Ulica św. Filipa w Krakowie

Ulice i place

Ulica św. Filipa to malownicza arteria w Krakowie, zlokalizowana w dzielnicy I Stare Miasto, na obszarze Kleparza. Jest to miejsce o bogatej historii, które przyciąga zarówno mieszkańców, jak i turystów.

Ta ulica pełni istotną rolę komunikacyjną, łącząc ulicę Długą z obszarem placu Jana Matejki oraz ulicą Warszawską. Jej przebieg częściowo znajduje się wzdłuż północnej pierzei Rynku Kleparskiego, co czyni ją istotnym elementem krakowskiego krajobrazu miejskiego.

Charakterystyczna dla tej ulicy jest jej atmosfera, która łączy współczesne życie z historycznymi akcentami miasta. Spacerując po niej, można poczuć puls Krakowa i odkryć jego urokliwe zakątki.

Historia

Ulica św. Filipa w Krakowie ma bogatą historię, sięgającą średniowiecza. Jej wytyczenie miało na celu stworzenie traktu, który łączył kościół św. Floriana z innymi ważnymi punktami, jak nieistniejący już kościół św. Walentego oraz zabudowania szpitala dla trędowatych, znajdujące się w okolicach zbiegu ulic Długiej i Pędzichów.

Początkowo ulica nie miała swojej nazwy, jednak już w 1499 roku zaczęto określać ją jako ulicę św. Walentego. Z upływem czasu, od XVI wieku, przyjęła nazwę Krowiej, co nawiązuje do praktyk mieszkańców Kleparza, którzy prowadzili tę drogą bydło na miejskie pastwiska. Dynamiczna ewolucja nazewnictwa ulicy odziedziczona przez kolejne stulecia pokazuje jej znaczenie w społeczności lokalnej.

Obecną nazwę ulica św. Filipa nosi od początku XIX wieku. Wynika ona z faktu rozebrania w 1801 roku kościoła św. Filipa i Jakuba, który niegdyś znajdował się w tej okolicy. W przeszłości, ta sama nazwa odnosiła się również do drogi prowadzącej od Bramy Sławkowskiej do kościoła.

Zabudowa

W końcowych latach XVII wieku w obszarze, gdzie obecnie znajduje się ulica, można było dostrzec dwa dworki szlacheckie, które świadczyły o zamożności lokalnych mieszkańców. Niestety, w 1755 roku, dramatyczny pożar w Kleparzu całkowicie zniszczył całą zabudowę okolicznych terenów. Po tym tragicznym wydarzeniu, do roku 1910 w okolicy skrzyżowania ulic św. Filipa oraz Długiej wciąż funkcjonował jeden z nielicznych zachowanych dworków kleparskich, znany jako „Na Kwiecińskiem”. Od lat 70. XIX wieku aż do około 1915 roku, w tym rejonie ukształtowała się obecna zabudowa, która charakteryzuje się dwu- oraz trzypiętrowymi kamienicami czynszowymi, wzniesionymi w stylu zarówno historycznym, jak i modernistycznym.

  • ul. św. Filipa 2 (ul. Długa 25) – kamienica zaprojektowana przez Henryka Lamensdorfa, budowa trwała w latach 1912–1915,
  • ul. św. Filipa 3 – kamienica z roku 1889,
  • ul. św. Filipa 5 – kamienica, której projektantem był Kazimierz Zieliński, działał w latach 1908–1909,
  • ul. św. Filipa 6 – dawny gmach Zarządu Okręgowego Zjednoczenia Kolejowców Polskich, zrealizowany w stylu modernistycznym przez Stanisława Juszczyka i Janusza Zarzeckiego, w latach 1929–1931,
  • ul. św. Filipa 7 – kamienica, również zaprojektowana przez Kazimierza Zielińskiego w 1908 roku,
  • ul. św. Filipa 11 – kamienica stworzona przez Karola Schuslera w 1909 roku,
  • ul. św. Filipa 12 (ul. Krótka 7) – kamienica, projektantem był Józef Ertel, realizacja w 1883 roku,
  • ul. św. Filipa 15 – część zabudowy dawnego browaru,
  • ul. św. Filipa 16 (Rynek Kleparski 15) – kamienica w stylu eklektycznym, zaprojektowana przez Józefa Gajewskiego na zlecenie Franciszka Chlipalskiego, w latach 1898–1899,
  • ul. św. Filipa 17–19 – zespół Klasztoru Misjonarzy z kościołem pw. św. Wincentego à Paulo, którego projektantem był Jan Sas-Zubrzycki, zbudowany w latach 1911–1912,
  • ul. św. Filipa 18 (Rynek Kleparski 16) – kamienica w stylu eklektycznym, zaprojektowana przez Aleksandra Biborskiego, budowa trwała w latach 1887–1888,
  • ul. św. Filipa 21 – kamienica w stylu eklektycznym, projektu Maksymiliana Nitscha z 1874 roku,
  • ul. św. Filipa 23 – kamienica zaprojektowana przez Wiktora Miarczyńskiego w 1900 roku,
  • ul. św. Filipa 25 (ul. Warszawska 2) – Pałacyk Zdzisława Włodka. Został zaprojektowany przez Jana Sas-Zubrzyckiego w latach 1898–1899.

Przypisy

  1. a b c Praca zbiorowa: Encyklopedia Krakowa. Wyd. II. T. 1. Kraków: Biblioteka Kraków i Muzeum Krakowa, 2023 r., s. 567–568. ISBN 978-83-66334-93-9.

Oceń: Ulica św. Filipa w Krakowie

★★★★★
Średnia ocena:5 Liczba ocen:8