Adam Świerzyński

---

Życiorys

Adam Świerzyński był synem kompozytoraMichała Świerzyńskiego. W latach 1926–1931 ochoczo studiował w Konserwatorium Krakowskim, aby później kontynuować naukę w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Poznaniu, gdzie miał przyjemność uczyć się u wybitnych pedagogów, takich jak Stanisław Wiechowicz i Zygmunt Lisiecki w latach 1931–1934. W okresie 1936-1939 studiował prawo na Uniwersytecie Warszawskim, zdobywając w 1945 roku tytuł magistra.

Podczas II wojny światowej korzystał z tajnego nauczania i działał w Armii Krajowej. Po zakończeniu działań wojennych z zapałem kontynuował studia muzyczne w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Warszawie w latach 1947–1950 oraz w zakresie muzykologii pod okiem Alicji Simon na Uniwersytecie Łódzkim w latach 1948–1950. W latach 1947-1957 pracował jako wykładowca w Państwowej Średniej Szkole Muzycznej im. Fryderyka Chopina w Warszawie, a także pełnił rolę pianisty w Państwowym Przedsiębiorstwie Estradowym „Artos” w latach 1952-1955.

W 1956 roku objął przewodnictwo Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego. W kolejnych latach, od 1957 do 1964, pisał muzykę do przedstawień w teatrach lalek w miastach takich jak Lublin, Szczecin, Będzin oraz Warszawa. Od roku 1963 był aktywnym członkiem Stowarzyszenia Marynistów Polskich, Stowarzyszenia Działaczy Kultury Morskiej oraz Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego, gdzie jego twórczość koncentrowała się na tematyce kaszubskiej i morskiej.

Jego działalność redakcyjna obejmowała wydawnictwo nutowe „Polska Muzyka Marynistyczna”, a w latach 1972-1980 organizowane przez niego coroczne koncerty muzyki marynistycznej w Warszawie przyciągały wielu miłośników. W 1974 roku zainicjował działalność zespołu kameralnego Mare Nostrum, a w 1981 roku został uhonorowany tytułem członka honorowego Stowarzyszenia Działaczy Kultury Morskiej.

Bardzo doceniony, odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1982) oraz wyróżnieniami takimi jak Odznaka honorowa „Zasłużony Pracownik Morza” (1970), Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury” (1979) oraz „Zasłużony dla Polskiej Marynistyki” (1980). Dodatkowo otrzymał nagrody przyznawane przez Ministra Obrony Narodowej w 1972 roku, Ministra Kultury i Sztuki w 1975 oraz Ministra Handlu Zagranicznego i Gospodarki Morskiej w 1978.

Adam Świerzyński był trzykrotnie żonaty; jego pierwszą żoną była znana śpiewaczka operowa Maria Fołtyn. Po długim i pełnym osiągnięć życiu, został pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.

Twórczość

Artysta ten inspirując się impresjonizmem oraz umiarkowanym modernizmem, tworzył dzieła, które łączyły różnorodne stylistyki w niepowtarzalny sposób. W jego twórczości można dostrzec zastosowanie skal modalnych, które były obok jego autorskich konstrukcji tonalnych istotnym narzędziem w dążeniu do uzyskania archaicznego brzmienia.

W kompozycjach, które nawiązują do tematyki marynistycznej, artysta umiejętnie włączał elementy folkloru muzycznego z Kaszub i Kociewia, co nadawało jego utworom unikalnego charakteru i głębi wyrazu.

Wybrane kompozycje

Oto wybór dzieł stworzonych przez Adama Świerzyńskiego, znakomitego kompozytora, który z powodzeniem łączył różne formy muzyczne, tworząc niezapomniane utwory, które do dziś pozostają w pamięci miłośników muzyki.

Utwory instrumentalne

• Pozdrowienie Gdyni na fortepian (1934),
• Sonata na skrzypce i fortepian (1941),
• Koncert fortepianowy (1949),
• Krakowiak na flet i fortepian (1950),
• Koncert skrzypcowy (1951),
• Koncert na flet i orkiestrę (1953),
• Uwertura na orkiestrę (1953),
• Legenda na orkiestrę (1954),
• Sonata na flet i fortepian (1954),
• Sonatina na flet i fortepian (1955),
• Etiuda na flet i fortepian (1956),
• Preludium i melodia na flet i fortepian (1957),
• Impresje na tematy Henry Moore’a na orkiestrę (1960),
• Lalki na fortepian (1960),
• 3 utwory na 2 fortepiany (1961),
• suita z baletu Bursztynowa panna na orkiestrę (1962),
• Taniec kaszubski na flet i fortepian (1965),
• suita z baletu Pieśń o tęsknocie na orkiestrę (1967),
• Rapsodia na orkiestrę (1963),
• Znad morza na orkiestrę (1967),
• Mazur na orkiestrę (1972),
• Morski wiatr na orkiestrę (1974),
• 3 tańce kaszubskie na skrzypce i fortepian (1976),
• Bitwa pod Oliwą na orkiestrę (1977),
• 2 gdańskie tańce polskie w dawnym stylu na flet i orkiestrę smyczkową (1978),
• Ave maris stella na flet, smyczki i fortepian (1979),
• Fantazja morskich fal na flet i fortepian (1980),
• Kociewianka na fortepian (1980),
• Morska panna na skrzypce i fortepian (1980),
• Ballada na klarnet i fortepian (1982),
• Fantazja kaszubska na obój i fortepian (1983),
• Impresje morskie na altówkę i fortepian (1983),
• Taniec kociewski na skrzypce i fortepian (1984),
• Romans morski na skrzypce i fortepian (1984),
• Smętek na fagot i fortepian (1984),
• Elegia na altówkę i fortepian (1985),
• Mewy na flet i fortepian (1985),
• Legenda o gdańskim młynie obój i fortepian (1987),
• Legenda gdańska na orkiestrę (1988),
• Fantazja morska na altówkę i fortepian (1988),
• Pejzaż bałtycki na klarnet i fortepian (1988),
• Rapsodia bałtycka na wiolonczelę i fortepian (1988),
• Ogród Neptuna na fagot i fortepian (1989),
• Purim Bal na flet i fortepian (1990).

Utwory wokalne i wokalno-instrumentalne

• kantata Stare Miasto (1954),
• Kantata o Ojczyźnie (1967),
• kantata Wielka droga (1968–1973),
• kantata Usta Odry na głosy solowe, narratora, chór i zespół instrumentalny (1969),
• Morski wiatr na chór mieszany a cappella (1975),
• 5 pieśni kaszubskich na chór mieszany a cappella (1976),
• Serenada kaszubska na chór mieszany a cappella (1979),
• Tryptyk morski na chór mieszany a cappella (1971–1987),
• Nasze morze na chór mieszany a cappella (1971–1980).

Balety

• Bursztynowa panna (1957, wyst. Poznań 1961),
• Pieśń o tęsknocie (1964, wyst. Wrocław 1965).

---

Oceń: Adam Świerzyński

---