Cecylia Malik

---

Życiorys

Ukończyła z wyróżnieniem studia na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, gdzie pracowała pod okiem profesora Leszka Misiaka. Dodatkowo zdobyła wiedzę na podyplomowych studiach kuratorskich, które odbyły się na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 2002 roku została laureatką stypendium przyznanego przez Prezydenta Miasta Krakowa dla Młodych Twórców.

Jest również jednym z założycieli Farmy sztuki, innowacyjnej instytucji artystycznej, która stanowi platformę współpracy pomiędzy artystami a kuratorami, sprzyjającą wymianie doświadczeń oraz idei kreatywnych.

Twórczość malarska

W pierwszych latach swojej kariery artystycznej, Cecylia Malik skupiała się głównie na malarstwie. W swoich dziełach odnosiła się do motywów znanych z cerkiewnych ikon, przy czym szczególną uwagę poświęcała kompozycjom ikonostasu, który jest elementem oddzielającym prezbiterium od przestrzeni zajmowanej przez wiernych. W jej pracach dostrzec można również ukryte elementy miejskiego krajobrazu Krakowa, jak okna piwnic, włazy studzienek kanalizacyjnych oraz oznaczenia gaśnic.

• 2004–2008 – cykl Miasto,
• 2009 – Ikonostas Miasto.

Twórczość filmowa

W 2015 roku, Cecylia Malik zrealizowała film dokumentalny zatytułowany „Raj na Ziemi”. Ten film zyskał uznanie i został zakwalifikowany do Konkursu Polskiego podczas 55. edycji Krakowskiego Festiwalu Filmowego.

Działania performatywne

Od momentu rozpoczęcia swojej twórczości w 2009 roku, Cecylia Malik w niezwykle twórczy sposób łączy performansy oraz happeningi z zagadnieniami związanymi z budowaniem społeczności oraz podnoszeniem świadomości na temat środowiska naturalnego. Jak podkreślają kuratorzy wystawy „Robiąc. Życie w epoce postartystycznej”, która miała miejsce w 2016 roku w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, artystka wykazuje umiejętność tworzenia społecznych sytuacji, które w wielu aspektach przypominają działania performatywne.

Malik używa narzędzi z obszaru sztuki do współtworzenia sytuacji społecznych pod wieloma względami przypominającymi performanse. Proponowane przez nią formy bardzo łatwo stają się elementami scenografii protestu powielanymi i używanymi przez innych uczestników. Prosty, chwytliwy i wyrazisty język wizualny staje się dodatkowym narzędziem do wyrażania emocji oraz postulatów osób zaangażowanych, czy to w obronę przyrody, czy ratowanie modernistycznych zabytków Krakowa.

365 Drzew (2009–2010)

W ciągu roku Malik zdobywała szczyty różnych drzew, przede wszystkim na terenie Krakowa, dokumentując te chwilę poprzez zdjęcia, które publikowała na swoim profilu na Facebooku.

Był to poniekąd mój pomysł na facebooka. Co tam można robić? Jakieś linki sobie wysyłać? To bez sensu. Zaczęłam codziennie wrzucać fotografię z drzewa, za każdym razem z innego. (…) Niesamowite jest doświadczenie przyrody, wspinałam się w każdą pogodę, w ulewy, śnieżyce. Ważny jest upór, wytrwałość i bunt. Taka moja autorska rebelia.

Za ten wyjątkowy projekt artystka otrzymała tytuł „Kulturystki Roku 2010”, a w 2011 roku opublikowano książkę „365 drzew”, dokumentującą fotografie oraz zawierającą teksty i komentarze na temat jej działania.

Koncert u Pana Żula (2009–2011)

Projekt ten koncentrował się na relacji między artystką a Panem Żulem, bezdomnym Janem, który mieszkał w ogrodzie sąsiadującym z domem Malik. Pan Jan zapamiętany jest nie tylko ze swojego życia, ale także z darów w postaci złomu, które artystka wykorzystywała w swoich obrazach. W lipcu 2009 roku odbyła się wystawa jego dzieł, natomiast w sierpniu 2010 roku zorganizowano „Koncert u Pana Żula”, który był hołdem dla zmarłego Jana.

Ulica Smoleńsk 22/8 (2010)

W tym projekcie Malik zmierzyła się z problemem gentryfikacji i dzikiej reprywatyzacji, które dotknęły ją osobiście. Jej rodzinny dom w Krakowie przeszedł zmiany po podniesieniu czynszu, co zmusiło rodziców do wyprowadzki. W czasach pomiędzy przeprowadzką a przekazaniem mieszkania nowemu właścicielowi, artystka oraz jej siostra Justyna Koeke zorganizowały różnorodne wystawy i wystąpienia artystyczne.

Żegnamy się z mieszkaniem, ale chcemy zwrócić uwagę na pewne procesy mające miejsce w Krakowie: wyludniania centrum miasta. To nie jest akcja, która jest grzeczna, politycznie poprawna, jest trochę anarchistyczna. Nie chcemy robić tego, co wolno.(…) To był bardzo brutalny performens, ale z drugiej strony niezwykle poetycki, emocjonalny.

6 rzek (2011–2012)

Malik, przy użyciu łódki wykonanej ze sklejki i plastikowych butelek, przemierzała wszystkie rzeki Krakowa, dokumentując swoją podróż cyklem zdjęć i filmem. Kulminacyjnym punktem jej działań był performance „Wodna Masa Krytyczna”.

Modraszek Kolektyw (2011)

Inicjatywa ta powstała w opozycji do planów budowy osiedla na Zakrzówku w Krakowie. Członkowie kolektywu, ubrani w motyle skrzydła, protestowali przeciwko tej inwestycji, co zaowocowało wprowadzeniem nowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego przez miasto w 2011 roku oraz wycofaniem się dewelopera z planowanej inwestycji. W 2018 roku ustanowiono także Zakrzówek jako użytek ekologiczny.

Warkocze Białki (2013)

Projekt miał na celu sprzeciw wobec regulacji górskiej rzeki Białki, której naturalny ekosystem miałby zostać zniszczony. W krakowskim Bunkrze Sztuki odbyła się akcja plecenia warkocza, mającego długość odpowiadającą długości Białki – 5 kilometrów.

Chciwość.Miasta (2014)

Inicjatywa ta była protestem przeciwko planom rozbiórki modernistycznego hotelu „Cracovia”. W czasie wydarzenia ludzie przebrani w złote stroje wnieśli złotego cielca w wózku zakupowym jako symbol konsumpcyjnej chciwości.

Matki Polki Na Wyrębie (od 2017)

Malik zainicjowała to działanie, aby zwrócić uwagę na problem masowej wycinki drzew. Akcja zyskała na popularności, przekładając się na codzienne zdjęcia jej i innych matek karmiących swoje dzieci na wycinkach drzew.

(…) o 7.30 jak mój mąż Piotrek jechał do pracy, pojechaliśmy na pierwszy wyrąb przy ul. Malborskiej w Krakowie, poprosiłam Piotrka, żeby zrobił mi zdjęcia jak karmię Ignasia. Tego samego dnia zdjęcie Matki Polki na wyrębie wrzuciłam na Facebooka. (…) W ten sposób Matki Polki Na Wyrębie chciały jednocześnie skomentować procesy systematycznego wyprzedawania gruntów miejskich deweloperom oraz przypomnieć o istotnej roli, jaką przyroda, zieleń i drzewa odgrywają w codziennych życiach ludzi.

Siostry Rzeki (od 2017)

Grupa ta została stworzona przez Malik oraz inne kobiety, aby sprzeciwić się planom budowy zapory w Siarzewie. Ich akcje mają na celu przedstawienie negatywnych skutków regulacji rzek oraz podkreślenie ich znaczenia w życiu społeczeństwa.

Akcją „Siostry Rzeki” chcemy pokazać, że rzeki są ważne dla normalnych ludzi. To są nasze miejsca wypoczynku, nasz element krajobrazu.

Wystawy

W ciągu swojej kariery artystycznej Cecylia Malik zrealizowała wiele znaczących wystaw indywidualnych, które przyciągnęły uwagę zarówno krytyków, jak i miłośników sztuki.

• 2001 – Malarstwo, Dom krakowski, Norymberga,
• 2003 – Malarstwo, Galeria „Schody”, Warszawa,
• 2003 – Po drodze, Galeria „Sito”, Kraków,
• 2005 – Obrazy malowane w południe, Galeria „2 Światy”, Kraków,
• 2006 – Malarstwo, Galeria „Krypta u Pijarów”, Kraków,
• 2009 – Ikonstas Miasto, Galeria Zderzak, Kraków,
• 2010 – wernisaż U Pana Sąsiada, Kraków ul. Królowej Jadwigi 63,
• 2010 – 365 Drzew, galeria Empik, Gliwice,
• 2011 – Power Back, performens w przestrzeni publicznej w ramach Dni Małopolski w Brukseli (współpraca z Justyną Koeke i Moniką Drożyńską),
• 2011 – Arborphilia, Gallery WM Amsterdam (wystawa wspólna z Wandą Michalak),
• 2011 – Koncert, Galeria Zderzak, Kraków.

Oprócz wystaw indywidualnych, artystka brała udział w licznych wystawach zbiorowych, które dodatkowo wzbogaciły jej portfolio.

• 2005 – Culture at crossing, Galeria „Labirynt”, Kraków,
• 2005 – Culture Huset, Farum, Dania,
• 2005 – Wystawa laureatów Triennale Malarstwa, Instytut Polski, Sztokholm,
• 2006 – IV Triennale z martwą naturą, BWA, Sieradz,
• 2006 – Młode Malarstwo Krakowskie – część 1, Miejska Galeria Sztuki, Częstochowa,
• 2006 – projekt Konfrontacje Kraków – Berlin, Galeria „Pryzmat” ZPAP, Kraków,
• 2007 – wystawa finalistów konkursu Fundacji im. Franciszki Eibisch, Galeria Sztuki Katarzyny Napiórkowskiej, Warszawa,
• 2009 – Nowohucki Festiwal „Nowy Top Sztuk”, NCK, Kraków,
• 2010 – Sztuka Matek, Galeria Apteka Sztuki, Warszawa,
• 2010 – Mambo Spinoza, Galeria Zderzak, Kraków,
• 2010 – Ulica Smoleńsk 22/8, mieszkanie na ul. Smoleńsk 22/8, Kraków,
• 2011 – Biennale Sztuki Współczesnej „Dialogues”, Petersburg,
• 2011 – 7 Biennale fotografii „Marginesy”, Galeria Miejska Arsenał, Poznań,
• 2011 – Szachrajki, łobuzy, pasożyty, Galeria Studio BWA Wrocław,
• 2011 – Strategie Trickstera, Instytut Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław,
• 2011 – Ulice są nasze!, Międzynarodowy Festiwal Twórczości Kobiet No Women No Art, Poznań,
• 2011 – Wymiana Darów, Muzeum Współczesne Wrocław, Wrocław,
• 2012 – 6 Rzek, Festiwal Przemiany w Centrum Nauki Kopernik, Warszawa,
• 2012 – premiera filmu 6 Rzek i pierwsza Wodna Masa Krytyczna na Wiśle, Kraków,
• 2012 – ArtBoom Festival, Kraków,
• 2018 – Artyści z Krakowa. Generacja 1970–1979, Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie MOCAK, 2018.

W 2019 roku artystka podjęła zdecydowaną decyzję o rezygnacji z uczestnictwa w wystawie Natura w sztuce, organizowanej w Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie MOCAK. Ten krok był odpowiedzią na planowane przez władze samorządowe likwidację Bunkra Sztuki oraz jego fuzję z MOCAK-iem. Malik określiła ten proces jako „kuriozalny” i podkreśliła swoją nadzieję na to, że Bunkier Sztuki pozostanie niezależną instytucją, która będzie kontynuować działalność na rzecz sztuki współczesnej w Krakowie.

Wyróżnienia

W 2010 roku Cecylia Malik została uhonorowana nagrodą w plebiscycie organizowanym przez Radiowy Dom Kultury, w kategorii „Kulturysta Roku”. To wyróżnienie stanowiło ważny moment w jej karierze artystycznej i społecznej.

Kolejnym istotnym osiągnięciem było przyznanie jej w 2019 roku Nagrody im. Katarzyny Kobro. Jury zwróciło uwagę na wyjątkowe działania artystki, które:

Za działania, które przekraczają ramy galerii i muzeów, skutecznie docierając do społeczności zaangażowanych w troskę o swoją najbliższą okolicę. Za tworzenie, odbudowywanie i pielęgnowanie relacji z Ziemią i jej ekosystemami. Za śmiałe wychodzenie poza obszar sztuki w stronę aktywizmu oddanego potrzebom wszystkich istot żywych. Za działania jednoczące ludzi wokół wspólnego celu i używanie praktyk artystycznych do upubliczniania problemów ekologicznych.

Malik została również uznana za aktywistkę skutecznie mobilizującą społeczność, co zaowocowało jej udziałem w akcji „Siostry Rzeki”, w ramach której znalazła się w gronie 50 inspirujących kobiet 2019 roku, wybranych przez magazyn Wysokie Obcasy. Akcja ta, mająca na celu ochronę polskich rzek, wykorzystała siłę jednoczącą kobiet w niesieniu pomocy w kwestiach ekologicznych.

W 2022 roku artystka została laureatką Nagrody im. Kazimiery Bujwidowej, przyznawanej krakowiankom, której celem jest wyróżnianie postaw i działań mających znaczący wpływ na lokalne otoczenie, przyznanej przez Prezydenta Miasta Krakowa.

---

Oceń: Cecylia Malik

---