Irena Maria Szaszkiewicz z domu Jarochowska, znana pod pseudonimem Kika, urodziła się 4 marca 1917 roku w Babicy, a swoje życie zakończyła 11 sierpnia 2014 roku w Krakowie. Kika Szaszkiewiczowa była wybitną artystką związana z Piwnicą pod Baranami, która na zawsze wpisała się w polski krajobraz kulturalny.
Jej życie stało się inspiracją dla wielu, w tym także dla bohaterów komiksu, jak np. Kazimierz Wiśniak oraz Piotr Skrzynecki. Szaszkiewiczowa, znana również jako Ksylolit, miała znaczący wpływ na rozwój kultury i sztuki w Polsce, co znalazło odzwierciedlenie w jej wspomnieniach i publikacjach.
Oprócz twórczości artystycznej, była także aktywną blogerką, dzieląc się swoimi przemyśleniami oraz refleksjami na temat życia i sztuki. Jej wkład w świat kultury nie tylko wzbogacił polski kanon, ale również zainspirował wiele pokoleń twórców.
Życiorys
Kika Szaszkiewiczowa rozpoczęła swoją edukację na Uniwersytecie Lwowskim, jednak jej studia zostały przerwane na skutek wybuchu II wojny światowej. W trudnych czasach okupacji aktywnie uczestniczyła w działalności Armii Krajowej.
W latach pięćdziesiątych zaczęła regularnie odwiedzać Piwnicę pod Baranami, stając się jedną z kluczowych postaci tego artystycznego środowiska, mimo że była o około dwadzieścia lat starsza od większości jego członków. Piotr Skrzynecki wpadł na pomysł stworzenia komiksu, który przedstawiałby przygody Szaszkiewiczowej. Seria ta, znana jako Szaszkiewiczowa, czyli Ksylolit w jej życiu, została publikowana w „Przekroju” od 1958 roku. Scenariusze do tych historii pisał Skrzynecki, a ilustracje tworzył Kazimierz Wiśniak.
W pewnym momencie zdecydowała się na emigrację do Norwegii, gdzie od 1969 roku mieszkała w Stavanger. Tam też organizowała pomoc humanitarną, wysyłając paczki z żywnością i odzieżą dla mieszkańców Krakowa. Wyjątkowym gestem było przekazanie drukarki dla Komisji „Solidarności” przy Oddziale i Placówkach PAN. W 2007 roku Szaszkiewiczowa powróciła do Polski.
Kika była również autorką wspomnień pod tytułem Podwójne życie Szaszkiewiczowej, które ukazały się w Wydawnictwie Literackim w Krakowie w 2011 roku. Dodatkowo, od stycznia 2013 prowadziła bloga o nazwie Kika – Moje pierwsze 100 lat, co czyniło ją najstarszą blogerką w Polsce.
24 lutego 2014 roku, w trakcie obchodów swoich 97. urodzin, została odznaczona medalem „Honoris Gratia” za swoje niezwykłe zasługi dla Krakowa. Laudację na jej cześć wygłosił Jerzy Vetulani. Z kolei 8 sierpnia tego samego roku, z rąk wojewody małopolskiego, odebrała Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski.
Życie prywatne
Kika Szaszkiewiczowa była osobą o ciekawym pochodzeniu oraz bogatym życiu rodzinnym. Urodziła się jako córka Joachima Jarochowskiego, który nosił herb Przerowa, oraz Marii z Wiktorów. W ciągu swojego życia miała dwoje rodzeństwa: Marię, która była nie tylko pisarką, ale i działaczką komunistyczną, oraz Konstantego, utalentowanego fotografa.
W 1944 roku Kika poślubiła Antoniego Szaszkiewicza, z którym doczekała się dwóch synów: Macieja i Joachima. Rodzina była dla niej szczególnie ważna, a relacje z bliskimi odgrywały kluczową rolę w jej życiu.
Mieszkała na ulicy Urzędniczej, gdzie prowadziła życie pełne obowiązków i zaangażowania. Jako pielęgniarka pracowała w szpitalu w Nowej Hucie, co podkreśla jej oddanie służbie zdrowia i pomoc innym.
Kika Szaszkiewiczowa zmarła 11 sierpnia 2014 roku w Krakowie. Po jej odejściu, znalazła spoczynek na cmentarzu Rakowickim, gdzie została pochowana, pozostawiając po sobie dziedzictwo, które z pewnością na długo pozostanie w pamięci jej bliskich i społeczności lokalnej.
Przypisy
- Zmarła legendarna artystka Piwnicy pod Baranami. Onet.pl, 13.08.2014 r.
- Dawid Dziedziczak: Kika Szaszkiewiczowa. Starsza Pani, która odgrywała Marlenę Dietrich przed Pendereckim. Polskie Radio, 28.08.2014 r. [dostęp 22.01.2015 r.]
- Jerzy Vetulani: Odeszła Kicia!. Piękno neurobiologii, 16.08.2014 r. [dostęp 22.01.2015 r.]
- Jubileusz 97. urodzin Kiki Szaszkiewiczowej. YouTube, 09.03.2014 r. [dostęp 05.08.2014 r.]
- Małgorzata Skowrońska: Zmarła najstarsza polska blogerka, muza Piwnicy pod Baranami. krakow.wyborcza.pl, 12.08.2014 r. [dostęp 13.08.2017 r.]
- Zmarła Irena Kika Szaszkiewiczowa. Wydawnictwo Literackie, 12.08.2014 r. [dostęp 13.08.2017 r.]
- Irena Kika Szaszkiewiczowa: Podwójne życie Szaszkiewiczowej. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2011 r.
- Michał Mańkowski: „Chciałabym dożyć setki, wtedy byłoby bardzo śmiesznie”. natemat.pl. [dostęp 22.01.2015 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Adam Świerzyński | Władysław Krzemiński | Marek Walczewski | Moïse Kisling | Jalu Kurek | Adam Klocek | Maria Lorek | Krzysztof Kasprzyk (muzyk) | Monika Kotowska | Stanisław Dąbrowiecki | Stanisław Szymański (tancerz) | Leszek Teleszyński | Tadeusz Jejde | Marian Demar-Mikuszewski | Mikołaj Kornecki | Ryszard Brudzyński | Ewa Drozdowska | Krzysztof Bednarski | Marian Pogasz | Julian ŁętowskiOceń: Kika Szaszkiewiczowa