Łuczanowice

---

Historia

Wieś Łuczanowice charakteryzowała się układem sakowym, a jej trójkątny plac otoczony był zagrodami usytuowanymi przy zbiegu dróg. W 1381 roku wieś była własnością Piotra zwanego Głazem. Warto wspomnieć, że przynależała ona do parafii w Ruszczy.

W 1509 roku A. Kurozwęcki ofiarował majątek królewskiemu lekarzowi Patavinie, z wyjątkiem części czynszu zapisanego Collegium Maius. Od XVI do XIX wieku wieś znajdowała się w rękach rodziny Żeleńskich pochodzącej z Żelanki, która najpierw dołączyła do braci polskich, a następnie przeszła na kalwinizm, przy tym intensywnie propagując swoją nową wiarę. Od 1591 roku w dworze w Łuczanowicach odbywały się nabożeństwa protestanckie.

Pamiątką po tych wydarzeniach jest istniejąca do dzisiaj kaplica, która została wybudowana w 1636 roku, oraz kopiec na cmentarzu dysydenckim, na którym pochowani są protoplaści rodu. W 1636 roku w Łuczanowicach miał miejsce zjazd dysydentów religijnych wyznania augsburskiego oraz kalwińskiego, w trakcie którego zawarto unię. Gminę w Łuczanowicach zamknięto wyrokiem trybunalskim w 1687 roku, jednak nabożeństwa odbywały się nadal, lecz nieoficjalnie.

W 1787 M. Żeleński zainicjował budowę nowego dworu oraz stworzył cmentarz, w którym pochował szczątki swoich przodków, co przetrwało do dziś. Zabytkowy dwór z XVIII wieku niestety zawalił się po reformie rolnej, pozostawiając jedynie neogotyckie skrzydło zaprojektowane przez Tadeusza Stryjeńskiego i wzniesione w 1902 roku przez hrabiego Władysława Mycielskiego, które połączono z kaplicą.

Od 1858 roku wieś przeszła w ręce kolejnych właścicieli, w tym hrabiego Rzewuskiego, hrabiego Gaetano oraz hrabiów Mycielskich, którzy posiadali ponad 300 morgów roli, 130 morgów lasów oraz 50 morgów łąk i pastwisk.

Łuczanowice zostały przyłączone do Krakowa 1 stycznia 1973 roku, stając się osiedlem w obrębie dzielnicy Nowa Huta. Od 1991 roku osiedle funkcjonuje jako część Dzielnicy XVII.

Na obecnym etapie osiedle dysponuje: 2 sklepami spożywczo-przemysłowymi, piekarnią, Ośrodkiem Kultury, zakładem blacharskim, kilkoma zakładami samochodowymi, a także zakładem zajmującym się instalacjami wodnymi oraz kanalizacyjnymi. Dodatkowo na terenie osiedla znajduje się park, plac zabaw, boisko oraz kort. W Łuczanowicach mieści się kaplica rzymskokatolicka parafii św. Grzegorza w Ruszczy oraz Dwór Mycielskich.

Cmentarz kalwiński

Na wzgórzu położonym w zachodniej części wsi znajduje się cmentarz kalwiński. To miejsce, otoczone drzewami, skrywa w sobie wiele historycznych tajemnic. Kluczowym punktem tego cmentarza jest Kopiec Lutrów, który wznosi się na wysokość około 4 metrów i zawiera komorę grobową rodziny Żeleńskich. Jego powstanie datuje się na 1787 rok, a inicjatorem był pułkownik Marcjan Żeleński.

Na samym szczycie kopca znajduje się imponujący obelisk, który mierzy około pięciu metrów. Jest on wykonany z kamienia ciosowego, a na jego wierzchołku umieszczona została kamienna urna. W otoczeniu Kopca Lutrów, w zaciszu drzew, znajdują się również pozostałe nagrobki.

Wśród nich wyróżniają się:

• klasycystyczny sarkofag Ludwika Dębickiego (syna), który był oficerem wojsk polskich,
• postument z kolumną, na którym ustawiona jest urna-grób Ludwika Dębickiego (syna), autora prac dotyczących powstania listopadowego, zmarłego w 1843 roku,
• groby Joanny Aramowej i Karoliny Kempińskiej.

Warto dodać, że niektóre nagrobki znajdujące się na cmentarzu nie mają żadnych napisów, co sprawia, że ich historia pozostaje nieznana. Na jednym z nich można zauważyć drewniany, rzeźbiony krzyż, który wspiera się na drewnianej kolumnie.

W ciągu ostatnich lat cmentarz przeszedł proces renowacji, podczas którego m.in. odrestaurowano obelisk, który przewrócił się w 1972 roku, przywracając temu miejscu jego dawny blask.

---

Oceń: Łuczanowice

---