Tonie

---

Etymologia nazwy

Nazwa Tonie ma swoje korzenie w formie dzierżawczej, która wywodzi się od imienia Tan (lub Than).

Oprócz etymologii, istnieje również interesująca ludowa legenda, która wyjaśnia pochodzenie tej nazwy. Zgodnie z opowieściami, podczas jednej z podróży, koń króla Władysława Łokietka utknął w bagnach znajdujących się w okolicy. W obliczu dramatycznej sytuacji, towarzysze podróży zaczęli szeptać pomiędzy sobą, iż ich król tonie, co rozprzestrzeniło się wśród ludzi.

Historia

Wieś została po raz pierwszy odnotowana w 1224 roku, kiedy to archidiakon Mikołaj Mikuła ofiarował ją kapitule krakowskiej. W 1389 roku Władysław II Jagiełło zmienił jej status prawny, przenosząc ją z prawa polskiego na magdeburskie. Historyczne źródła wskazują, że za czasów Długosza wieś była zarządzana przez kanonika krakowskiego Jakuba z Dębna.

Na obszarze wsi znajdował się dwór kapitulny wraz z folwarkiem, który w XVII wieku prawdopodobnie po rozbudowie otrzymał nazwę pałacu. Przy wjeździe do tego dworu można zobaczyć figurę św. Stanisława z Piotrowinem, ufundowaną przez osiemnasto wiecznego dzierżawcę.

Pod koniec XVIII wieku, pomimo że wieś pozostawała własnością kapituły krakowskiej i była znana z wydobycia gipsu, liczyła zaledwie około 260 mieszkańców, w tym 50 domów, dwór, karczmę oraz browar. Do połowy XIX wieku liczba mieszkańców wzrosła do ponad 500, a w wiosce pojawiło się już około 100 domów oraz jednoklasowa szkoła ludowa.

W latach 1902–1912 w dworze mieszkał Lucjan Rydel wraz z żoną Jadwigą Mikołajczykówną. W przynależącej do dworu stodole wystawił on autorską wersję swojej sztuki „Betlejem Polskie”. Warto również wspomnieć, że w Toniach przez pewien czas mieszkał Stanisław Wyspiański, jeden z najważniejszych polskich artystów.

Infrastruktura

W Toni znajduje się wiele istotnych obiektów, które mają duże znaczenie dla lokalnej społeczności. Warto zwrócić uwagę na następujące instytucje i organizacje:

• kościół pw św. Stanisława Biskupa i Męczennika ze Szczepanowa, z parafią liczącą około 1300 osób (dane z 2006 r.),
• Szkoła Podstawowa nr 67 im. Władysława Łokietka,
• Klub Kultury „Łokietek” – filia Centrum Kultury „Dworek Białoprądnicki”,
• Filia nr 19 Biblioteki Kraków,
• klub sportowy „Tonianka”,
• Komenda Powiatowa Policji,
• Oddział Prewencji Policji,
• Ochotnicza Straż Pożarna.

Każda z tych instytucji odgrywa istotną rolę w życiu mieszkańców, zarówno w zakresie edukacji, kultury, jak i bezpieczeństwa.

---

Oceń: Tonie

---