł z terenu Podhala, pozostawiając żonę Marię oraz dzieci – Zofię, Jana i Andrzeja. Jego dalsze losy są niejasne; wiadomo, że miał znajdować się w Austrii i Rzymie, gdzie został rozpoznany, a potem według późniejszych informacji mieszkał w Londynie w latach 60. XX wieku. Rodzina nigdy nie dowiedziała się, kiedy ani gdzie został pochowany. Po wojnie został zaocznie skazany na karę śmierci przez władze PRL.

Wnuk Henryka, Wojciech Szatkowski, na Uniwersytecie Jagiellońskim napisał pracę magisterską poświęconą „Goralenvolkowi”. Po wielu latach zdecydował się na głębsze zbadanie historii swojego dziadka, czego efektem była książka „Goralenvolk. Historia zdrady”, która zdobyła uznanie, otrzymując nagrodę historyczną tygodnika „Polityka” w 2012 roku.

---

Oceń: Henryk Szatkowski

---