Wolica (Kraków)


Wolica to powierzchnia Krakowa, która stanowi ważny element związany z Dzielnicą XVIII Nowa Huta. Obszar ten wyróżnia się interesującymi cechami, które wpisują się w charakterystyczny klimat tej dzielnicy.

Dzięki swojej historii i rozwojowi, Wolica stanowi cenną część kulturowego dziedzictwa Krakowa, będąc jednocześnie atrakcyjną lokalizacją dla mieszkańców oraz turystów.

Historia

Wolnica, znana również jako Vola, pierwszy raz została odnotowana w dokumentach w 1389 roku. W tej krótkiej wzmiance, miejscowość określono jako Vola, a z kolei w 1398 roku jako wola Stanislawca. W XIV wieku miała miejsce ważna lokacja, która odbyła się na prawie niemieckim. W ciągu wieków wieś była w posiadaniu różnych właścicieli, wśród których znajdowali się Białaczowscy, Wodzisławscy, Lubomirscy, Morsztynowie oraz Wodziccy. W 1973 roku Wolnica została włączona do Krakowa, a od 1991 roku należy do XVIII Dzielnicy Nowa Huta.

Warto również wspomnieć, że do XIV wieku wieś podlegała parafii w Górce Kościelnickiej. Następnie, w końcowej części XIV wieku oraz w XV wieku, cerkiew lokalna należała do Pobiednika Małego, a po tym okresie ponownie wróciła do Górki Kościelnickiej, gdzie pozostaje do dziś. W 1945 roku we wsi wzniesiono kaplicę ku czci Matki Boskiej Częstochowskiej.

Od 1922 roku w Wolicy funkcjonuje Ochotnicza Straż Pożarna, która odgrywa istotną rolę w lokalnej społeczności. Do roku 2004 istniał również klub piłkarski LKS Rogowianka, który przypomina o sportowych tradycjach regionu. Współcześnie w miejscowości aktywnie działa Klub Kultury „Jedność”, promujący działalność kulturalną i społeczną w tej historycznej okolicy.

Pozostałości zamku lub grodziska

W części wschodniej Wolicy, zwanej Ochodzą, archeolodzy dostrzegają możliwe ślady po średniowiecznym lub nowożytnym zamku. Nie można wykluczyć, że budowla ta mogła powstać na fundamentach jeszcze starszego, wczesnośredniowiecznego grodziska.

Szkoła

17 października 1896 roku w Wolicy miało miejsce uroczyste otwarcie jednoklasowej szkoły. Budynek powstał dzięki wsparciu funduszu krajowego, który przeznaczył na ten cel 2500 złr, a dodatkowo gmina dołożyła 700 złr. W ceremonii otwarcia wzięli udział nie tylko mieszkańcy, ale również znamienici goście, w tym wiceprezydent Rady Szkolnej Krajowej Michał Bobrzyński, wicemarszałek Rady Powiatowej Franciszek Paszkowski, ks. prałat Romuald Schwarc z Pleszowa, a także radca Sare i wiele innych zaproszonych osób.

W 1914 roku szkoła została zreorganizowana, przekształcając się z placówki jednoklasowej na dwuklasową. W roku 1935 jeden z nauczycieli miał pod opieką aż 108 uczniów, co świadczyło o wysokim zainteresowaniu edukacją w okolicy. Po II wojnie światowej, w 1945 roku, instytucja przekształciła się w siedmioklasową szkołę.

W 1989 roku rozpoczęto rozbudowę budynku szkolnego, a już w 1990 roku oddano do użytku nową salę gimnastyczną. Z dniem 23 marca 2002 roku, Szkoła Podstawowa nr 142 zyskała nowe imię Tadeusza Kościuszki, co podkreśliło jej lokalne znaczenie. W kolejnych latach, od 2005 roku, działało także niepubliczne I Gimnazjum Małopolskiego Centrum Edukacji.

Przypisy

  1. Historia OSP – OSP Wolica [online] [dostęp 24.03.2024 r.]
  2. Klub Jedność [online], krakownh.pl [dostęp 24.03.2024 r.]
  3. Pierwsze Gimnazjum Małopolskiego Centrum Edukacji - Małopolskie Centrum Edukacji [online], www.malopolska.edu.pl [dostęp 10.06.2024 r.]
  4. Szkoła Podstawowa nr 142 im. Tadeusza Kościuszki w Krakowie - Historia szkoły [online], sp142krakow.szkolnastrona.pl [dostęp 09.06.2024 r.]
  5. EwaE. Kubica-Kabacińska EwaE., Wolica - wczesnośredniowieczne grodzisko czy nowożytne założenie?, „MATERIAŁY ARCHEOLOGICZNE NOWEJ HUTY”, XXVI, 2020, s. 167-170.
  6. Zmiana granic miast Krakowa, Poznania i Wrocławia. - Prawo.pl [online], www.prawo.pl [dostęp 21.06.2020 r.]
  7. MarianM. Pietrzyk MarianM., Jubileusz 130-lecia szkoły w Wolicy, „Głos. Tygodnik Nowohucki” (44), 01.11.2019 r., s. 12.
  8. a b c Wolica, [w:] Encyklopedia Krakowa, Wyd. 2 zm. i rozsz., t. 2, Kraków 2023, s. 724, ISBN 978-83-66334-92-2.
  9. Otwarcie szkoły w Wolicy Kurier Lwowski 1896 nr 297 s. 3.
  10. Otwarcie szkoły ludowej Czas 1896 nr 241 z 20.10.1896 r. s. 2.
  11. Dz.U. z 1972 r. nr 50, poz. 323.

Oceń: Wolica (Kraków)

Średnia ocena:4.67 Liczba ocen:17