Andrzej Manecki (mineralog)

---

Życiorys

Andrzej Manecki to wybitny mineralog, którego kariera naukowa rozpoczęła się w 1952 roku, kiedy to podjął studia na Wydziale Geologiczno-Poszukiwawczym Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Po uzyskaniu dyplomu w 1957 roku, pozostał w macierzystej uczelni jako nauczyciel akademicki w Katedrze Petrografii, a później w Katedrze Mineralogii, Petrografii i Geochemii.

Kontynuując rozwój kariery, w 1964 roku uzyskał tytuł doktora, a cztery lata później, w 1968 roku, habilitował się. W 1978 roku awansował na profesora nadzwyczajnego, by w 1989 roku zostać profesorem zwyczajnym. Jego badania obejmują szereg kluczowych obszarów, w tym mineralogię kruszców i krzemianów, kosmomineralogię, petrografię z petrologią, geologię Arktyki, a także aspekty mineralogiczne oraz geochemiczne środowiska.

Andrzej Manecki miał zaszczyt kierować trzema wyprawami naukowymi AGH na Spitsbergen, które miały miejsce w latach 1984, 1985 i 1988. Jest także pionierem aeromineralogii, disipliny badającej minerały uniesione w atmosferze, a ponadto jednym z pierwszych w Polsce badaczy, którzy podejmowali się mineralogicznej analizy materiałów pochodzenia pozaziemskiego.

W dorobku profesora znajduje się wiele podręczników naukowych, w tym „Encyklopedia minerałów – minerały Ziemi i materii kosmicznej”, której autorstwo przyniosło mu znaczące uznanie, w tym Nagrodę PAN im. Stanisława Staszica. Dodatkowo, pełnił funkcję redaktora naczelnego „Prac Mineralogicznych i Problemów Ekologicznych Krakowa” oraz był redaktorem wielu innych publikacji.

Z dumą można wspomnieć, że był promotorem 13 doktoratów, co świadczy o jego zaangażowaniu w kształcenie młodych naukowców. W latach 1984–2000 pełnił funkcję dziekana Wydziału Geologiczno-Poszukiwawczego w AGH, a w latach 1992–2002 kierował Katedrą Mineralogii, Petrografii i Geochemii. Dodatkowo, był kierownikiem Zakładu Sozologii w Instytucie Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN (1995–2000), oraz przewodniczącym Komitetu Nauk Mineralogicznych PAN w latach 1991–2007.

Dzięki swoim osiągnięciom, Andrzej Manecki uzyskał liczne honorowe tytuły, w tym został członkiem honorowym Polskiego Towarzystwa Mineralogicznego, Polskiego Towarzystwa Meteorytowego, Polskiego Towarzystwa Magnezologicznego oraz Polskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk o Ziemi. Jego praca została doceniona poprzez przyznanie mu Krzyża Kawalerskiego (1978) i Krzyża Oficerskiego (2003) Orderu Odrodzenia Polski, a także Medalu Komisji Edukacji Narodowej. W 2015 roku, Akademia Górniczo-Hutnicza odznaczyła go tytułem profesora honorowego.

W 2017 roku, na cześć profesorskiego dorobku, jeden z minerałów odkrytych w Górach Sowich został nazwany maneckiitem, co stanowi ukłon w stronę jego długotrwałych zasług dla nauki.

---

Oceń: Andrzej Manecki (mineralog)

---