Jerzy Smoleński

Nauka i edukacja

Jerzy Józef Gedeon Smoleński to postać, która z pewnością zasługuje na uwagę każdego, kto fascynuje się badaniami geograficznymi oraz naukami o Ziemi. Urodził się 6 września 1881 roku w Krakowie, a swoją karierę naukową związał z geografią fizyczną, geologią oraz antropogeografią.

Prowadził działalność jako profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, gdzie wniósł istotny wkład w rozwój wiedzy geograficznej.

Smoleński zmarł 5 stycznia 1940 roku w Sachsenhausen, lecz jego osiągnięcia oraz dziedzictwo naukowe pozostają istotnym elementem polskiej geografii.

Życiorys

Jerzy Smoleński był osobą niezwykle zasłużoną w zakresie morfologii, geologii, fizjogeografii i antropologii, ze szczególnym uwzględnieniem ziem polskich. Ogłosił szereg prac, które miały pozytywny wpływ na rozwój tych nauk w Polsce.

Od początku istnienia Katedry Geografii Fizycznej w 1922 roku pełnił funkcję jej kierownika. W 1929 roku objął stanowisko dyrektora Instytutu Geograficznego Uniwersytetu Jagiellońskiego, a już w 1933 roku został członkiem Senatu tej uczelni. W kolejnym roku, 1937, jego osiągnięcia zostały dostrzegane, co doprowadziło do wyboru go na dziekana Wydziału Filozoficznego UJ.

Jako inicjator, obok Jana Sztolcmana, powstał Międzynarodowe Stowarzyszenie Ochrony Żubra, które zostało założone w 1925 roku. Został także członkiem takich organizacji jak Polska Akademia Umiejętności (PAU) od 1917 roku, Polskiego Towarzystwa Geograficznego, a także Państwowej Rady Ochrony Przyrody. Co więcej, był aktywnym uczestnikiem Polskiego Narodowego Komitetu Międzynarodowej Unii Geograficznej.

10 listopada 1938 roku odznaczono go Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, co było wyróżnieniem za jego zasługi w pracy naukowej dotyczącej zagadnień gospodarczych, migracyjnych oraz za jego działalność społeczną. W 1939 roku był również członkiem i przewodniczącym Komitetu Demograficznego przy Lidze Narodów w Genewie, a także wiceprzewodniczącym Związku Ziem Górskich, gdzie przyczynił się do rozwoju planowania przestrzennego i regionalnego w Polsce.

Jednakże jego życie zostało tragicznie przerwane. W wyniku akcji Sonderaktion Krakau, został aresztowany 6 listopada 1939 roku, wraz z innymi profesorami Uniwersytetu Jagiellońskiego. Po odmowie podjęcia pracy w niemieckim Instytucie Wschodnim (Ostinstitut) został wywieziony do obozu koncentracyjnego Sachsenhausen, gdzie zmarł 5 stycznia 1940 roku, tragicznie traktowany przez strażników.

Jego ciało spoczywa w Krakowie na cmentarzu Rakowickim, w pasie 46, rzędzie zachodnim. Wspominają o nim dwie tablice w dawnym gmachu Instytutu Geografii i Gospodarki Przestrzennej, który znajduje się przy ul. Grodzkiej 64, oraz w nowej siedzibie Instytutu, przy ul. Gronostajowej 7.

Jerzy Smoleński był również ojcem Stanisława Smoleńskiego, który pełnił funkcję biskupa archidiecezji krakowskiej, kontynuując dziedzictwo rodzinne w służbie dla społeczności.

Publikacje

Jerzy Smoleński jest autorem wielu istotnych prac naukowych, które przyczyniły się do rozwoju geograficznego zrozumienia Polski. Jego publikacje obejmują różnorodne tematy, które pozostają aktualne i istotne dla badań geograficznych. Oto niektóre z jego znaczących dzieł:

  • Krajobraz polski (Warszawa 1912),
  • O wysokich terasach dyluwialnych na zboczach kotliny sądeckiej (Ak. Um. 1918),
  • Słownictwo geograficzno-fizyczne (Kraków 1925),
  • Morze i Pomorze (Poznań 1928).

Oceń: Jerzy Smoleński

★★★★★
Średnia ocena:4.46 Liczba ocen:14