Michał Rożek

---

Życiorys

Michał Rożek był synem Józefa Rożka, który pełnił rolę lekarza farmaceuty. Swoją edukację rozpoczął w szkole powszechnej nr 21 im. Władysława Jagiełły. W roku 1964 pomyślnie ukończył maturę w II Liceum im. Sobieskiego w Krakowie. W trakcie nauki w liceum zapisał się do Towarzystwa Miłośników Historii i Zabytków Krakowa oraz do Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych.

W 1969 roku ukończył studia z zakresu historii sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim, a ponadto, brał udział w wykładach dotyczących historii. Pod okiem Adama Bochnaka obronił pracę na temat architektury i urządzenia wnętrz w pałacu biskupim w Krakowie. W 1972 roku uzyskał stopień doktora, broniąc rozprawy pt. Mecenat kulturalny i artystyczny mieszczaństwa krakowskiego w XVII w. pod kierunkiem Janiny Bieniarzówny, tytuł doktora został mu nadany w styczniu następnego roku.

W 1974 roku rozpoczął pracę jako starszy asystent w krakowskiej Wyższej Szkole Pedagogicznej. Już w 1977 roku został adiunktem, prowadząc zajęcia z historii Polski na tle kulturowym, seminarium magisterskie dotyczące dziejów sztuki oraz wykłady w ramach studiów podyplomowych. W 1980 roku uzyskał stopień doktora habilitowanego na podstawie pracy o Katedrze Wawelskiej w XVII wieku oraz w tym samym roku objął stanowisko docenta. W 1991 roku zakończył swoje obowiązki na WSP.

Równolegle do pracy na uczelni pedagogicznej, Michał Rożek prowadził wykłady na Papieskiej Akademii Teologicznej. Współpracował przez wiele lat z Instytutem Historii oraz Instytutem Sztuki Polskiej Akademii Nauk. W latach 1976–1988 był zaangażowany w prace redakcyjne Polskiego Słownika Biograficznego, publikując głównie biografie artystów. W 2009 roku został powołany do Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa.

Od 1974 roku przez ponad 40 lat szkolił przewodników po Krakowie. Brał również udział jako ekspert w programach popularnonaukowych Telewizji Polskiej (Kraków mało znany) oraz TV Kraków (Sensacje z przeszłości; Tajemnice starego Krakowa). Michał Rożek mieszkał w Krakowie przy ul. Łobzowskiej. Zmarł 16 czerwca 2015 roku, a jego miejsce spoczynku znajduje się w alei zasłużonych na cmentarzu Rakowickim.

Twórczość

Michał Rożek był wybitnym autorem, który całkowicie zdominował przestrzeń publikacji naukowych oraz popularnonaukowych, tworząc grono ponad 1300 dzieł, które zyskały uznanie. W 1976 roku zaprezentował swoją pracę zatytułowaną Krakowska katedra na Wawelu, która została wstępnie opatrzona tekstem Karola Wojtyły. Następny rok przyniósł pierwsze wydanie jego uznawanego za klasyczne dzieła Grobów królewskich w Krakowie, które wielokrotnie wznawiano.

Wchodząc w lata 80., Rożek wydał obszerne publikacje, które dotyczyły Kopca Kościuszki, docierając do tematów związanych z regaliami królewskimi oraz Skałką. Zasłynął także jako współautor tekstów do krakowskich albumów, jak na przykład tych stworzonych przez Adama Bujaka.

W 1986 roku, we współpracy z Janem Kracikiem, Rożek opublikował książkę pod tytułem Hultaje, złoczyńcy i wszetecznice w dawnym Krakowie, która przyciągnęła uwagę wielu czytelników. W swoim dorobku posiadał także cztery tomy z cyklu Dzieje Narodu i Państwa Polskiego. Kolejnym znaczącym dziełem, które ujrzało światło dzienne w 1993 roku, był Przewodnik po zabytkach i kulturze Krakowa.

Wzbogacając swój życiorys poprzez różnorodne publikacje, Michał Rożek zajął się także tematem Wita Stwosza oraz zabytków krakowskich, takich jak Kościół Mariacki czy kościół św. Floriana. Niezliczone modyfikacje oraz poprawki starszych prac pojawiały się w kolejnych edycjach jego dzieł.

Oprócz książek, jego artykuły były publikowane w takich czasopismach jak „Rocznik Krakowski”, „Studia Historyczne” oraz „Biuletyn Historii Sztuki”. W latach 1998-2013 współpracował z „Dziennikiem Polskim”, gdzie jego teksty ukazywały się głównie w sobotnich wydaniach. Dodatkowo, w okresie 1975-1982 i następnie 1992-1997, jego twórczość była publikowana w „Echu Krakowa”.

Nagrody

Michał Rożek został uhonorowany licznymi nagrodami w swojej karierze. Wśród nich w 1990 roku otrzymał Nagrodę Miasta Krakowa, co jest znaczącym wyróżnieniem.

W kolejnych latach, we wrześniu 1995 roku, zdobył Nagrodę „Krakowska Książka Miesiąca” za swoją książkę Wawel i Skałka. Panteony polskie.

Publikacje

Oto lista ważnych dzieł Michała Rożka, które są świadectwem jego zaangażowania w badania historyczne i kulturalne związane z Krakowem oraz jego dziedzictwem. Wiele z tych publikacji skupia się na wyjątkowych aspektach kulturowych oraz historycznych regionu.

• Krakowska Katedra na Wawelu (1976),
• Mecenat artystyczny mieszczaństwa krakowskiego w XVII w. (1977),
• Katedra Wawelska w XVII w. (1980),
• Kopiec Kościuszki w Krakowie (1981),
• Hultaje, złoczyńcy, wszetecznice w dawnym Krakowie [współautorstwo z Janem Kracikiem] (1986),
• Panteon narodowy na Skałce (1987),
• Polskie koronacje i korony (1987),
• Nekropolie królów i książąt polskich (1988),
• Mistyczny Kraków (1991),
• Polonica w kościołach Rzymu (1991),
• Przewodnik po zabytkach i kulturze Krakowa (1993),
• Diabeł w kulturze polskiej (1993),
• Gorące serca (2001),
• Niesamowite opowieści (2001),
• Podwawelski pasjans. Opowieść o ludziach, których gościł Kraków (2001),
• Swojski Kraków (2001),
• Wawel, zawsze Wawel (2001),
• Kraków (2002),
• Sekrety Krakowa (2003),
• Kraków. Historie nieopowiedziane (2004),
• Silva Rerum. Nietypowy przewodnik po Krakowie (2005),
• Święty Brat Albert (2005),
• Urbs celeberrima. Przewodnik po zabytkach Krakowa (2006),
• Alter Roma. Święte miejsca Krakowa (2007),
• Bazylika Najświętszego Serca Pana Jezusa w Krakowie. [współautorstwo z Edwardem Stochem SJ] (2007),
• Zwycięstwo Jana III Sobieskiego pod Wiedniem. Echa Wiktorii, Wyd. Petrus (2008),
• Groby królewskie na Wawelu, Wyd. Petrus (2008; wyd. II 2010, wyd. III 2013, wyd. IV 2015, tamże),
• Mitologia Krakowa (2008),
• Zwiedzamy Kraków w trzy dni (2008),
• Smakowitości obyczajowe, Wyd. Petrus (2009),
• Krakowska katedra na Wawelu. Dzieje – Ludzie – Sztuka – Zwyczaje, Wyd. Petrus (2010; wyd. II 2012, wyd. III 2015, tamże),
• Hultaje, złoczyńcy, wszetecznice w dawnym Krakowie [współautorstwo z Janem Kracikiem], Wyd. Petrus (2010),
• 600 lat Bitwy pod Grunwaldem (2010),
• Krakowski raptularz. Szkice z dziejów (2011),
• Polskie insygnia koronacyjne, Wyd. Petrus (2011),
• Skałka, Wyd. Petrus (2011),
• Magia Kultury, Wyd. Petrus (2012),
• Bazylika św. Floriana, Wyd. Petrus (2013),
• Etos dworu szlacheckiego, Wyd. Petrus (2013),
• Wielcy pod Wawelem, Wyd. Petrus (2013),
• Wit Stwosz, Wyd. Petrus (2014),
• Przewodnik Pielgrzyma po kościołach i sanktuariach Krakowa, Wieliczki i okolic, Wyd. Petrus (2016),
• Ten cholerny sarmatyzm, Wyd. Petrus (2016),
• A Pilgrim’s Guidebook to the Sanctuaries and Churches of Krakow, Wieliczka and the Surrounding Areas, Wyd. Petrus (2016),
• Magia, alchemia i… królewskie horoskopy, Wyd. Petrus (2016).

Każda z tych publikacji przyczynia się do wzbogacenia wiedzy o Krakowie i jego historii, oferując cenne informacje zarówno dla turystów, jak i badaczy.

---

Oceń: Michał Rożek

---