Roman „Gucio” Dyląg był znanym polskim muzykiem jazzowym, który urodził się 22 lutego 1938 roku w Krakowie. Jego twórczość artystyczna oraz umiejętności kompozytorskie na stałe wpisały się w historię polskiej muzyki jazzowej. Przez wiele lat kariery artystycznej Dyląg zyskał uznanie jako wirtuoz gry na kontrabasie.
Niestety, życie Romana Dyląga zakończyło się 24 lipca 2023 roku w Szwecji, pozostawiając po sobie bogaty dorobek muzyczny, który nadal inspiruje wielu miłośników jazzu.
Życiorys
Wczesne lata
Roman Dyląg przyszedł na świat 22 lutego 1938 roku w Krakowie, jako drugie dziecko Józefa (1900-1981) oraz Bronisławy z Bajzarowiczów (1897-1991). Jego ojciec, wywodzący się z chłopskiej rodziny, urodził się w Krośnie, natomiast matka pochodziła ze Stanisławowa. W czasie dwudziestolecia międzywojennego, rodzina osiedliła się na stałe w Krakowie, gdzie żyli aż do końca swoich dni. Ojciec Romana pracował jako robotnik, a jego kariera zawodowa związana była z krakowskimi wodociągami. Interesował się historią Polski oraz literaturą historyczną, a także lubił grać w szachy i słuchać muzyki ludowej.
Wielkie zainteresowanie muzyką Dyląg zawdzięcza swojemu starszemu bratu Edwardowi, który był jego pierwszym nauczycielem muzycznym. W 1944 roku rozpoczął lekcje gry na akordeonie (24 basy), a później kontynuował naukę na fortepianie. W roku 1952 został przyjęty do krakowskiego Liceum Muzycznego im. Fryderyka Chopina, gdzie wybór padł na trąbkę jako główny instrument, a fortepian jako dodatkowy. Po przebytej chorobie dyfterytu w 1954 roku, Dyląg zaczął grać na kontrabasie, na którym ostatecznie uzyskał dyplom ukończenia nauki.
Jesienią 1957 roku rozpoczął studia muzykologiczne na Uniwersytecie Jagiellońskim, a w 1958 roku przeniósł się do Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Krakowie, na wydział teorii muzyki. Rok później przeprowadził się do Warszawy, gdzie kontynuował studia w PWSM. Po zdobyciu absolutorium, przed obroną dyplomu, w marcu 1963 roku wyjechał do Szwecji, gdzie jego dalsze kształcenie odbywało się tylko w praktyce.
W Polsce
W 1956 roku Dyląg rozpoczął swoją przygodę z muzyką jazzową, a już rok później zadebiutował na słynnym II Festiwalu Jazzowym w Sopocie, jako członek zespołu Hot-Club Melomani. Grał z wieloma uznanymi muzykami, m.in. z Jazz Believers, Andrzejem Trzaskowskim oraz jego zespołem The Wreckers. W 1959 roku nagrał muzykę do filmu Pociąg, a w 1962 roku wystąpił na Newport Jazz Festival w USA. Jego współprace obejmowały także Andrzeja Kurylewicza oraz Krzysztofa Komedę, dla którego nagrał muzykę do filmu Nóż w wodzie w 1961 roku.
Roman Dyląg uczestniczył w wielu festiwalach jazzowych, w tym Jazz Jamboree, gdzie w 1960 roku jako członek tria Andrzeja Trzaskowskiego nagrał płytę ze Stanem Getzem „Stan Getz in Warsaw”. Współpracował z polskimi grupami, takimi jak Novi Singers oraz Zbigniew Namysłowski, a także akompaniował zagranicznym solistom, w tym Stanowi Getzowi, Donowi Ellisowi i Jean-Luc Ponty. W 2007 roku zaprezentował się podczas Sopot Molo Jazz Festiwal, w 50. rocznicę przede wszystkim II Festiwalu w Sopocie.
W Szwecji
Po przyjeździe do Sztokholmu w marcu 1963 roku, Dyląg działał w tamtejszej scenie jazzowej aż do sierpnia 1978 roku. W ciągu tego okresu współpracował z Eje Thelin Quintet oraz towarzyszył wielu amerykańskim solistom, w tym Anicie O’Day (1963/64). W roku 1963 występował w Paryżu w Blue Note Club z takimi artystami jak Johnny Griffin czy Bud Powell. W Sztokholmie często grywał w klubie Gyllene Cirkeln, występując ramię w ramię z legendami jazzu, m.in. Benem Websterem, Dexterem Gordonem i Wayne’em Shorterem, a także uznanymi muzykami na Molde Jazz Festival w Norwegii, w 1966 roku.
Długoletni członek George Russell Sextet i jego projektów muzycznych w Skandynawii, Roman Dyląg grał również na Pori Jazz Festival w Finlandii z Philem Woodsem. Uczestniczył także w nagraniach radiowych w Sztokholmie w 1968 roku, a następnie w trasie z kwartetem Woodsa w 1971 roku we Włoszech i Francji. W 1960 roku regularnie występował w sekcji rytmicznej z Lars Sjöstenem i Al Heath. Później związał się z wybitnymi muzykami, takimi jak Eddie Lockjaw Davis, Bud Johnson oraz Harry Edison.
Podczas swojego pobytu w Szwecji, Dyląg grał i nagrywał z wieloma tamtejszymi muzykami, m.in. Arne Domnerus, Bengt Hallberg oraz Nils Lindberg. Akompaniował Monice Zetterlund oraz Karin Krog i często współpracował z Krzysztofem Komedą, Zbigniewem Namysłowskim, Michałem Urbaniakiem oraz Urszulą Dudziak.
W sierpniu 1978 roku, po opuszczeniu Szwecji, Roman Dyląg rozpoczął współpracę z SFB-Paul Kuhn Bigband w Berlinie Zachodnim, gdzie miał okazję grać z takimi artystami, jak Leo Wright, Rolf Ericson, Carmel Jones czy Al Porcino.
W Szwajcarii
W roku 1980, Dyląg wraz z rodziną przeniósł się z Berlina do Szwajcarii, ojczyzny jego żony, Simone. Od 1981 roku grał w DRS Big Band oraz z wieloma muzykami zarówno lokalnymi, jak i zagranicznymi, m.in. z Sal Nistico, Benny Waters, Bill Holman czy Oscar Klein. Od 1999 roku naucza w Jazzschule Basel w Bazylei. Roman regularnie występuje w Szwajcarii, grając z takimi artystami jak Peter Appleyard i Bucky Pizzarelli, którzy przez długi czas byli członkami sextetu Benny Goodmana. Co jakiś czas wraca do Polski na występy, na przykład z Wojciechem Karolakiem oraz Andrzejem Dąbrowskim.
Życie prywatne
Simone Kirschbaum-Dyląg, żona Romana, przyszła na świat w 1936 roku w Zurychu. Zmarła w 2008 roku w Arlesheim koło Bazylei. Była profesjonalnym grafikiem reklamowym, a od 1980 roku osiedliła się w Szwajcarii, gdzie pracowała jako freelancer.
Jej zainteresowania obejmowały malarstwo, medytację oraz filozofię buddyjską, co wpłynęło na jej twórczość i styl życia.
Para doczekała się jedynej córki, Mileny Tebiri, która przyszła na świat w 1976 roku w Nacka, w pobliżu Sztokholmu. Milena wzięła ślub z Marcem Tebiri, mężczyzną pochodzącym z Wybrzeża Kości Słoniowej.
Odznaczenia
W ciągu swojej kariery Roman Dyląg został uhonorowany różnymi nagrodami, które świadczą o jego znaczącym wkładzie w świat muzyki jazzowej. Oto lista odznaczeń, które zdobył:
- 1966 – Złoty Helikon,
- 2007 – Medal Polskiego Stowarzyszenia Jazzowego,
- 2009 – Baranek Jazzowy.
Wybrana dyskografia
Roman Dyląg ma na swoim koncie imponującą kolekcję nagrań, która ukazuje jego wkład w świat jazzu. Oto wybrane pozycje dyskograficzne, które są ważnym elementem jego artystycznej kariery:
- Stan Getz w Warszawie, Polskie Nagrania, 1960,
- So Far, Eje Thelin Q., Sw. Columbia-EMI,
- Jazz Jamboree 1962, Polskie Nagrania Muza, 1963,
- Anita O’Day na żywo w ’63,
- E.Thelin Q. na Niemieckim Festiwalu Jazzowym 1964, Dragon (CD),
- Jazz Workshop Ost-West, Bochum 1965 – EMI Columbia,
- Międzynarodowa Orkiestra Jazzowa pod dyrekcją Benny’ego Golsona, Stockholm Sojourn, 1965,
- Intervall, EMI Columbia, 1966,
- Novi In Wonderland (4 wersje), SABA, 1968,
- Lil’ Darlin’ Various – Międzynarodowy Festiwal Jazzowy w Pradze 1967, Supraphon, Gramofonowy Klub, 1968,
- Christians z Harrym Arnoldsem Orkester, Right Now!, Teamton, 1969,
- Contradictions, Werup-Sjöströms Kvartett – Nils Lindbergs Orkester, Club Jazz 1, SR Records, 1970,
- Now And Then, George Russell – The Essence Of George Russell, Concept Records, 1971,
- Rotar Rotor i inne…, Rolf Ericson, Oh Pretty Little Neida, Gazell, 1972,
- „Meine süsse europ. Heimat” Komeda, SMC 74342 (producent J.E.Berendt),
- Inactin’ M.Urbaniak Group, Intercord 1972,
- Out Of My Bag, Sonet, 1974,
- Stardust & Sunshine, Sonet, 1975,
- Leenden I Regn, Sonet, 1977,
- Narrgnistor 2, En Halv Böj Blues Och Andra Ballader, Philips, 1978,
- Toots möter Taube, SLP 2617 (Sonet, 1978),
- Putte Wickman Quartet, Out Records,
- We’ll Remember Komeda, MPS,
- Alice Babs, „om sommaren sköna”, Nils Lindberg, SLT 33231 (Discofil),
- Brief Encounter i 4 kolejne…, Bruno Spoerri – Teddy Bär (oryginalna muzyka filmowa), Milan Records, 1983,
- W pamięci bardzo drogiego przyjaciela, Dragon Records, 1985,
- Klavierspielereien mit Paul Grabowsky, Radio DRS, 1985,
- Remy Filipovitch, „All Day Long” – EMI/ELECTRA 1983,
- DRS Jazz Quartet, DRS-Band 86, Radio Studio ZH,
- Lazy Afternoon, J.M. Rhythm Four plus one, TCB 20802,
- Rush Hour, J.M.Rh. Four z Peterem Appleyardem i Benny Baileyem – Downtown Records, DR 9227,
- Cztery Braci, J.M.Rh.4 z Bucky Pizzarellim i P.Appleyardem, DR 9234,
- Jan Allan-70, Phono Suecia, 1998,
- Den sista jäntan, Monica Zetterlund, Povel Rammel, Beppe Wogers, etc., Sztokholm, Universal, cop. 2001,
- Jancy Körössy w Polsce, Norma, Norma, Polskie Nagrania Muza, 2003,
- With A Little Help From My Friends, BASF, nieznane,
- Anita O’Day live w ’63 i ’70 autorstwa Anita O’Day, 2009.
Przypisy
- MateuszM. Kamiński, Roman „Gucio” Dyląg nie żyje. Zmarł nagle w wieku 85 lat [online], muzyka.interia.pl, 06.08.2023 r. [dostęp 06.08.2023 r.]
- AnnaA. Piotrowska, Nie żyje Roman „Gucio” Dyląg. Legendarny kontrabasista i kompozytor zmarł nagle podczas wakacji [online], i.pl, 06.08.2023 r. [dostęp 06.08.2023 r.]
- Hot Club Melomani – Zespoły – Cyfrowa Biblioteka Polskiej Piosenki [online], www.bibliotekapiosenki.pl [dostęp 26.11.2017 r.]
- Jan „Ptaszyn” Wróblewski – Biografia. ptaszyn.com. [dostęp 13.07.2020 r.]
- Jazz Icons: Anita O’Day DVD [online], jazzicons.com [dostęp 26.11.2017 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Maria Grossek-Korycka | Jerzy Gablenz | Ewa Gargulińska | Jerzy Kaszycki | Donatan | Bogumił Książek | Grzegorz Matysik | Mikołaj Woubishet | Bogumił Godfrejów | Zygmunt Stenwak | Janina Garścia | Jerzy Święch (aktor) | Agnieszka Smołucha | Jacek Hiro | Stanisław Banaś | BBX (producent muzyczny) | Benedykt Radecki | Marian Szczurowski | Adam Franciszek Skorupka | Ewa MirowskaOceń: Roman Dyląg