Andrzej Białas

Nauka i edukacja

Andrzej Białas, urodzony 26 lipca 1936 roku w Krakowie, to znana postać w dziedzinie nauk ścisłych. Jest on nie tylko fizykiem, ale także profesorem nauk matematyczno-fizycznych, co podkreśla jego znaczącą rolę w tym obszarze.

W szczególności piastował stanowisko prezesaPolskiej Akademii Umiejętności przez okres od 2001 do 2018 roku, co czyni go istotnym uczestnikiem społeczności akademickiej w Polsce.

Życiorys

Andrzej Białas, znany polski fizyk, rozpoczął swoją edukację na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie w 1958 roku uzyskał tytuł magistra z fizyki. Jego kariera naukowa rozwijała się dynamicznie, ponieważ już w 1962 roku obronił doktorat, którego tematem była praca poświęcona promieniowaniu dipola elektromagnetycznego. W 1966 roku habilitował się, a następnie w 1976 roku został profesorem nadzwyczajnym, by w 1986 roku uzyskać tytuł profesora zwyczajnego. Jego działalność badawcza skupia się na fizyce teoretycznej oraz fizyce wysokich energii, a znaczną część prac poświęcił opisie wielorodnej produkcji w zderzeniach hadronów i jąder atomowych, znanym z modelu Białasa-Błeszyńskiego-Czyża dotyczącego zranionych nukleonów.

Ważnym osiągnięciem w jego karierze była praca o zjawisku intermitencji, którą napisał wspólnie z Robertem Peschanskim; ta publikacja zdobyła szerokie uznanie i była wielokrotnie cytowana w literaturze fachowej. Zawodowo był związany z Instytutem Fizyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, a w 2009 roku otrzymał honorową profesurę tej uczelni. Poza tym, pełnił też funkcję profesora w Instytucie Fizyki Jądrowej im. Henryka Niewodniczańskiego PAN.

Od 1976 roku był członkiem korespondentem Polskiej Akademii Nauk, a od 1986 roku członkiem rzeczywistym tej instytucji. Co więcej, uczestniczył w pracach Komitetu Fizyki PAN. Po reaktywacji Polskiej Akademii Umiejętności stał się jej członkiem w charakterze krajowym, aktywnie współpracując z Wydziałem III Matematyczno-Fizyczno-Chemicznym. W 2001 roku objął stanowisko prezesa PAU, w którym pozostał aż do 2018 roku. Organizował także istotne spotkania dla środowiska naukowego, w tym Krakowską Szkołę Fizyki Teoretycznej, która odbywała się w Zakopanem.

Odznaczenia i wyróżnienia

W ciągu swojej kariery Andrzej Białas został uhonorowany wieloma prestiżowymi odznaczeniami, które potwierdzają jego wielki wkład w różne dziedziny życia publicznego oraz akademickiego. Lista jego wyróżnień obejmuje:

  • Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski z 2011 roku,
  • Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
  • Medal Komisji Edukacji Narodowej,
  • Medal Mariana Smoluchowskiego,
  • tytuł Doctor honoris causa Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach.

Te odznaczenia świadczą o jego zaangażowaniu oraz osiągnięciach, które miały znaczący wpływ na rozwój nauki i edukacji w Polsce.

Przypisy

  1. Prof. zw. dr hab. czł. rzecz. PAN Andrzej Białas, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 11.02.2024 r.]
  2. Członkowie Polskiej Akademii Nauk. Białas, Andrzej. pan.pl. [dostęp 15.01.2018 r.]
  3. Elżbieta Dziwisz. Życie na piątkę. „Alma Mater”. Nr 108, 2008. [dostęp 15.01.2018 r.]
  4. Laureaci Medalu Mariana Smoluchowskiego. ptf.fuw.edu.pl. [dostęp 15.01.2018 r.]
  5. Jerzy Szwed. Profesor honorowy. „Alma Mater”. Nr 120–121, 2010. [dostęp 07.10.2012 r.]
  6. Ordery dla zasłużonych wykładowców i pracowników naukowych UJ. prezydent.pl, 01.10.2011 r. [dostęp 03.10.2011 r.]
  7. Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 20.09.2011 r. o nadaniu orderów i odznaczenia (M.P. z 2011 r. nr 111, poz. 1116).
  8. Andrzej Białas, Robert Peschanski. Intermittency in multiparticle production at high energy. „Nuclear Physics B”. Nr 308, s. 857–867, 24.10.1988 r.
  9. Who is who w Polsce. Wyd. III. Zug: Hübners blaues Who is who, 2004, s. 241. ISBN 3-7290-0043-8.

Oceń: Andrzej Białas

★★★★★
Średnia ocena:4.45 Liczba ocen:12