Jerzy Banach, znany jako wybitny historyk sztuki, urodził się 15 sierpnia 1922 roku w Krakowie, gdzie również spędził znaczną część swojego życia. Jego pasja do sztuki i głębokie zrozumienie jej historii pozwoliły mu wypracować trwałe miejsce w polskim świecie akademickim.
Zmarł 8 kwietnia 2005 roku w tym samym mieście, pozostawiając po sobie bogate dziedzictwo w dziedzinie badań i krytyki artystycznej.
Życiorys
Jerzy Banach był synem Adama Banacha, prawnika oraz radcy w policji, a jego matką była Helena z domu Niewolkiewicz. W młodości uczęszczał do Liceum im. Nowodworskiego w Krakowie, gdzie rozwijał swoje zainteresowania edukacyjne. W okresie II wojny światowej pracował w antykwariacie, co było dla niego ważnym doświadczeniem. Po zakończeniu wojny zdecydował się na studia w zakresie historii sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim, które zakończył w 1950 roku.
Po uzyskaniu dyplomu zanurzył się w pracę w Muzeum Historii Wawelu, które wkrótce połączyło się z Państwowymi Zbiorami Sztuki na Wawelu. Dzięki rekomendacji Jerzego Szablowskiego, ówczesnego dyrektora muzeum, Banach zyskał możliwość zorganizowania działu ikonografii, co znacząco wpłynęło na jego karierę.
Wawelski zamek był miejscem, gdzie Banach pełnił funkcję kustosza oraz sekretarza wydawnictwa do 31 maja 1958 roku. 15 kwietnia 1959 roku podjął pracę w Muzeum – Zamku w Łańcucie, gdzie dalej rozwijał swoje pasje zawodowe. W 1963 roku otrzymał nominację na stanowisko dyrektora Muzeum Narodowego w Krakowie, gdzie pracował przez prawie cztery dekady, z czego 11 lat na pozycji dyrektora.
W 1965 roku opublikował istotną pracę naukową „Ikonografia Krakowa”, która umożliwiła mu uzyskanie stopnia doktora na Uniwersytecie Jagiellońskim. Na tej samej uczelni zdobył także stopień doktora habilitowanego, opierając się na pracy zatytułowanej „Herkules polonus. Studium z ikonografii sztuki nowożytnej”. W uznaniu jego zasług został odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz francuskim Orderem Sztuki i Literatury. W 1999 roku uhonorowano go Nagrodą Miasta Krakowa w dziedzinie kultury i sztuki.
Jerzy Banach zmarł w 2005 roku, a jego prochy spoczęły na cmentarzu Rakowickim w Krakowie. Był żonaty z Marianną Turaj, jednak nie doczekali się dzieci. Jego wkład w kulturę upamiętnia tablica pamiątkowa w Fundacji im. Brata Alberta w Radwanowicach, którą wspierał materialnie.
Przypisy
- Jerzy Banach. [w:] Encyklopedia Krakowa [on-line]. [dostęp 30.07.2022 r.]
- a b c d Janina Skorupska. JERZY BANACH (1922-2005). „Muzealnictwo”. 46 (2005). s. 240–244. ISSN 0464-1086.
- Tadeusz T. Isakowicz-Zaleski Tadeusz T., Ludzie dobrzy jak chleb, Kraków 2010, s. 129, ISBN 978-83-929708-9-7.
- Tadeusz T. Isakowicz-Zaleski Tadeusz T., dz. cyt., s. 130.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Antoni Korczyński | Tomasz Gąsowski | Andrzej Roman Małecki | Marek Graniczny | Rudolf Jamka | Marian Gotkiewicz | Felicja Wysocka | Zdzisława Wójcik | Andrzej Wyrobisz | Marcin Ośliński | Witold Zuchiewicz | Otton Beiersdorf | Józef Czech (matematyk) | Michał Rożek | Piotr Borek | Marek Czapliński | Janusz Ostoja-Zagórski | Paweł Laidler | Wojciech Groborz | Piotr Biliński (historyk)Oceń: Jerzy Banach