Moïse Kisling

---

Życiorys

Mojżesz Kisling przyszedł na świat na krakowskim Kazimierzu, będąc synem krawca Wolfa oraz Jetty z Schattenfeldów. W okresie od 1907 do 1910 roku kształcił się w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, gdzie uczył się pod czujnym okiem Józefa Pankiewicza. Po zakończeniu edukacji w tej instytucji, podjął decyzję o wyjeździe do Paryża, gdzie wraz z Szymonem Mondszajnem zaczęli swoją artystyczną przygodę. Szymon postanowił jednak na rok wrócić do Krakowa, a Mojżesz zdecydował się pozostać w stolicy Francji, by kontynuować naukę.

Wkrótce Kisling osiedlił się w Montmartrze, będąc mieszkańcem słynnego lokalu artystycznego „Bateau Lavoir”. Jednakże szybko zyskał nowe znajomości w bohemie Montparnass, co doprowadziło go do przeprowadzki do „La Ruche”. Swoją charyzmą oraz umiejętnością nawiązywania relacji, artysta zdobył popularność i zaczęto nazywać go „Księciem Montparnasse”. W jego kręgu przyjaciół znajdowali się znani artyści, tacy jak Marc Chagall, Amedeo Modigliani i Chaim Soutine, z którymi dzielił podobną estetykę twórczą.

Mojżesz utrzymywał także bliskie relacje z innymi polskimi emigrantami, w tym Tadeuszem Makowskim, Eugeniuszem Zakiem, Melą Muter, Romanem Kramsztykiem, Ludwikiem Markusem, Janem Wacławem Zawadowskim oraz Janem Hrynkowskim. Krytycy sztuki, tacy jak André Salmon i Adolf Basler, dostrzegli jego twórczość, przy czym Basler stał się jego pierwszym mecenasem. Niebawem Kisling otrzymał także stypendium od anonimowego mecenasa z Rosji, a później pod opieką znalazł się znany marszand i kolekcjoner Leopold Zborowski.

W 1912 roku artysta udał się do Céret razem z Pablem Picassem oraz Juanem Grisem, jednak powrócili do Paryża na początku 1913. Po rozpoczęciu I wojny światowej, Kisling wstąpił ochotniczo do Legii Cudzoziemskiej, gdzie podczas bitwy nad Sommą został poważnie ranny. W 1915 roku przyznano mu francuskie obywatelstwo, a przez rok przebywał na rekonwalescencji w Hiszpanii. W 1917 oraz 1920 roku odbył artystyczne podróże na południe Francji, a w 1919 roku zorganizowano jego premierową wystawę indywidualną w Galerie Druet.

W swojej pracowni gościł wiele osobistości, w tym Jean Cocteau, Charlie Chaplin, Artura Rubinsteina, Pierre’a Reverdy, Ernesta Hemingwaya i Henry’ego Millera. Od 1920 roku przez pewien czas mieszkał z Władysławem Jahlem, którego jedną z modelek była znana Kiki de Montparnasse. Kisling był członkiem Związku Zawodowego Malarzy i Rzeźbiarzy Polskich w Paryżu. Mimo otaczających go ludzi, wciąż czuł się osamotniony, o czym świadczą jego zapiski, w których podkreślał: „W Polsce jestem Żydem, wśród Żydów jestem malarzem francuskim, a wśród Francuzów jestem metekiem”.

Po rozpoczęciu II wojny światowej, przystąpił do armii francuskiej, ale po zaledwie kilku miesiącach został przeniesiony do rezerwy. Aby uniknąć aresztowania, w 1940 roku przedostał się do Stanów Zjednoczonych przez Hiszpanię i Portugalię. Początkowo mieszkał w Nowym Jorku, a w 1942 roku przeniósł się do Hollywood na zaproszenie Artura Rubinsteina. Po zakończeniu wojny wrócił do Francji, osiedlając się w Sanary-sur-Mer, gdzie zmarł w 1953 roku.

Twórczość

Moïse Kisling jest powszechnie uznawany przez krytyków za jednego z czołowych artystów École de Paris. Jego przybycie do Paryża miało znaczący wpływ na rozwój jego artystycznego stylu, który ewoluował pod wpływem różnych kierunków. Sztuka Paula Cézanne’a, której elementy chłonął, kształtowała jego podejście do malarstwa.

Kontakty z kubistami przyczyniły się do tego, że jego obrazy krajobrazowe, tworzone głównie w regionie południowej Francji, zyskały geometryzującą stylistykę, znaną z prac Pabla Picassa oraz Georges’a Braque’a. Mimo tego, barwy, które stosował, były charakterystyczne dla fowistów, co nadawało jego pracom unikalny wyraz.

Po roku 1917 artysta zaczął tworzyć eklektyczne krajobrazy, w których ostre i wyraźne barwy były zestawione za pomocą kontrastów. Styl ten stał się cechą rozpoznawczą jego malarstwa, przyciągającym uwagę miłośników sztuki.

Wczesne lata dwudzieste przyniosły mu także uznanie jako portrecisty. Spod jego pędzla powstawały liczne portrety oraz akty kobiece. Niektóre z tych dzieł charakteryzowały się realizmem, inne z kolei nosiły znamiona nostalgii, co można porównać do stylu Amedea Modiglianiego.

Wybrane prace

Oto kolekcja wybranych prac autorstwa Moïse’a Kislinga, znanego artysty, który wyróżniał się swoim unikalnym stylem i techniką malarską. Poniżej przedstawione są niektóre z jego znaczących dzieł:

• „Nu assis” (Kiki de Montparnasse),
• „Portrait de Madeleine Lebeau”,
• „Paysage de Sanary”,
• „Jeune femme blonde”,
• „Femme nue assise”,
• „Nu allongé”,
• „Port de Tamaris”,
• „Portrait de jeune fille brune”,
• „Buste nu couché”.

---

Oceń: Moïse Kisling

---