Władysław Bartynowski

---

Życiorys

Władysław Bartynowski był synem Maksymiliana (1800-1839), sędziego oraz numizmatyka, a jego ojciec miał syna, Wacława, również w tej samej dziedzinie. Kiedy Władysław miał około sześciu lat, rodzina przeniosła się z Karniowic do Krakowa. To tam Bartynowski zakończył swoją edukację w gimnazjum i kontynuował naukę na studiach.

W 1888 roku został współzałożycielem Towarzystwa Numizmatycznego w Krakowie, a w latach 1889-1900 pełnił rolę redaktora czasopisma Wiadomości Numizmatyczno-Archeologicznych. Bartynowski był również wynalazcą techniki reprodukcji numizmatów, zwanej bartynotypią. Oprócz tego, był autorem licznych katalogów.

Od 1894 do 1910 roku poświęcił się pracy nad uporządkowaniem oraz opracowaniem bogatego zbioru numizmatycznego Andrzeja Potockiego. Będąc ekspertem, doradzał Emerykowi Hutten-Czapskiemu przy kompletowaniu zbiorów. Już od około 1870 roku był zaangażowany w prowadzenie działu antykwarycznego w księgarni swojego bliskiego przyjaciela, Józefa Friedleina. W 1896 roku, stanowiąc część aktywnej społeczności, znalazł się w gronie założycieli Towarzystwa Miłośników Historii i Zabytków Krakowa.

Bartynowski zgromadził i skatalogował niezwykle cenne zbiory, w tym miedzioryty, litografie oraz drzeworyty, a także związane z nimi materiały oraz informacje dotyczące ich twórców. W jego kolekcji znajdowały się również starodruki. Część swoich wartościowych zbiorów i katalogów przekazał do Muzeum Czapskich w Krakowie.

W 1906 roku z inicjatywy Jana Raszki powstał medal ku czci Bartynowskiego, na którym umieszczono jego popiersie, a na odwrocie przedstawiono krajobraz z posągiem Światowida oraz napis „Przyjaciele i archeolodzy w Krakowie 1906”. Po jego śmierci, numizmatyczne zbiory przeszły w spadku na jego dzieci.

Władysław Bartynowski spoczął na cmentarzu Rakowickim w Krakowie, pozostawiając po sobie bogate dziedzictwo numizmatyczne i kulturowe.

Prace

W dorobku Władysława Bartynowskiego znajduje się kilka istotnych prac, które znacząco przyczyniły się do badań nad historią i sztuką. Oto niektóre z nich:

• krótkie wspomnienie o życiu i pracach artystycznych Jana Lewickiego (1880),
• skorowidz monet polskich K. Beyera, przygotowany wspólnie z I. Polkowskim (1880),
• książka Wojsko polskie Kościuszki w roku 1794, która zawiera 16 tablic z 105 figurami rysowanymi przez Michała Stachowicza,
• katalog tytułów i kart z dzieł dawnych polskich oryginalnych i faksymilowanych, które można nabywać w celu kompletowania zbiorów rzadkich i uszkodzonych (1895),
• Materiały Historyczne Rysowane i Zbierane W Kraju i Zagranicą, wydawane staraniem W. Bartynowskiego (1897),
• katalog monet i medali polskich oraz dzieł odnoszących się do numizmatyki (1897),
• Ikonografia królów, zbroi i wojska polskiego, opublikowana w 1908 roku, wzbogacona o 173 tablice,
• wizerunki królów, uzbrojenie i wojsko polskie (1908).

Literatura dodatkowa

W kontekście literatury dotyczącej Władysława Bartynowskiego, warto zwrócić uwagę na kilka istotnych opracowań, które ukazują jego życie i działalność.

• Szenic Stanisław w swojej książce Numizmatyk i bibliofil [Władysław Bartynowski 1832-1918] porusza różnorodne aspekty związane z Bartynowskim, publikując w Nowe Książki z 1973 roku, numer 23, strony 74-75,
• W Wspomnieniach numizmatyka, opublikowanych przez M. Gumowskiego w Krakowie w 1966 roku, na stronie 16 opisuje jego dokonania oraz wpływ na numizmatykę,
• R. Janke w artykule Władysław Bartynowski jako numizmatyk w 180 rocznicę urodzin, zamieszczonym w Przeglądzie Numizmatycznym nr 4 (79/2012), analizuje jego wkład w tę dziedzinę nauki.

---

Oceń: Władysław Bartynowski

---