Łobzów (Kraków)

Dzielnice

Łobzów to interesujący obszar Krakowa, który jest częścią Dzielnicy V Krowodrza oraz Dzielnicy VI Bronowice. Ten malowniczy zakątek ma bogatą historię sięgającą drugiej połowy XVI wieku, gdy stanowił wieś królewską, ulokowaną w powiecie proszowickim w województwie krakowskim. Wówczas Łobzów znalazł się pod zarządem krakowskich wielkorządów.

Warto zaznaczyć, że miejscowość ta była włączana do granic Krakowa w różnych okresach, takich jak lata 1791-1792, 1838-1853 oraz od 1910 roku jako XVI dzielnica katastralna. W obecnym podziale administracyjnym miasta, historyczny Łobzów został podzielony między sąsiadujące dzielnice, które to współtworzą jego wyjątkowy charakter.

Historia

Łobzów, który zachwyca swoją historyczną architekturą, to miejsce, gdzie znajduje się Pałac Królewski, zbudowany za czasów panowania Kazimierza Wielkiego, służący jako letnia rezydencja królewska. W 1357 roku na tym terenie powstał prawdopodobnie gotycki zamek, który później poddał przekształceniu Stefan Batory, zmieniając go w manierystyczny pałac. Te ambitne prace zostały zlecone znanemu architektowi Santi Gucci, który także zaprojektował rozległy ogród wokół pałacu.

Podczas rządów Zygmunta III budowla uległa dalszym przemianom, gdy włoskiego pochodzenia architekt Giovanni Trevano nadał jej barokowy wygląd. W latach 1642–1646 przeprowadzono dużą restaurację obiektu. Z biegiem lat, w XVIII wieku, Łobzów zaczął podupadać. Po III rozbiorze Polski, austriackie władze przejęły teren od uniwersytetu, a w 1875 roku Pałac stał się miejscem działalności Politechniki Krakowskiej.

Według danych z austriackiego spisu ludności z 1900 roku, w Łobzowie na przestrzeni 140 hektarów mieszkało 1364 obywateli, z czego zdecydowana większość, bo 1301 osób (95,4%), to katolicy. Oprócz nich, w społeczności znajdowało się 27 wyznawców judaizmu oraz mniejsze grupy grekokatolików i osób wyznających inne religie. W tej samej strukturze demograficznej przeważały osoby mówiące w języku polskim (997, 73,1%), a następnie niemieckim (255, 18,7%).

Mur okalający teren dawnej rezydencji, zbudowany w czasach Stefana Batorego, dziś otacza Ogród Łobzów. Niegdyś przez teren rezydencji przepływała rzeka Młynówka Królewska, która została zasypana w latach 60. i 70. XX wieku i stanowi teraz deptak. Na obszarze rezydencji znajduje się obecnie jednostka wojskowa, a także stadion WKS „Wawel”, który został założony w 1919 roku.

W okresie międzywojennym Łobzów był miejscem stacjonowania różnych jednostek Wojska Polskiego, w tym:

  • Korpus Kadetów Nr 1 (1918–1921),
  • 20 Pułk Piechoty Ziemi Krakowskiej,
  • 6 Pułk Artylerii Lekkiej,
  • Szkoła Podchorążych Rezerwy Piechoty Nr 5 (1927–1928),
  • Batalion Podchorążych Rezerwy Piechoty Nr 5 (1928–1929).

W 1927 roku, księża michalici zakupili drukarnię od Czesława Lipińskiego przy ul. Kazimierza Wielkiego 95, co miało na celu wsparcie działalności Wydawnictwa Powściągliwość i Praca. W 1945 roku przenieśli tutaj swoje Wyższe Seminarium Duchowne, które funkcjonuje do dziś. W kwietniu 1950 roku drukarnia została upaństwowiona. W miejscu dawnego ogrodu zakonników, wzniesiono czteropiętrowe bloki mieszkalne, których budowę zakończono w 1970 roku.

W 1994 roku, przy ulicy Kijowskiej, umożliwiono powstanie nowego kościoła parafialnego pw. bł. Anieli Salawy, który jest prowadzony przez księży misjonarzy. Łobzów wciąż pozostaje miejscem o bogatej historii, które przyciąga uwagę mieszkańców i turystów.

Przypisy

  1. Michalici - podstrona zewnętrzna [online], michalici.pl [dostęp 11.09.2022 r.]
  2. Michalici [online], seminarium.michalici.pl [dostęp 11.09.2022 r.]
  3. Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku; Cz. 1, Mapy, plany, Warszawa 2008, k. 1.
  4. Franciszek Leśniak, Wielkorządcy krakowscy XVI–XVIII wieku, Kraków 1996, s. 18-19.
  5. Gemeindelexikon der im Reichsrate vertretenen Königreiche und Länder, bearbeitet auf Grund der Ergebnisse der Volkszählung vom 31. grudnia 1900, XII. Galizien. Wien: 1907.

Oceń: Łobzów (Kraków)

★★★★★
Średnia ocena:4.53 Liczba ocen:8