Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

---

Historia

Uczelnia w swoim wczesnym etapie działalności koncentrowała się na przygotowywaniu nauczycieli szkół podstawowych. Program kształcenia trwał 3 lata i kończył się egzaminem dyplomowym. Zmiany w roku akademickim 1949/1950 obejmowały również kształcenie nauczycieli szkół średnich, a strona organizacyjna uczelni uległa przekształceniu w model oparty na wydziałach. W tym czasie powstały instytucje akademickie, takie jak senat, rady wydziałów oraz stanowiska rektora, prorektorów i dziekanów.

Rok 1954 był przełomowy, ponieważ uczelnia zyskała status szkoły wyższej, a czas studiów wydłużył się do 4 lat, co umożliwiło absolwentom uzyskanie pełnego wykształcenia wyższego oraz dyplomu magistra. Zmiany polityczne w 1956 roku przyczyniły się do zwiększenia autonomii Uczelni, która po raz pierwszy dokonała wyboru rektora, a jego funkcję objął prof. dr Wincenty Danek. Dzięki niemu Wyższa Szkoła Pedagogiczna zaczęła zdobywać renomę w środowisku oświatowym jako instytucja kształcąca wysoko wykwalifikowanych nauczycieli.

W 1958 roku czas studiów przedłużono do 5 lat, co wpłynęło na jakość kształcenia. Dodatkowo w 1959 uczelnia uzyskała prawa do nadawania stopnia naukowego doktora w różnych dziedzinach, takich jak literaturoznawstwo, językoznawstwo, historia oraz wiele innych. Natomiast w 1967 roku uczelnia uzyskała prawo do przeprowadzania przewodów habilitacyjnych.

Rok 1973 to moment, kiedy Wyższa Szkoła Pedagogiczna zyskała imię Komisji Edukacji Narodowej. Kolejne przełomy miały miejsce w 1989 roku z początkiem ustrojowych i społecznych przemian, co stawiałoo przed akademickim środowiskiem konieczność adaptacji do nowego modelu funkcjonowania w systemie pełnej samodzielności.

Przełomowe zmiany miały miejsce 1 października 1999 roku, kiedy to nadano uczelni nazwę Akademia Pedagogiczna im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Natomiast zmiany z 20 listopada 2008 roku nadali jej nazwę Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Ostatnia zmiana miała miejsce 30 sierpnia 2023 roku, kiedy to Sejm uchwalił ustawę o nadaniu nazwy Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, która wejdzie w życie 1 października 2023 roku.

W okresie rządów rektorów Michała Śliwy (2008–2016) oraz Kazimierza Karolczaka (2016–2020) miała miejsce gruntowna przebudowa organizacyjna, co skutkowało zwiększonym naciskiem na rozwój badań i kadry naukowo-dydaktycznej, a także rozwinięciem programu edukacyjnego. Dzięki tym działaniom uczelnia już w 2017 roku osiągnęła dobre wyniki w ocenie działalności naukowej, uzyskując kategorię A dla pięciu z siedmiu swoich wydziałów. Co więcej, Uczelnia zakwalifikowała się do pierwszego konkursu w programie „Inicjatywa doskonałości – uczelnia badawcza”. W 2022 roku, pod kierownictwem kontrowersyjnego rektora Piotra Borka, wyniki ewaluacji wykazały, że żadna z ocenianych 21 dyscyplin nie uzyskała pierwotnie kategorii A.

Kalendarium

• 1946: powstanie Państwowej Wyższej Szkoły Pedagogicznej,
• 1954: uzyskanie statusu szkoły wyższej,
• 1973: nadanie Wyższej Szkole Pedagogicznej imienia Komisji Edukacji Narodowej,
• 1999: zmiana nazwy na Akademia Pedagogiczna im. Komisji Edukacji Narodowej,
• 2008: zmiana nazwy na Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej,
• 2023: zmiana nazwy na Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie (od 1.10.2023).

Rektorzy

W historii Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, funkcja rektora była pełniona przez wiele znaczących postaci z różnych okresów. Każdy z nich wniósł coś wyjątkowego do rozwoju uczelni.

• Stefan Szuman sprawował urząd od 1946 do 1948 roku,
• po nim był Stanisław Skalski w latach 1948–1949,
• Kazimierz Józef Piwarski kierował uczelnią od 1949 do 1950 roku,
• Zygmunt Mysłakowski był rektorem w latach 1950–1956,
• Wincenty Danek sprawował swoją funkcję od 1956 aż do 1971 roku,
• Zenon Moszner pełnił tę rolę w latach 1971–1975,
• Bolesław Faron był rektorem od 1975 do 1980 roku,
• Tadeusz Ziętara kierował uczelnią w latach 1980–1981,
• ponownie Zenon Moszner był rektorem w latach 1981–1984,
• Mieczysław Rozmus pełnił tę rolę od 1984 do 1990 roku,
• Zenon Uryga był rektorem w latach 1990–1993,
• Feliks Kiryk sprawował urząd od 1993 do 1999 roku,
• Michał Śliwa był rektorem przez sześć lat, od 1999 do 2005,
• Henryk Żaliński pełnił tę funkcję w latach 2005–2008,
• następnie Michał Śliwa powrócił jako rektor w latach 2008–2016,
• Kazimierz Karolczak był na czołowej pozycji uczelni w latach 2016–2020,
• a obecnie rektorat sprawuje Piotr Borek od 2020 roku.

Wykładowcy

W kontekście omawianego zagadnienia występuje kategoria dotycząca wykładowców Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie.

Absolwenci

W tej kategorii można znaleźć informacje dotyczące absolwentów uczelni, która nosi nazwę Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie.

Struktura uczelni

Uczelnia jest zorganizowana z pięciu wydziałów oraz dziewiętnastu instytutów, które razem tworzą kompleksową strukturę edukacyjną.

Wydziały

• Wydział Nauk Humanistycznych,
• Wydział Nauk Ścisłych i Przyrodniczych,
• Wydział Nauk Społecznych,
• Wydział Pedagogiki i Psychologii,
• Wydział Sztuki.

Instytuty

• Instytut Bezpieczeństwa i Informatyki,
• Instytut Biologii i Nauk o Ziemi,
• Instytut Dziennikarstwa i Stosunków Międzynarodowych,
• Instytut Filologii Angielskiej,
• Instytut Filologii Polskiej,
• Instytut Historii i Archiwistyki,
• Instytut Malarstwa i Edukacji Artystycznej,
• Instytut Matematyki,
• Instytut Nauk Medycznych w organizacji,
• Instytut Nauk o Informacji,
• Instytut Nauk o Zdrowiu,
• Instytut Nauk Technicznych,
• Instytut Neofilologii,
• Instytut Pedagogiki,
• Instytut Pedagogiki Specjalnej,
• Instytut Prawa, Ekonomii i Administracji,
• Instytut Psychologii,
• Instytut Socjologii,
• Instytut Sztuki i Designu,
• Instytut Zarządzania i Spraw Społecznych.

Budynki dydaktyczno-naukowe

W Krakowie znajduje się wiele istotnych budynków dydaktyczno-naukowych, które odgrywają kluczową rolę w funkcjonowaniu Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej. Oto niektóre z nich:

• Gmach główny usytuowany przy ul. Podchorążych 2, powstał w latach 1971–1973, posiadając powierzchnię wynoszącą 23 672 m²,
• Nowy budynek również zlokalizowany przy ul. Podchorążych 2,
• Budynek Wydziału Pedagogicznego znajduje się przy ul. Ingardena 4, pochodzi z lat 30. XX wieku i cechuje się stylowym modernizmem,
• Zespół budynków przy ul. Mazowieckiej 43, zbudowany w 1906 roku, w stylu eklektycznym, jest wpisany do rejestru zabytków województwa małopolskiego pod nr A-1058, decyzja z dnia 25 czerwca 1997 roku,
• Budynek dydaktyczny Instytutu Filologii Angielskiej znajduje się przy ul. Karmelickiej 41, został wzniesiony w 1871 roku według projektu Maksymiliana Nitscha w stylu neorenesansowym. Obiekt ten jest również wpisany do rejestru zabytków województwa małopolskiego pod nr A-1026, decyzją z 8 maja 1996 roku,
• Budynek dydaktyczny usytuowany przy ul. Studenckiej 5, zrealizowany w 1952 roku,
• Budynek dydaktyczny zlokalizowany przy ul. Podbrzezie 3, którego budowa miała miejsce w latach 30. XX wieku,
• Obserwatorium Astronomiczne, które mieści się na szczycie Suhora (1000 m n.p.m.) w Gorcach, zbudowane w latach 1986–1987, jest częścią Gorczańskiego Parku Narodowego,
• Kryta Pływalnia zlokalizowana przy ul. Ingardena 4, oddana do użytku w 1999 roku,
• Budynek dydaktyczny na os. Stalowym 17, otwarty w 2006 roku,
• Budynek dydaktyczno-konferencyjny, znajdujący się przy ul. Jęczmiennej 9 (Dzielnica IV Prądnik Biały).

Zaplecze hotelowo-akademickie Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej

Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie dysponuje kilkoma obiektami, które służą zarówno studentom, jak i wykładowcom, zapewniając odpowiednią bazę noclegową oraz akademicką. Poniżej przedstawiamy pięć głównych domów studenckich, które stanowią część tej oferty:

• Dom Studencki „Za Kolumnami”,
• Dom Studencki „Krakowiak”,
• Dom Studencki „Zaułek”,
• Dom Studencki „Atol”,

Uroczystości na uczelni

Każdego roku uczelnia organizuje szereg uroczystości, które są ważnym elementem jej tradycji i historii.

• 14 października – Dzień Edukacji Narodowej, który jest szczególny, ponieważ upamiętnia powstanie Komisji Edukacji Narodowej w 1773 roku,
• 11 maja – Święto Uczelni, obchodzone na cześć utworzenia Komitetu Organizacyjnego Państwowej Wyższej Szkoły Pedagogicznej w 1946 roku.

Władze Uczelni

Władze rektorskie

W kadencji 2020–2024 na Uniwersytecie Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie sprawują obowiązki następujący przedstawiciele rektoratu:

Stanowisko	Imię oraz nazwisko
Rektor	prof. dr hab. Piotr Borek
Prorektor ds. Kształcenia i Rozwoju p.o. Kanclerza	dr hab. Robert Stawarz
Prorektor ds. Nauki	dr hab. Michał Rogoż
Prorektor ds. Studenckich	dr hab. Katarzyna Plutecka

Władze dziekańskie

W przedstawionym okresie również na poziomie dziekanatów znajdują się kluczowe postacie odpowiadające za kierowanie różnymi wydziałami:

Nazwa Wydziału	Osoba Dziekana
Wydział Nauk Humanistycznych	dr hab. Andrzej Kuropatnicki
Wydział Nauk Społecznych	prof. dr hab. Roman Kochnowski
Wydział Nauk Ścisłych i Przyrodniczych	dr hab. Grzegorz Formicki
Wydział Pedagogiki i Psychologii	dr hab. Ireneusz Świtała
Wydział Sztuki	dr hab. Łukasz Murzyn

---

Oceń: Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

---