Dębnicko-Tyniecki obszar łąkowy


Dębnicko-Tyniecki obszar łąkowy to wyjątkowe miejsce o szczególnym znaczeniu ekologicznym, które stanowi fragment programu Natura 2000 w województwie małopolskim. Zlokalizowany w południowo-zachodniej części Krakowa, w dzielnicy VIII Dębniki, obszar ten obejmuje tereny w okolicach Pychowic, Ruczaju, Skotnik, Kostrzy oraz Tyńca. Historia jego ochrony sięga października 2009 roku, kiedy zaproponowano jego utworzenie, a finalizację tego procesu odnotowano w marcu 2011 roku.

Obszar ten składa się z pięciu enklaw, które obejmują najbardziej rozbudowane i zachowane fragmenty łąk trzęślicowych oraz muraw kserotermicznych. Tereny te miały wcześniej charakter rolniczy, funkcjonując jako pola uprawne, łąki i pastwiska. Z drugiej strony, warto podkreślić, że aż 86,76% obszaru wchodzi w skład Bielańsko-Tynieckiego Parku Krajobrazowego, co dodatkowo podkreśla jego wartość ochronną.

Istotną część tego obszaru stanowi rezerwat przyrody Skołczanka, który jest miejscem ochrony dla cennych użytków ekologicznych, w tym Dąbrowa oraz Uroczysko Kowadza. W tym niezwykłym ekosystemie ochroną objęte są rzadkie motyle z rodziny modraszkowatych, takie jak modraszka telejusa, modraszka nausitousa czy modraszka alkona, a także czerwończyk nieparek oraz czerwończyk fioletka. Dodatkowo, w rezerwacie Skołczanka można napotkać rzadki gatunek motyla, jakim jest skalnik driady.

Nie można jednak zapomnieć o zagrożeniach, z jakimi boryka się ten cenny ekosystem. Największym z nich jest rozwój urbanistyczny w tej części Krakowa, który stwarza presję na naturalne siedliska. Obce gatunki inwazyjne, takie jak niecierpek drobnokwiatowy oraz robinia akacjowa, stanowią kolejne zagrożenie dla bioróżnorodności tego obszaru. Zachowanie Dębnicko-Tynieckiego obszaru łąkowego wymaga zatem razem z odpowiednich działań ochronnych i edukacyjnych, aby zabezpieczyć ten wyjątkowy fragment przyrody dla przyszłych pokoleń.

Siedliska przyrodnicze

Dębnicko-Tyniecki obszar łąkowy wyróżnia się bogactwem różnorodnych siedlisk przyrodniczych, które są ujęte w załączniku I. Oto szczegółowy opis tych cennych ekosystemów:

  • 3150 – starorzecza oraz naturalne eutroficzne zbiorniki wodne, które charakteryzują się zbiorowiskami z Nympheion oraz Potamion, zajmującą powierzchnię 0,17 ha,
  • 6210 – murawy kserotermiczne reprezentujące klasy Festuco-Brometea oraz ciepłolubne murawy z Asplenion septentrionalis i Festucion pallentis o łącznej powierzchni 8,49 ha,
  • 6410 – zmiennowilgotne łąki trzęślicowe z klasy Molinion, które zajmują 45,26 ha,
  • 6510 – niżowe i górskie świeże łąki, które są użytkowane ekstensywnie w klasyfikacji Arrhenatherion elatioris, zajmujące 39,61 ha,
  • 7230 – górskie oraz nizinne torfowiska zasadowe, w tym młaki, turzycowiska i mechowiska, z powierzchnią 0,08 ha,
  • 9170 – grąd środkowoeuropejski i subkontynentalny, reprezentujący typy Galio-Carpinetum oraz Tilio-Carpinetum, który zajmuje 17,12 ha.

Rozmaitość siedlisk w tym obszarze jest świadectwem naturalnego bogactwa oraz konieczności ich ochrony dla zachowania lokalnej bioróżnorodności.

Fauna i flora obszaru

W obszarze Dębnicko-Tynieckim można zauważyć różnorodność gatunków roślinnych i zwierzęcych, co czyni go niezwykle cennym ekosystemem. Wszystkie obserwowane rodzaje występują w zgodzie z zasadami ochrony bioróżnorodności.

Na liście roślin, które znalazły się w dwóch załącznikach dyrektywy siedliskowej, znajdują się:

  • starodub łąkowy,
  • lipiennik Loesela.

W obszarze tym stwierdzono także obecność różnych gatunków bezkręgowców. Wśród nich wyróżniają się:

  • czerwończyk nieparek,
  • czerwończyk fioletek,
  • modraszek nausitous,
  • modraszek telejus.

Współcześnie zarejestrowanymi płazami na tym terenie jest:

  • traszka grzebieniasta.

W odniesieniu do pierwotnych danych, na standardowym formularzu wymienione zostały inne gatunki, które również odgrywają istotną rolę w tym ekosystemie. W kategorii ptaków możemy wymienić:

  • bączek zwyczajny,
  • bocian czarny,
  • bocian biały,
  • czajka zwyczajna,
  • derkacz,
  • gąsiorek,
  • jarzębatka.

Jeśli chodzi o ssaki, do spotykanych w tym rejonie gatunków należą:

  • gacek brunatny,
  • gacek szary,
  • nocek Natterera.

Płazy, które można również zauważyć to:

  • rzekotka drzewna,
  • żaba moczarowa.

W grupie gadów występują następujące gatunki:

  • jaszczurka zwinka,
  • jaszczurka żyworodna,
  • zaskroniec zwyczajny.

Wśród bezkręgowców na uwagę zasługują:

  • czerwończyk płomieniec,
  • czerwończyk uroczek,
  • dostojka ino,
  • mieniak tęczowiec,
  • modraszek alkon,
  • modraszek malczyk,
  • modraszek wieszczek,
  • paź królowej,
  • przeplatka cinksia,
  • rusałka żałobnik,
  • skalnik driada.

W zakresie flory obszaru wyróżniają się następujące rośliny:

  • bluszcz pospolity,
  • główienka wielkokwiatowa,
  • goryczka wąskolistna,
  • goździk pyszny,
  • gółka długoostrogowa,
  • groszek błotny,
  • kosaciec syberyjski,
  • kruszczyk błotny,
  • macierzanka nagolistna,
  • mieczyk dachówkowaty,
  • ostrożeń siwy,
  • pajęcznica gałęzista,
  • pełnik europejski,
  • pierwiosnek wyniosły,
  • przetacznik długolistny,
  • rutewka wąskolistna,
  • sasanka łąkowa,
  • storczyk męski,
  • śniedek baldaszkowaty,
  • turzyca Davalla.

Wszystkie te gatunki świadczą o wysokiej wartości przyrodniczej Dębnicko-Tynieckiego obszaru łąkowego, który jest miejscem o dużym znaczeniu dla różnorodności biologicznej. Ich ochrona oraz monitorowanie populacji są kluczowe dla zachowania tego wyjątkowego ekosystemu.

Przypisy

  1. a b c d e f g Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody: Standardowy formularz danych PLH120065. 01.08.2021 r. [dostęp 05.12.2021 r.]
  2. Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Krakowie: Standardowy formularz danych PLH120065. 01.03.2009 r. [dostęp 05.12.2021 r.]

Oceń: Dębnicko-Tyniecki obszar łąkowy

Średnia ocena:4.68 Liczba ocen:25