Zdzisław Nęcka

---

Życiorys

„Urodziny Zdzisława Nęcki miały miejsce w 1945 roku w Krakowie, gdzie dorastał w trudnych warunkach rodzinnych, w otoczeniu alkoholu. Początkowo trafił pod opiekę babci, potem ojca oraz macochy, a od dziesiątego roku życia zamieszkał w domu dziecka w Tarnowie. Tamtejsze doświadczenia były dramatyczne, ponieważ wielokrotnie uciekał przed przemocą. W okresie młodzieńczym uczęszczał do liceum plastycznego, zdobywając jednocześnie praktyczne umiejętności w zakładzie złotniczym, gdzie poznał tajniki cyzelowania, granulacji oraz rytowania ornamentów.

Po zakończeniu pobytu w domu dziecka wrócił do ojca, jednak relacje były na tyle trudne, że po roku postanowił się wyprowadzić. Niebawem otrzymał propozycję pracy, ale jego życie przybrało inny obrót, gdy został skazany za chuligaństwo na sześć miesięcy więzienia. Po odbyciu kary, Nęcka spotkał liternika prof. Krzysztofa Racinowskiego, którego wspierał w codziennych zadaniach. To partnerstwo było obustronnie korzystne – Nęcka w zamian za posiłki zyskiwał cenne lekcje artystyczne przez ponad rok.

W 1971 roku otworzył własną pracownię szyldów na ulicy Wielopól, niestety z powodu kłopotów podatkowych wkrótce stanął w obliczu bankructwa. Sytuacja ekonomiczna skłoniła go do wybrania drogi fałszerstwa dokumentów, a z czasem także dolarów. W tym zakresie Nęcka zgłębiał wiedzę na temat jakości papieru i różnych technik druku oraz sposobów na fałszowanie banknotów. W celu poszerzenia swoich umiejętności podejmował zlecenia w różnych zakładach poligraficznych.

W trakcie swojej działalności zajmował się podrabianiem różnorodnych przedmiotów, takich jak pieniądze, papiery wartościowe oraz biżuteria – sygnety, pierścionki, wisiorki itp. Zazwyczaj unikał współpracy z innymi przestępcami, preferując samodzielną pracę. Przez lata, mimo starań, by ukryć swoje dochody oraz pozorować skromny styl życia, został skazany na kary więzienia 17 razy za różne formy fałszerstw. Jego kariera więzienna obejmowała zakłady w Raciborzu, Strzelcach Opolskich, Płocku, a także w Płońsku. Ostatnią karę odbył w 2014 roku, a na wolność wyszedł w 2019. Łącznie Nęcka spędził 40 lat w placówkach penitencjarnych.

Mimo kontrowersyjnej przeszłości Zdzisław Nęcka stał się autorem wielu obrazów, które były nie tylko imitacjami znanych artystów (takich jak Kossak czy Monet), ale również jego własnymi dziełami. W ramach eksperymentu, miał okazję malować obrazy na zlecenie organów ścigania. Obrazy te były przekazywane artystom, osobom z kręgów przestępczych oraz współwięźniom. Zyskał przydomek Matejko podczas odbywania kary w zakładzie karnym przy ul. Montelupich w Krakowie – była to jedyna znana współosadzonym postać malarza. W tym czasie stworzył między innymi dekorację malarską dla więziennej kaplicy, w tym drogi krzyżowej oraz fresków.

W 1996 roku jego prace zostały zaprezentowane w cyklu „Twarze kryminału”, wystawionym w Śródmiejskim Ośrodku Kultury w Krakowie. O pięć lat później zdobył nagrodę w konkursie plastycznym dla więźniów „Anioł na Nowe Tysiąclecie”. O Zdzisławie Nęce opublikowano książkę autorstwa Magdaleny Omilianowicz pt. „Fałszerz. Historia największego polskiego oszusta”.

---

Oceń: Zdzisław Nęcka

---