Adam Kroebl

Inne

Adam Kroebl, ur. 13 grudnia 1880 roku w Krakowie, a zmarł 9 maja 1950 w tym samym mieście, to postać niezwykle interesująca i wieloaspektowa w polskiej historii. Jego działalność obejmowała nie tylko pasje sportowe, jakimi były taternictwo, alpinizm i narciarstwo, lecz także pełnienie ważnych funkcji w administracji publicznej.

Był urzędnikiem kontynuującym tradycje lokalne, a także starostą oraz notariuszem, co podkreśla jego wpływ na życie społeczne i prawne w okresie międzywojennym.

Ponadto, brał aktywny udział w polityce, będąc posłem na Sejm II Rzeczypospolitej. Jego życie stanowi znakomity przykład zbiegu pasji sportowych z zaangażowaniem w publiczne sprawy kraju.

Życiorys

Po ukończeniu studiów na Uniwersytecie Jagiellońskim, Adam Kroebl uzyskał tytuł doktora nauk prawnych. Jego kariera publiczna rozpoczęła się, gdy objął stanowisko starosty, a później wicewojody w województwie kieleckim. Wśród jego osiągnięć z lat 30. XX wieku, można wymienić pracę jako notariusz w Tomaszowie Lubelskim, lecz w 1940 roku był zmuszony do zaprzestania tej działalności z powodu restrykcji narzuconych przez niemieckie władze. Kroebl miał także zaszczyt reprezentować Polskę jako poseł na Sejm.

Adam Kroebl związał się z Tatrach już pod koniec XIX wieku, a w okresie od 1902 do 1914 roku stał się jednym z najbardziej zaangażowanych taterników, wykonując wiele pierwszych wejść na szczyty tatrzańskie. Jego stałym partnerem podczas wspinaczek był Janusz Chmielowski. Kroebl uczestniczył w wyprawach zarówno z przewodnikami, takimi jak Klemens Bachleda, jak i na własną rękę. W 1903 roku wziął udział w pierwszej zorganizowanej wyprawie szkoleniowej dla przewodników, prowadzonej przez Chmielowskiego, w której brali udział Klimk Bachleda oraz Jan Bachleda Tajber.

Jego miłość do gór nie ograniczała się tylko do Tatr, bowiem Kroebl odwiedzał także Alpy, w tym w 1907 roku, kiedy to wspinał się w Alpach Tyrolskich z Chmielowskim. W 1909 roku był prawdopodobnie pierwszym Polakiem, który zdobył szczyty w Górach Fogaraskich, takie jak Negoiu oraz Piatra Craiului.

Od momentu powstania Sekcji Turystycznej Towarzystwa Tatrzańskiego w 1903 roku, Kroebl był członkiem tej organizacji. W latach 1907-1909 pełnił rolę wiceprezesa, a po II wojnie światowej (1947–1949) aktywnie uczestniczył w sądzie koleżeńskim sekcji. Ponadto, w latach 1906-1909 działał jako skarbnik zarządu Towarzystwa Tatrzańskiego, a później prowadził Oddział Kielecki Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego. W 1912 roku znalazł się w zarządzie krakowskiego Tatrzańskiego Towarzystwa Narciarzy.

Kroebl był autorem wielu artykułów poświęconych taternictwu publikowanych w takich czasopismach jak „Przegląd Zakopiański” (1901–1902), „Pamiętnik Towarzystwa Tatrzańskiego” (1903–1905) oraz „Taternik” (1907). Zapoczątkowany przez niego cykl Kroniki turystyczne stał się stałym elementem w „Pamiętniku TT” oraz później w „Taternikiem”. Również jego praca „Szkic rozwoju narciarstwa polskiego” wydana w broszurze „O narciarstwie” przez TTN w 1912 roku jest znaczącym wkładem w historię narciarstwa w Polsce.

W 1928 roku honorowo przyznano mu członkostwo w ST PTT, a nieco później także w Klubie Wysokogórskim oraz TTN.

Ordery i odznaczenia

Adam Kroebl, znany z licznych osiągnięć, został odznaczony za swoje zasługi w Polsce. Oto niektóre z nagród, które otrzymał:

  • krzyż oficerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany 31 grudnia 1923 roku,
  • złoty krzyż zasługi, wręczony 13 maja 1933 roku.

Osiągnięcia taternickie

Adam Kroebl, znany taternik, jest autorem wielu imponujących osiągnięć w historii taternictwa. Jego dokonania obejmują:

  • trzecie wejście na Ostry Szczyt w 1903 roku, w towarzystwie Chmielowskiego oraz Tadeusza Łopuszańskiego, jako pierwsze bez przewodnika,
  • drugie przejście północnej ściany Staroleśnego Szczytu, które miało miejsce w 1903 roku,
  • pierwsze wejście na Wschodnią Batyżowiecką Przełęcz, które odbyło się w tym samym roku,
  • pierwsze zdobycie Niżnich Rysów w 1905 roku,
  • pierwsze wejście na Żabi Szczyt Wyżni w 1905 roku, z Chmielowskim, Adamem Staniszewskim oraz Józefem Gąsienicą Tomkowym,
  • pierwsze przejście Wschodniej Rumanowej Przełęczy w 1905 roku, z Chmielowskim, Károlyem Jordánem, Klimkiem oraz Jakubem Bachledą,
  • pierwsze wejście na Żabiego Mnicha, któremu towarzyszyło pierwsze zejście jego południowo-zachodnią granią w 1907 roku,
  • zdobycie Żabiej Lalki w 1908 roku, z Chmielowskim, Gyulą Komarnickim oraz Józefem Gąsienicą Tomkowym, przez północno-zachodni komin,
  • pierwsze zejście południowo-wschodnim uskokiem Zadniego Mnicha, przeprowadzone w 1907 roku,
  • drugie wejście od północy na Żabią Przełęcz Wyżnią w 1912 roku, w towarzystwie Władysława Kulczyńskiego juniorem oraz Mieczysława Świerza.

Przypisy

  1. a b c d e f g h i j Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski: Wielka encyklopedia tatrzańska. Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004 r., s. 598. ISBN 83-7104-009-1.
  2. a b c Bolesław Chwaściński: Z dziejów taternictwa. O górach i ludziach. Warszawa: Sport i Turystyka, 1988 r., s. 96, 102, 122–123. ISBN 83-217-2463-9.
  3. Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926 r., s. 25.
  4. M.P. z 1933 r. nr 110, poz. 139 „za zasługi na polu obrony powietrznej i przeciwgazowej”.

Oceń: Adam Kroebl

★★★★★
Średnia ocena:4.5 Liczba ocen:6