Pałac Wodzickich w Krakowie

W momencie, gdy wzniesiona budowla zyskała bogato dekorowaną fasadę, nabrała kształtu prostokątnego i została ustawiona równolegle do ulicy. Około roku 1780, wraz z transformacją, pałac zyskał wczesnoklasycystyczny styl, dzięki staraniu krakowskiego starosty Ignacego Przebendowskiego, który nadał mu również nazwę „Pałac Przebendowskich”. Po tragicznym pożarze, który miał miejsce w 1781 roku, obiekt został nabyty przez Franciszka Wodzickiego. Jego kolejna przebudowa odbyła się pod czujnym okiem architekta Jana Ferdynanda Naxa.

Charakterystyczna dla pałacu jest jego frontowa elewacja, będąca perfekcyjnym przykładem symetrii, z wyraźnym, siedmiopolowym podziałem, którego rytm wyznaczają okazałe pilastry oraz imponująca attyka w stylu balustrady z wazonami. Na szczycie attyki umieszczono potężny kartusz z herbem rodu Wodzickich, otoczony malowniczymi rzeźbami, w tym postacią Diany. Warto także zwrócić uwagę na dobrze zachowane wnętrza pierwszego piętra, gdzie podziwiać można oryginalne stiuki, polichromie, kunsztowne boazerie oraz intarsjowane posadzki z pięknym kominkiem.

W 1830 roku rezydencja ta była własnością Stanisława Wodzickiego, pełniącego funkcję prezesa Senatu Rządzącego Rzeczypospolitej Krakowskiej. W tym okresie był on znany jako zwolennik politycznych idei kanclerza Metternicha. W grudniu 1830 roku przed pałacem miała miejsce wielka manifestacja mieszkańców, którzy żądali ustąpienia Wodzickiego ze stanowiska, co szybko miało miejsce. Kolejnym widocznym przejawem niezadowolenia społecznego były wydarzenia z 1848 roku, kiedy krakowianie apelowali do komisarza Maurycego Deyma o uwolnienie więźniów politycznych przetrzymywanych w pałacu. Całą sytuację utrwalił w rysunku Teofil Lenartowicz, przedstawiając zarówno fasadę budynku, jak i tłumy demonstrujące przed nim.

Pomimo trudnych zagadnień, obiekt przetrwał okres II wojny światowej. W wyniku prac konserwatorskich po 1945 roku odkryto nie tylko wspomniane polichromie, ale także belkowane renesansowe stropy, co znacząco wzbogaciło wiedzę o tym miejscu. Po przeprowadzeniu kompleksowych działań restauracyjnych, pałac stał się siedzibą krakowskiego oddziału Stowarzyszenia Architektów Polskich (SARP), zachowując tym samym swoje znaczenie w miejskim krajobrazie oraz historii Krakowa.