Marian Plezia, urodzony 26 lutego 1917 roku w Krakowie i zmarły 3 listopada 1996 roku w tym samym mieście, był wybitnym polskim filologiem klasycznym, mediewistą oraz leksykografem. Swoją karierę naukową związał z Instytutem Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk, a później przeniósł się do Instytutu Języka Polskiego PAN. Jego wkład w polską naukę został doceniony poprzez członkostwo w Polskiej Akademii Nauk oraz Polskiej Akademii Umiejętności.
Marian Plezia był również długoletnim redaktorem Słownika łaciny średniowiecznej w Polsce, co stanowi ważny etap w jego działalności naukowej. Pochodził z rodziny o bogatych tradycjach edukacyjnych; jego ojcem był profesor gimnazjalny Jakub Plezia, a matką Zofia z domu Zbrożek. Co więcej, jego ciotką była znana dziennikarka i wydawca, Jadwiga Harasowska.
W uznaniu za swoje osiągnięcia Plezia został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski w 1964 roku oraz otrzymał Nagrodę im. Księdza Idziego Radziszewskiego w 1980 roku, którą przyznaje Towarzystwo Naukowe KUL. Jego prace oraz zaangażowanie w rozwój polskiej filologii mają trwały wpływ na przyszłe pokolenia naukowców.
Najważniejsze prace
Marian Plezia, uznawany za wybitnego naukowca, pozostawił po sobie szereg znaczących prac, które przyczyniły się do rozwoju wiedzy w dziedzinie humanistyki. Poniżej przedstawiamy wybrane tytuły jego publikacji:
- – De Andronici Rhodii studiis aristotelicis. Kraków 1946. Wyd. PAU,
- – Kronika Galla na tle historiografii XII wieku. Kraków 1947. Wyd. PAU,
- – De commentariis isagogicis. Kraków 1949. Wyd. PAU,
- – Okruchy ze stołu Arystotelesa i Cycerona: studia i szkice. Warszawa 2000. Wyd. OBTA,
- – Dookoła reformy szkolnej Stanisława Konarskiego: studia klasyczne pijarów polskich. Lublin 1953,
- – Scripta minora: łacina średniowieczna i Wincenty Kadłubek. Kraków 2001. Wyd. DWN,
- – Dookoła sprawy świętego Stanisława: studium źródłoznawcze. Kraków 2003. Wyd. Homini.
Prace te są nie tylko świadectwem jego wyjątkowego wkładu w badania, ale także stanowią cenne źródło informacji dla przyszłych pokoleń badaczy.
Wydania tekstów
Marian Plezia, wybitny naukowiec, znacząco przyczynił się do rozwoju badań w dziedzinie literatury i historii. Jego prace, które stanowią cenne źródło wiedzy, można podzielić na kilka istotnych wydań. Poniżej przedstawiamy zestawienie kluczowych tekstów, które zasługują na szczególną uwagę:
- (Aristotelis) Epistularum fragmenta cum Testamento (Varsoviae 1961. PWN),
- Aristotelis privatorum scriptorum fragmenta (Lipsk 1977. Teubner),
- Greckie i łacińskie źródła do najstarszych dziejów Słowian (Poznań 1952- . Polskie Towarzystwo Ludoznawcze),
- Mistrza Wincentego zwanego Kadłubkiem Kronika polska (Kraków 1994. Polska Akademia Umiejętności).
Każde z wymienionych wydań wnosi istotne elementy do badań nad kulturą oraz historią narodową, podkreślając różnorodność i bogactwo literackie regionu.
Prace leksykograficzne
W twórczości Marian Plezia szczególne miejsce zajmują jego prace leksykograficzne, które mają ogromne znaczenie dla badań nad językiem łacińskim w Polsce.
- Słownik łacińsko-polski, pierwszy tom wydany w Warszawie w latach 1959-1979, wydany przez PWN,
- Słownik łaciny średniowiecznej w Polsce, znany również jako łac: Lexicon Mediae et Infimae Latinitatis Polonorum, zainaugurowany w Wrocławiu-Krakowie-Warszawie od 1953 roku, wydany przez Zakład Narodowy im. Ossolińskich, gdzie Plezia pełnił funkcję redaktora w latach 1953-1988.
Tłumaczenia
W zakresie tłumaczeń, na uwagę zasługują następujące prace:
- Maciej Kazimierz Sarbiewski, O poezji doskonałej czyli Wergiliusz i Homer, Wrocław 1954, wydane przez Zakład Narodowy im. Ossolińskich oraz Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk,
- Jakub de Voragine, Złota legenda: wybór, Warszawa 2000, wydane przez Prószyński i S-ka, we współpracy z Janiną Pleziową.
Przypisy
- KUL – Uniwersytet – Nagroda im. Księdza Idziego Radziszewskiego [online], www.kul.pl [dostęp 07.02.2020 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Paweł Czartoryski | Paweł Próchniak | Marek Walczak | Joanna Hobot-Marcinek | Monika Hamanowa | Władysław Bielański | Jerzy Fierich | Maciej Pietrzyk (koszykarz) | Janusz Bogdanowski | Ryszard Postawka | Piotr Laidler | Andrzej Jakubik | Jan Krzysztof Frąckowiak | Jakub Zakrzewski (fizyk) | Janusz Domaniewski | Alexander Schenker | Rudolf Fryderyk Friedlein | Kazimierz Godłowski | Witold Kosiński | Andrzej BiałasOceń: Marian Plezia