Ruczaj (Kraków)

---

Historia

W obecnych czasach Ruczaj obejmuje obszar historycznych dzielnic, takich jak Zakrzówek, Pychowice, Kobierzyn oraz Skotniki. W przeszłości obszar ten był zabudowany głównie wzdłuż ulicy Kobierzyńskiej, przy czym pojedyncze domy znajdowały się wśród pól uprawnych.

Nazwa Ruczaj ma swoje źródło w ulicy Ruczaj, która historycznie przebiegała od ul. Tynieckiej aż po Wilgę.

Osiedle Ruczaj-Zaborze

W odniesieniu do osiedli, historia Ruczaju łączy się z powstaniem osiedla Ruczaj-Zaborze, które zostało wybudowane w latach 1986–1993. To osiedle znajduje się między ulicami Grota-Roweckiego, Zachodnią, Kobierzyńską, Miłkowskiego i Lipińskiego.

Konstrukcja Ruczaj-Zaborze tradycyjnie dzieli się na trzy sekcje, co wynika z geograficznego usytuowania. Pierwsza część rozciąga się od rzeki Wilgi do ulicy Kobierzyńskiej oraz jej skrzyżowania z ulicą Ruczaj i Rostworowskiego. Druga część to teren w i wokół Skałek Twardowskiego, lokujący się pomiędzy ulicami: Kobierzyńską, Rostworowskiego i Grota-Roweckiego. Z kolei najbardziej na południe wysunięta część sięga w stronę Kampusu UJ, rozciągając się między ulicą Rostworowskiego oraz ulicami Kobierzyńską i Grota-Roweckiego do ulicy Zachodniej, gdzie niegdyś była pętla autobusowa „Ruczaj”.

Nowy Ruczaj

Na południowy zachód od Zachodniej, w rejonie ulic Bobrzyńskiego i Kobierzyńskiej, lokalizują się nowe osiedla mieszkalne, które zaczęły się rozwijać od końca lat 90. XX wieku. Te osiedla, składające się z pojedynczych budynków oraz większych kompleksów, były budowane przez rozmaitych inwestorów. Wiele z nich przybrało formę osiedli zamkniętych. Największe z nich, Osiedle Europejskie, znajduje się w najbardziej wysuniętym na południe miejscu Ruczaju.

Wyróżniające się osiedla mieszkalne to:

• bloki Powszechnego Towarzystwa Budownictwa Społecznego przy ul. Drukarskiej,
• osiedle przy ul. Bobrzyńskiego, które jest realizowane w latach 2005–2012,
• osiedle przy ul. Szuwarowej, którego budowa miała miejsce w latach 1996–2003,
• osiedle Zielona Galicja przy ul. Chmieleniec i Szwai,
• osiedle Cztery Życzenia przy ul. Szwai,
• osiedle Zielony Ruczaj przy ul. Lubostroń,
• Osiedle Europejskie,
• osiedle Czerwone Maki,
• osiedle Piltza,
• osiedle Zielona Polana.

Nie ulega wątpliwości, że nowe osiedla w Ruczaju spotkały się z krytyką pod względem planowania urbanistycznego oraz chaosu przestrzennego. W 2013 roku, wraz z pobliskim osiedlem „Kuźnica Kołłątajowska” znajdującym się na obszarze Górek Narodowych, uzyskało tytuł Archi-Szopy – wyróżnienie, które regularnie przyznawane jest najgorzej ocenianym budynkom w Krakowie. Jurorzy podkreślali „niesamowitą plątaninę bezhołowia urbanistycznego” oraz zauważali stracone szanse Krakowa na stworzenie spójnej tkanki miejskiej przy sprzyjających warunkach inwestycyjnych oraz dostępnych funduszach.

Otoczenie

III Kampus UJ

W bezpośrednim sąsiedztwie osiedla Ruczaj-Zaborze powstaje nowoczesny kompleks uniwersytecki, który nosi nazwę III Kampusu Uniwersytetu Jagiellońskiego. Obiekt ten będzie pełnił istotną rolę w edukacji oraz badaniach naukowych. Dotychczas zrealizowano wiele budynków, które mają na celu wspieranie różnorodnych dziedzin nauki.

W skład tego kompleksu wchodzą m.in. następujące instytucje:

• Centrum Badań Przyrodniczych i Aparatury Naukowej,
• Kompleks Nauk Biologicznych,
• Wydział Matematyki i Informatyki,
• Wydział Zarządzania i Komunikacji Społecznej,
• Instytut Zoologii,
• Małopolskie Centrum Biotechnologii,
• Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej.

Obok nowego kampusu znajduje się także biblioteka Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II, co znacząco wzbogaca ofertę edukacyjną tej okolicy.

Specjalna strefa ekonomiczna

Na południowy zachód od kampusu działa specjalna strefa ekonomiczna, zarządzana przez Krakowski Park Technologiczny. Obecnie na tym obszarze zlokalizowane są zaawansowane obiekty biurowe oraz centra technologiczne, co przyczynia się do dynamicznego rozwoju lokalnej gospodarki.

• biurowiec Nokia Networks,
• budynki parku technologicznego Life Science Park oraz Jagiellońskiego Centrum Innowacji,
• biurowiec firmy Ericsson,
• synchrotron Solaris,
• zespół biurowców Green Office, w tym centrum oprogramowania koncernu Motorola Solutions,
• budynek serwerowni Onet.pl,
• budynek Cyfronetu,
• budynek Małopolskiego Parku Technologii Informacyjnych,
• zespół biurowców DOT Office (w budowie).

Planowane było również utworzenie siedziby dla krakowskiego oddziału TVN, jednakże dalszy rozwój tej inwestycji jest obecnie niepewny.

Tereny zielone

Na przestrzeni północnej osiedla Ruczaj-Zaborze znajdują się malownicze tereny zielone, które sprzyjają relaksowi oraz aktywnościom na świeżym powietrzu. Tworzy je kompleks skał wapiennych, popularny wśród miłośników przyrody oraz legend, związanych z Panem Twardowskim.

Rzeźba terenu ukazuje pozostałości po dawnych kamieniołomach wapienia jurajskiego, a wierzchowinę Skałek Twardowskiego pokrywa zieleń parkowa, wprowadzona przez człowieka. Obszar ten jest częścią Bielańsko-Tynieckiego Parku Krajobrazowego.

W planach znajduje się również budowa parku Park Ruczaj-Lubostroń, który będzie dodatkowym atutem tego obszaru. Na tym terenie zlokalizowany jest Krakowski Klub Jazdy Konnej. Można tam również znaleźć niewielki cmentarz komunalny Kobierzyn-Lubostroń. Kolejny cmentarz komunalny, związany z pobliskim szpitalem psychiatrycznym, nosi nazwę Kobierzyn-Maki Czerwone i znajduje się na południe od Osiedla Europejskiego. Warto dodać, że szpital psychiatryczny jest ulokowany w Kobierzynie.

Ważniejsze obiekty

Ruczaj, będący perłą Krakowa, to miejsce, w którym można znaleźć wiele interesujących obiektów kulturowych i edukacyjnych. Wśród nich wyróżniają się przedstawiciele różnych wyznań.

Zacznijmy od kościołów i związków wyznaniowych, które są istotną częścią lokalnej społeczności:

• Kościół Zesłania Ducha Świętego, usytuowany przy ul. Kobierzyńskiej oraz Rostworowskiego, stanowi duchowy punkt dla wielu mieszkańców.
• Kościół Matki Bożej Królowej Polski, znajdujący się przy ul. Zamiejskiej, również odgrywa istotną rolę w życiu lokalnej wspólnoty.
• Parafia św. Jana Pawła II przy ul. Bobrzyńskiego przyciąga zarówno wiernych, jak i turystów zainteresowanych historią i architekturą.
• Nie można pominąć także kompleksu Sal Królestwa Świadków Jehowy, który znajduje się w tej dzielnicy.

Kolejnym ważnym aspektem Ruczaju są instytucje edukacyjne, które kształcą młode pokolenia:

• Gimnazja nr 23 i 25, obie szkoły oferują różnorodne programy nauczania.
• Szkoły podstawowe nr 40, 53, 151 i 158 zapewniają solidne podstawy edukacji dla dzieci.
• Przedszkole Samorządowe nr 5 to miejsce, gdzie najmłodsi rozpoczynają swoją przygodę z nauką.

W Ruczaju można również znaleźć miejsca sprzyjające kulturze i rekreacji:

• Centrum Kultury „Ruczaj” przy ul. Rostworowskiego oferuje różnorodne wydarzenia kulturalne i zajęcia.
• Biblioteka Kraków – filia 31, to idealne miejsce dla miłośników książek i pasjonatów literatury.
• Krakowski Klub Jazdy Konnej jest doskonałym rozwiązaniem dla entuzjastów jeździectwa.
• Centrum Sportu i Rekreacji Cascada to miejsce, gdzie mieszkańcy mogą aktywnie spędzać czas.

Ostatnim elementem tej części Ruczaju jest oferta hotelowa:

• Sympozjum to popularny hotel przyciągający gości swoją ofertą noclegową.
• Ruczaj, hotel o lokalnym charakterze, zapewnia komfortowe warunki dla turystów.
• Aparthotel Vanilla to nowoczesna opcja dla tych, którzy szukają nieco innego doświadczenia.

Komunikacja

Komunikacja autobusowa

W obrębie osiedla Ruczaj istnieją kluczowe osie komunikacyjne, które efektywnie łączą różne części tego rejonu z innymi dzielnicami miasta.

Ulice Grota-Roweckiego i Kobierzyńska

• 106: Łagiewniki – Skotniki Szkoła,
• 136: Pod Fortem – Łagiewniki (w niedalekiej przyszłości linia 136 ma jeździć do Osiedla Podwawelskiego),
• 194: Pod Fortem – Krowodrza Górka P+R,
• 196: Kozienicka/Skotniki Szkoła – Łagiewniki,
• 494: Pod Fortem – Azory (linia kursująca tylko w dni robocze),
• 608: Pod Fortem – Czyżyny Dworzec (linia nocna).

Ulice Grota-Roweckiego i Bobrzyńskiego

• 578: Czerwone Maki P+R – Mistrzejowice,
• 662: Czerwone Maki P+R – Plac Centralny im. R. Reagana (linia nocna).

Kobierzyńska i Trasa Łagiewnicka

• 196: Kozienicka/Skotniki Szkoła – Łagiewniki,
• 608: Pod Fortem – Czyżyny Dworzec (linia nocna).

Inne linie autobusowe

• 203: Czerwone Maki P+R – Skawina (kursuje przez Tyniec),
• 204: Czerwone Maki P+R – Wieliczka Miasto,
• 213: Czerwone Maki P+R – Krzęcin Pętla,
• 223: Czerwone Maki P+R – Brzeźnica Dworzec,
• 233: Czerwone Maki P+R – Skawina (kursuje przez Sidzinę oraz Skawinę-Korabniki),
• 253: Czerwone Maki P+R – Wola Radziszowska Pętla,
• 263: Czerwone Maki P+R – Radziszów PKP,
• 283: Czerwone Maki P+R – Skawina,
• 903: Czerwone Maki P+R – Skawina (linia nocna).

Komunikacja tramwajowa

Historia

Budowa nowej linii tramwajowej na osiedlu Ruczaj rozpoczęła się 29 listopada 2010 roku. Projekt miał na celu połączenie istniejącej trasy, która biegnie ulicami Kapelanka i Brożka, z nowo planowaną pętlą tramwajową znajdującą się w okolicy skrzyżowania ul. M. Bobrzyńskiego z ul. Czerwone Maki. Długość nowej trasy wynosiła niemal 3,5 km, a na trasie przewidziano 6 przystanków tramwajowych, a łącznie 15 peronów przystankowych.

W dniu 27 sierpnia 2011 roku oddano do użytku pierwszą część przebudowanego skrzyżowania, które łączy ul. Kapelanka, Brożka, Grota-Roweckiego oraz 8 Pułku Ułanów (aktualnie ul. Lipińskiego). Ulica Lipińskiego jest w tej chwili jedynie wylotem ze skrzyżowania, a nowa trasa tramwajowa ma potencjał, aby w przyszłości uczynić z niej dalszą oś komunikacyjną osiedla, docierając nawet do ul. Zawiłej.

Na dzień 25 października 2011 roku oddano do użytku zmodernizowane skrzyżowanie ulic Kobierzyńskiej i Grota-Roweckiego wraz z przejazdem tramwajowym wzdłuż tej drugiej ulicy. Od 30 grudnia 2011 roku pierwszy odcinek trasy (do przystanku „Ruczaj”) był obsługiwany przez tramwaje dwukierunkowe, co miało na celu zastąpienie części komunikacji autobusowej w tym rejonie. Linia nr 12 kursowała na Wieczystą, natomiast linia nr 18 prowadziła do Cichego Kącika.

15 października 2012 roku obie linie tramwajowe na krótko zostały zawieszone, aby można było połączyć już wykorzystywaną trasę z nowo wybudowaną częścią. Ceremonia otwarcia nowej linii i pętli „Czerwone Maki”, z parkingiem dostępnym w systemie Parkuj i Jedź, miała miejsce 16 listopada 2012 roku. Wśród uczestników był prezydent Krakowa Jacek Majchrowski. Regularne kursy tramwajowe na nowej pętli zaczęły się krótko po inauguracji, a zmiana siatki połączeń została wdrożona w tym samym czasie.

25 czerwca 2016 roku nastąpiła zmiana nazwy pętli na „Czerwone Maki P+R”.

Linie

Tramwaje kursujące wzdłuż ulic Grota-Roweckiego i Bobrzyńskiego z przystankiem końcowym na pętli „Czerwone Maki P+R” prezentują się następująco:

• 11: Czerwone Maki P+R – Mały Płaszów,
• 17: Czerwone Maki P+R – Dworzec Towarowy,
• 18: Czerwone Maki P+R – Górka Narodowa P+R,
• 52: Czerwone Maki P+R – Os. Piastów,
• 62: Czerwone Maki P+R – Plac Centralny im. R. Reagana (linia nocna).

---

Oceń: Ruczaj (Kraków)

---