Teatr „Groteska”


Teatr „Groteska” to niezwykle ważna instytucja kulturalna, która ma swoją siedzibę w Krakowie, przy ulicy Skarbowej 2. Historycznie znany jako Teatr Lalki, Maski i Aktora „Groteska” oferuje widzom bogaty repertuar spektakli lalkowych, które cieszą się dużą popularnością. Oprócz tradycyjnych form lalkowych, teatr ten eksploruje również obszary teatru formy oraz teatru tańca, co sprawia, że jest miejscem, gdzie sztuka wystawiana na scenie zyskuje nową jakość.

Początkowo, teatr ten był dedykowany wyłącznie młodszej widowni, jednak z czasem rozszerzył swoją ofertę, wprowadzając również scenę dla dorosłych. Dzięki temu, szerokie grono odbiorców ma możliwość uczestniczenia w różnorodnych doświadczeniach artystycznych.

Teatr „Groteska” nie tylko wystawia spektakle, ale także odgrywa kluczową rolę w organizacji wydarzeń kulturalnych w regionie. Wśród nich znajduje się Wielka Parada Smoków oraz Międzynarodowy Festiwal Teatru Formy Materia Prima, które przyciągają rzesze miłośników sztuki. Dodatkowo, teatr jest gospodarzem cyklu spotkań pod nazwą Kodu Mistrzów, gdzie widzowie mają okazję zbliżyć się do znanych postaci z życia społecznego i artystycznego.

Warto również wspomnieć, iż teatr angażuje się w organizację warsztatów dla dzieci oraz nauczycieli, wspierając rozwój kreatywności i edukacji artystycznej wśród najmłodszych. Działania te są częścią szerszej strategii, która łączy sztukę z praktykami społecznymi oraz innymi inicjatywami artystycznymi.

Historia

Teatr „Groteska” został stworzony z inicjatywy Zofii oraz Władysława Jaremów jako teatr dedykowany dzieciom, znany jako Teatr Lalki, Maski i Aktora Groteska. Jego historia zaczyna się 9 czerwca 1945 roku, kiedy to zaprezentowano premierę „Cyrku Tarabumba” w reżyserii Władysława Jaremy. Władysław Jarema pełnił funkcję pierwszego dyrektora, jednak po jego odwołaniu, jego obowiązki przejęli Henryk oraz Maria Rylowie.

W sezonie 1948/1949 Władysław Jarema na krótko powrócił na stanowisko dyrektora, a w 1949 roku funkcję tę objęła Zofia Jarema. Pod jej patronatem wspierali ją wybitni twórcy, tacy jak Sławomir Mrożek oraz Konstanty Ildefons Gałczyński. Teatr w tym czasie koncentrował się na politycznej metaforze oraz poezji. Na scenie dla dorosłych miały miejsce wybitne inscenizacje, takie jak „Męczeństwo Piotra Ohey’a” Sławomira Mrożka z 1959 roku, „Kartoteka” Tadeusza Różewicza z 1961 roku czy też kultowa sztuka „Ubu król” Alfreda Jarry’ego. Oprócz tego, regularnie realizowano spektakle przeznaczone dla dzieci i młodzieży.

W 1975 roku, dyrektorem Teatru Groteska została Freda Leniewicz, która wprowadziła na scenę klasyki literatury dziecięcej, takie jak „Kopciuszek”, „Królewna Śnieżka”, „Alicja w Krainie Czarów” oraz „Królowa Śniegu”. W 1990 roku kierownictwo nad teatrem objął Jan Polewka, który potrafił zharmonizować swoje autorskie podejście z tradycjami zapoczątkowanymi przez swoich poprzedników. W swoich wizjach plastycznych często sięgał po elementy kultury Dalekiego Wschodu, komedię dell’arte, a także swoje inspiracje malarstwem hiszpańskim.

Od 1998 roku do 2023 roku dyrektorem Teatru Groteska był Adolf Weltschek, znany reżyser oraz aktor teatralny. Jego program artystyczny był zdeterminowany misją, jaką postawił sobie: kształtowanie wyobraźni i wrażliwości artystycznej, społecznej oraz interpersonalnej widza, niezależnie od jego wieku – od najmłodszych lat do późnej dorosłości. Dążył on również do stworzenia przestrzeni sprzyjającej spotkaniom i dialogowi.

Od września 2023 roku, nowym dyrektorem Teatru Groteska jest dr Karol Suszczyński.

Dyrektorzy

Historia dyrektorów teatru „Groteska” prezentuje się następująco:

  • Władysław Jarema (1945),
  • Henryk i Maria Rylowie (1946–1948),
  • Władysław Jarema (1948–1949),
  • Zofia Jarema (1949–1975),
  • Freda Leniewicz (1975–1990),
  • Jan Polewka (1990–1998),
  • Adolf Weltschek (1998-2023),
  • Karol Suszczyński (od 2023).

Inicjatywy

Teatr „Groteska” jest miejscem, które pełni ważną rolę w krakowskim życiu kulturalnym, organizując szereg wyjątkowych inicjatyw. Wśród nich wyróżnia się:

  • Wielka Parada Smoków – to coroczna impreza, która gromadzi zarówno mieszkańców Krakowa, jak i turystów z całego świata. Odbywa się ona w czerwcowy weekend w okolicy Wawelu. Charakteryzuje się obecnością ogromnych, kolorowych smoków, które na dwa dni przejmują kontrolę nad miastem, tworząc niezapomnianą atmosferę.
  • Międzynarodowy Festiwal Teatru Formy Materia Prima – cykl artystyczny, który ma na celu przedstawienie najpiękniejszych spektakli teatru formy oraz teatru tańca z różnych stron świata. Festiwal ma miejsce co dwa lata i do tej pory gościł znakomite zespoły, takie jak NoGravity Dance Company, Carte Blanche oraz The Norwegian National Company of Contemporary Dance, a także uzdolnioną choreografkę Caroline Finn.
  • Kod Mistrzów – to seria spotkań, które łączą studentów oraz mieszkańców Krakowa z wielkimi osobistościami ze świata kultury i sztuki. Dotychczas uczestnikami tego cyklu byli między innymi Zofia Gołubiew, Maja Komorowska, Jan Peszek, Artur Rojek, Jerzy Trela, Andrzej Seweryn, Stanisław Radwan, Anna Dymna, Daniel Olbrychski oraz Agnieszka Holland. Spotkania odbywają się raz w miesiącu w Sali Teatralnej Groteski, od października do czerwca.

Te wyjątkowe wydarzenia nie tylko wzbogacają ofertę kulturalną Krakowa, ale i przyciągają artystyczne talenty, tworząc niezapomniane chwile dla uczestników.

Przypisy

  1. a b c d Władysław Jarema, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (autorzy) [dostęp 20.09.2023 r.]
  2. a b Maria Rylowa, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 20.09.2023 r.]
  3. a b Henryk Ryl, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (autorzy) [dostęp 20.09.2023 r.]
  4. Zofia Jarema, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 20.09.2023 r.]
  5. Kod Mistrzów. groteska.pl. [dostęp 17.07.2022 r.]
  6. Wielka Parada Smoków
  7. Materia Prima

Oceń: Teatr „Groteska”

Średnia ocena:4.66 Liczba ocen:19