Piotr Borek

---

Życiorys

W 1995 roku Piotr Borek zakończył swoje studia z zakresu polonistyki na Wyższej Szkole Pedagogicznej im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Ukończenie tego kierunku otworzyło mu drogę do dalszych badań naukowych, które zaowocowały doktoratem uzyskanym w 2000 roku na Akademii Pedagogicznej im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Tematem jego dysertacji doktorskiej była Obraz Ukrainy w staropolskich diariuszach i pamiętnikach. Zagadnienia wybrane, z promotorem dr hab. Haliną Bursztyńską-Stefańską. W 2006 roku uzyskał stopień naukowy doktora habilitowanego, na podstawie pracy: Od Piławiec do Humania. Studia staropolskie, a tytuł profesora otrzymał 7 sierpnia 2012 roku.

Piotr Borek specjalizuje się w historii literatury polskiej, edytorstwie oraz badaniach nad problemami etnicznymi. Jego dorobek naukowy obejmuje około 200 publikacji, a także pełnienie roli redaktora naczelnego prestiżowych czasopism, takich jak „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria” oraz „Rocznik Przemyski. Literatura i Język”. Jest także autorem monografii z dziedziny romologii, a w swoim dorobku ma wypromowanie siedmiu doktorów. Borykając się z wyzwaniami akademickimi, Piotr Borek dołączył do szanowanych organizacji, w tym do Komitetu Nauk o Literaturze PAN (do 2016) oraz do Komisji Wschodnioeuropejskiej PAU.

Jego kariera zawodowa wiąże się z WSP im. KEN w Krakowie, która przekształciła się w Akademię Pedagogiczną, następnie Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, a w 2023 roku w Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie (UKEN), gdzie objął stanowisko profesora. W latach 2009-2016 pełnił funkcję dyrektora Instytutu Filologii Polskiej, a następnie od 2016 do 2019 roku dziekana Wydziału Filologicznego, oraz w latach 2019-2020 dziekana Wydziału Nauk Humanistycznych. W 2020 roku został wybrany na rektora UP na kadencję 2020-2024, pokonując w wyborach zarówno urzędującego rektora, profesora Kazimierza Karolczaka, jak i dr hab. Roberta Stawarza.

W kontekście swojej działalności akademickiej Borek był mocno związany z rządzącą w latach 2015–2023 partią Prawo i Sprawiedliwość. Jego relacje z politykami tego ugrupowania, takimi jak Ryszard Terlecki, Piotr Gliński, Mateusz Morawiecki, a także z kontrowersyjną kuratorką Barbarą Nowak, wywołały wiele kontrowersji. Na szczególną uwagę zasługuje również jego wypowiedź na temat Uniwersytetu Jagiellońskiego, który nazwał „agencją towarzyską”.

15 marca 2021 roku został powołany przez premiera Morawieckiego do Rady Naukowej Instytutu De Republica, jednak zwolniony z tego stanowiska 29 grudnia 2023 roku, po przyjściu nowego premiera, Donalda Tuska.

Kontrowersje

W maju 2021 roku Rada Uczelni poddała pod głosowanie odwołanie Piotra Borka z funkcji rektora, co było wynikiem zarzutów ze strony prof. Grzegorza Przebindy, który twierdził, że Borek przekazał pełnię władzy kanclerzowi, a także że na uczelni panuje atmosfera strachu. Ostateczny wynik głosowania to 3 głosy za, 3 przeciw oraz 1 wstrzymujący się, co pozwoliło rektorowi pozostać na stanowisku. W maju 2021 roku, jako reakcja na zwolnienia, powstała także komisja zakładowa OZZ Inicjatywa Pracownicza, która zarzucała mu naruszenia statutu uczelni oraz prawa pracy.

Boreku zrealizował także kilka kontrowersyjnych zwolnień, w tym byłego rektora, prof. Kazimierza Karolczaka oraz dyrektora Instytutu Filozofii, prof. Janusza Majcherka. Jesienią 2021 roku na podstawie donosu oskarżył studenta Jakuba Gajdę o groźby wobec władz uczelni, co doprowadziło do zawieszenia go w prawach studenta, mimo że sprawa została umorzona przez policję. Ta sytuacja wywołała szereg protestów, w tym list poparcia dla Gajdy od 1494 osób związanych z nauką, które nie przekonały władz uczelni do zadośćuczynienia.

W tym samym czasie Borek zwalniał również związkowców z Inicjatywy Pracowniczej, w tym dr Małgorzatę Trojańską oraz inne osoby objęte ochroną związkową, co budziło wiele kontrowersji. Obecnie przed sądem pracy toczy się kilka spraw przeciwko UKEN, w których już zapadły wyroki uznające zwolnienia za wadliwe.

11 marca 2024 roku Rada Uczelni zablokowała możliwość startu w wyborach rektorskich kontrkandydata Borka, prof. Piotra Trojańskiego, co umożliwiło Borekowi ubieganie się o reelekcję jako jedynemu kandydatowi. W rezultacie 21 marca został wybrany rektorem na kadencję 2024–2028. Związkowcy z Inicjatywy Pracowniczej złożyli protesty wyborcze, a Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego prowadzi postępowanie kontrolne dotyczące sytuacji w UKEN.

3 czerwca 2024 roku poseł Marek Sowa zwrócił się do ministra nauki z interpelacją w sprawie nieprawidłowości na Uniwersytecie Komisji Edukacji Narodowej, z pytaniem o wszczęcie procedury odwołania Piotra Borka. 2 września 2024 roku minister zdecydował o wszczęciu postępowania dotyczącego jego odwołania, wskazując na uporczywe łamanie prawa. Borek, w swoim oświadczeniu, próbował zepchnąć odpowiedzialność na kwestie polityczne, a jego obrona w postaci kilku pracowników, trzymających hasła na rzecz autonomii, nie zmieniła obrazu sytuacji.

Odznaczenia

W 2023 roku Piotr Borek został uhonorowany Złotym Medalem „Zasłużony dla Nauki Polskiej Sapientia et Veritas”. Medal ten został przyznany przez ministra Przemysława Czarnka tuż przed zakończeniem jego kadencji, co podkreśla znaczenie tego wyróżnienia.

---

Oceń: Piotr Borek

---