Willa przy ul. Powroźniczej 2 w Krakowie

---

Kalendarium

W latach 1889, na planie Twierdzy Kraków, zarejestrowano obiekt otoczony ogrodem, usytuowany w rejonie dzisiejszych ulic: Konopnickiej, Powroźniczej, Barskiej oraz Zduńskiej. Posiadał on znaczenie architektoniczne oraz historyczne, co wyraźnie widać z upływem lat.

W 1902 roku w Archiwum Planów Budownictwa Miejskiego została spisana notatka, która datuje czas powstania tej posesji, wskazując na jej długą i interesującą historię.

W 1910 roku właścicielka dworku, Franciszka Kirchamyerowa, uzyskała zezwolenie na budowę oranżerii, co świadczy o znaczeniu, jakie właściciele przywiązywali do tej przestrzeni i jej estetyki.

W 1921 roku inżynier Piotr Król, który stał się nowym właścicielem posesji, uzyskał zatwierdzenie projektu dotyczącego kanalizacji domowej, co podkreśla postęp techniczny oraz rozwojowy tego miejsca.

Funkcjonowanie budynku nieustannie ewoluowało – w 1925 roku inż. Król złożył wniosek o zatwierdzenie projektu garażu, świadcząc o dostosowywaniu obiektu do zmieniających się potrzeb mieszkańców.

W czasie II wojny światowej, w latach 1939-1945, w budynku zamieszkiwał oficer Gestapo, co stanowi trudny okres w historii tej przestrzeni.

Po wojnie, w 1945 roku, posesję dedykowano celom społecznym, otwierając nowe możliwości dla lokalnej społeczności.

W 1953 roku zatwierdzono plan przekształcenia budynku na przedszkole, a w jego ogrodzie powstał plac zabaw dla najmłodszych, co nawiązywało do bliskiej relacji z lokalnymi mieszkańcami.

Przez lata 1966-1982 w dworku funkcjonował tygodniowy żłobek, co utwierdzało miejsce w roli istotnego elementu kulturalno-społecznego.

W 1988 roku willa została przekazana w nieodpłatny zarząd Dzielnicowej Bibliotece Publicznej Kraków-Podgórze, co miało na celu waloryzację i dalsze wykorzystanie tej wartościowej przestrzeni.

Historia

Willa przy ul. Powroźniczej 2 w Krakowie to obiekt o bogatej historii, który został wzniesiony na przełomie XIX wieku. Choć dokładna data budowy pozostaje nieznana, istnieją ślady wskazujące na jego lokalizację. Na planie Twierdzy Kraków z roku 1889 można zauważyć podłużny budynek otoczony ogrodem, umiejscowiony między dzisiejszymi ulicami: Barską, Zduńską, Powroźniczą oraz Konopnicką.

Pierwszą właścicielką tego dworku była Franciszka Kirchmayerowa. Jedną z późniejszych właścicielek była córka Jana Matejki, znanego krakowskiego malarza. W roku 1882 Beata z Matejków poślubiła Wincentego Kirchmayera, a nowożeńcy osiedli w Dębnikach. Tam też, w okolicy ulic Zduńskiej i Barskiej, prowadzili własną fabrykę kafli i majoliki.

Według różnych źródeł, w 1896 roku małżeństwo Kirchmayerów wykupiło od Efraina Gruenberga oraz Izaaka Reicha sąsiadujący budynek z ogrodem, chociaż inne dokumenty wskazują, że w roku 1910 posiadłość jeszcze należała do Franciszki Kirchmayerowej. Z tego wynika, że budynek najprawdopodobniej powstał między grudniem 1896 a majem 1897 roku.

W 1920 roku willa została zakupiona przez inżyniera Piotra Króla. Po jego zgonie w 1935 roku, majątek przeszedł na własność jego żony, Marii, a od 1938 roku stał się własnością Kazimierza i Barbary Braunów. W czasie II wojny światowej budynek był najpewniej eksploatowany przez gestapo. W latach 1966–1982 funkcjonował tam żłobek, jednak po zakończeniu jego działalności, willa zaczęła popadać w ruinę, a ogród zarastać.

W 1988 roku Skarb Państwa zakupił tę nieruchomość od rodziny Braunów. Po przeprowadzeniu kapitalnego remontu w 1995 roku, budynek został przeznaczony na siedzibę Dzielnicowej Biblioteki Publicznej Kraków-Podgórze, co stanowi kolejny rozdział w historii tej wyjątkowej willi.

Opis

Willa przy ul. Powroźniczej 2 w Krakowie to niezwykły przykład architektury końca XIX wieku, charakteryzujący się stylem historyzującym, w którym można dostrzec elementy zarówno neogotyku, jak i secesji. Obiekt otoczony malowniczym ogrodem, zaprojektowany na prostokątnej podstawie, wyróżnia się parterową, murowaną konstrukcją.

Willa jest częściowo podpiwniczona i przykryta dwuspadowym dachem, co nadaje jej typowego dla podmiejskich dworków charakteru. Zwieńczenie ścian szczytowych zdobią stylowe sterczyny, natomiast część ogrodowa przyciąga wzrok pięknym, kamiennym tarasem z tralkami.

W czasie niemieckiej okupacji, ogród był z troską pielęgnowany przez ogrodnika, który dbał o rabaty pełne róż oraz o ścieżki zdobione pergolami, na których również wspinały się róże. Największą wartość tego częściowo ogrodzonego ażurowym płotem miejsca stanowi jego bogaty drzewostan, w którym rosną dwa cenne pomniki przyrody: iglicznia trójcierniowa oraz dąb czerwony.

---

Oceń: Willa przy ul. Powroźniczej 2 w Krakowie

---