Budynek Biblioteki Czartoryskich w Krakowie

---

Historia

Budynek Biblioteki Czartoryskich w Krakowie jest doskonałym przykładem architektury z lat 60. XX wieku. Powstał w latach 1958–1960 i stanął na miejscu zniszczonej w 1939 roku oficyny tylnej Pałacu Wodzickich, który mieści się przy ulicy św. Jana 11. Autorem projektu był architekt Marian Jaroszewski, który zrealizował wizję nowoczesnej przestrzeni bibliotekarskiej.

Warto zaznaczyć, że przeniesienie księgozbioru do tej nowej lokalizacji zostało zakończone w 1961 roku, co umożliwiło dostęp mieszkańcom Krakowa do bogatej bazy zasobów bibliotecznych. Z biegiem lat budynek zyskał na znaczeniu i w 2010 roku przeszedł gruntowny remont elewacji, co podkreśliło jego architektoniczne walory i przystosowało do współczesnych wymogów użytkowych.

Architektura

Budynek prezentuje unikalny projekt architektoniczny, charakteryzujący się planem o zbliżonym kształcie do prostokąta. Jest on zaprojektowany jako trzypiętrowy oraz trzytraktowy, co dodaje mu funkcjonalności. Dodatkowo, posiada podpiwniczenie, a jego wierzch jest przykryty żelbetowym stropodachem.

Fasada obiektu wyróżnia się modernistycznym stylem. Wykonanie gmachu jest również trzypiętrowe, a ściany pokryte są tynkiem. Na parterze fasada jest asymetryczna i zdobiona boniowaniem, kontynuując tym samym kompozycyjny charakter sąsiedniego Pałacu Wodzickich. Otwory bram i drzwi mają prostokątny kształt, a w ósmej osi parteru widnieje kamienny, profilowany portal, który prowadzi do głównego wejścia. Przestrzeń parteru oddzielona jest od pięter gzymsem kordonowym.

Parte pięter natomiast wykazuje symetrię w swojej fasadzie, mając dwudziestojedną oś symetrii, z pionowymi wnękami w otworach okiennych ciągnącymi się przez całą wysokość budynku. Na szczycie fasady znajduje się gzyms koronujący, nadający całości elegancki wygląd. Tylna elewacja posiada czternastoosiowe podłoże w parterze oraz osiemnaście osi w partii pięter, gdzie znajdują się gładkie elewacje oraz gzyms oddzielający ostatnią kondygnację. W zachodniej części budynku można zauważyć trójosiowe załamanie.

Na parterze umieszczono sień przejazdową, prowadzącą do podwórca oraz do sieni wejściowej, która łączy się z holem. Sień ta prowadzi dalej do żelbetowej klatki schodowej, której konstrukcja jest dostosowana, by umożliwić wygodne poruszanie się po obiekcie. Klatka schodowa ma charakter dwubiegowy do pierwszego piętra, a powyżej przekształca się w trójbiegową. Wnętrza budynku wykończone są stropami żelbetowymi, które wzbogacają estetykę pomieszczeń o sufitach wykonanych w podobnym stylu.

---

Oceń: Budynek Biblioteki Czartoryskich w Krakowie

---