Czarna Wieś (Kraków)

Dzielnice

Czarna Wieś to interesujący obszar Krakowa, który wchodzi w skład Dzielnicy V Krowodrza. Dawniej stanowiła wieś, która znajduje się zaledwie około 2 km na zachód od serca miasta. Z perspektywy historycznej, w 1909 roku, Czarna Wieś została włączona do Krakowa, co na zawsze zmieniło jej status, przekształcając ją w XIV dzielnicę katastralną.

Warto wspomnieć, że w drugiej połowie XVI wieku wieś ta była położona w powiecie proszowickim, w ramach województwa krakowskiego. Należała do wielkorządów krakowskich, co świadczy o jej znaczeniu i miejscu w lokalnej historii.

Historia

Czarna Wieś jest miejscem bogatym w historię, które po raz pierwszy zostało wspomniane w dokumentach w 1358 roku, kiedy to funkcjonowała jako królewska własność. Lokacja wsi miała miejsce na prawie niemieckim, co w tamtych czasach było powszechną praktyką. W 1581 roku Czarna Wieś zmieniła swoją przynależność parafialną. Została przeniesiona z parafii kościoła św. Szczepana w Krakowie do kościoła na Zwierzyńcu.

W 1673 roku wieś ta została przyłączona do jurydyki Garbary, ściśle związanej z Krakowem. Wały obronne, które wzniesiono na terenie Czarnej Wsi, mają swoje korzenie w czasach kościuszkowskich. Po ich przebudowie stały się one częścią austriackich umocnień z połowy XIX wieku. W latach 1887–1888 na terenach tych wybudowano obwodową linię kolejową, co znacząco wpłynęło na rozwój regionu.

Na gruntach Czarnej Wsi znajdują się dwa parki, które do nadal cieszą się popularnością. W 1885 roku powstał Park Krakowski, założony przez Stanisława Rehmana, a w latach 1888–1889 zrealizowano Park im. Henryka Jordana w Krakowie, który powstał na obszarze po wystawie rolno-przemysłowej.

Zgodnie z austriackim spisem ludności z 1900 roku, Czarna Wieś miała 112 budynków, w których mieszkało 2997 osób. Wśród nich 2867 stanowili katolicy (95,7%), 100 to wyznawcy judaizmu (3,3%), 12 było grekokatolikami (0,4%), a 18 wyznawało inne religie (0,6%). Warto również zauważyć, że 2843 mieszkańców posługiwało się językiem polskim (94,9%), a 30 językiem niemieckim (1%).

W 1910 roku Czarna Wieś znalazła się w granicach Krakowa jako XIV dzielnica katastralna. W okresie międzywojennym na terenie wsi powstało wiele monumentalnych budynków, w tym Szkoła Przemysłowa. W latach 1923–1935 zbudowano także gmach główny Akademii Górniczo-Hutniczej, a w latach 1926–1928 wzniesiono Seminarium Śląskie. W kolejnych latach, między 1931 a 1939 rokiem, powstała Biblioteka Jagiellońska, a w latach 1934-1939 zrealizowano Muzeum Narodowe.

Kawiory, będące przysiółkiem Czarnej Wsi, od XIV wieku również zostały przyłączone do Krakowa, stając się częścią XIV dzielnicy katastralnej.

Przypisy

  1. Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku; Cz. 1, Mapy, plany, Warszawa 2008 r.
  2. Franciszek Leśniak, Wielkorządcy krakowscy XVI-XVIII wieku, Kraków 1996 r., s. 18-19.
  3. Gemeindelexikon der im Reichsrate vertretenen Königreiche und Länder, bearbeitet auf Grund der Ergebnisse der Volkszählung vom 31.12.1900, XII. Galizien, Wien 1907 r.

Oceń: Czarna Wieś (Kraków)

★★★★★
Średnia ocena:4.75 Liczba ocen:15