Jadwiga Pstrusińska

Nauka i edukacja

Jadwiga Pstrusińska to niezwykle utalentowana postać związana z polską nauką, urodzona 1 marca 1947 roku w malowniczym Krakowie. Jej profesjonalna kariera skoncentrowana jest głównie na studiach orientalistycznych, a w szczególności na afganologii, co czyni ją jednym z czołowych ekspertów w tym obszarze.

Jest członkinią Komitetu Nauk Orientalistycznych Polskiej Akademii Nauk, gdzie angażuje się od 1996 roku. Przez wiele lat pełniła funkcję pracowniczki naukowej w Zakładzie Iranistyki Instytutu Orientalistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie pracowała od 1970 do 2011 roku. Następnie, w latach 2007-2017, była związana z Zakładem Iranistyki na Wydziale Orientalistycznym Uniwersytetu Warszawskiego.

Oprócz działalności naukowej, Jadwiga Pstrusińska jest także zapaloną podróżniczką oraz tłumaczką poezji afgańskiej, co świadczy o jej wszechstronnych zainteresowaniach oraz pasji do kultury i sztuki Afganistanu.

Życiorys

Córka Antoniny Zofii Wiśniowskiej orazHenryka Pstrusińskiego, który został uhonorowany tytułem Sprawiedliwego Wśród Narodów Świata, nosiła pseudonim AK „Pik”.

Od 1970 roku zajmowała stanowisko pracowniczki Zakładu Iranistyki w Instytucie Filologii Orientalnej Uniwersytetu Jagiellońskiego. W okresie od 1973 do 1976 roku prowadziła badania w Afganistanie, a także kontynuowała studia na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Kabulskiego. W 1992 roku uzyskała habilitację na UJ, opierając swoją pracę na badaniach pod tytułem Afghanistan 1989 in sociolinguistic perspective.

Była promotorką prac doktorskich Piotra Kłodkowskiego oraz Karoliny Rakowieckiej. W latach 1986–1989 miała przyjemność pracować na Uniwersytecie Oksfordzkim jako Research Assistant oraz Tutor, współpracując z Department of Ethnology oraz Refugee Studies Programme przy Oxford Department of International Development.

W latach 1992–1993 pełniła funkcję wicedyrektorki Instytutu Filologii Orientalnej UJ, a następnie, w latach 1994-1999, kierowała Zakładem Iranistyki IFO UJ. Dodatkowo, w latach 1993–1997 prowadziła Pracownię Źródeł Orientalnych i Numizmatyki IFO UJ.

Jako założycielka oraz kierowniczka Pracowni Interdyscyplinarnych Badań Eurazjatyckich na Uniwersytecie Jagiellońskim, działała w latach 2000–2010. W ramach swoich badań stworzyła projekt Archiwum Afganologicznego, które obejmowało kilka tysięcy skatalogowanych pozycji, w tym książek, broszur, artykułów oraz wycinków prasowych.

W latach 2005–2007 pełniła funkcję wiceprezydent European Society for Central Asian Studies oraz była członkinią Advisory Board Polskiego Towarzystwa Orientalistycznego w latach 1970–1992.

W 2006 roku otrzymała nominację profesorską, a od 2007 roku pracuje w Zakładzie Iranistyki Wydziału Orientalistyki Uniwersytetu Warszawskiego, początkowo zajmując stanowisko profesora zwyczajnego. W latach 2002–2016 działała jako niezależny ekspert w zakresie języków oraz kultur Afganistanu przy szwajcarskim Ministerstwie Sprawiedliwości i Policji.

W 2017 roku weszła w skład Rady Muzeum Azji i Pacyfiku w Warszawie. W roku 2021 dołączyła również do Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.

Wybrane publikacje

Oto wybrane publikacje, które stanowią znaczący dorobek Jadwigi Pstrusińskiej w dziedzinie afganologii oraz języków orientalnych:

  • The origin of comparison of adjectives in Pashto, Folia Orientalia, XV, PAN, Kraków, 1974,
  • Paštunwali – afgański kodeks postępowania, Etnografia Polska, PAN, XXI/2, Wrocław 1977,
  • Pašto au Dari – Selection for studying the official languages of Afghanistan and its literatures, Kraków: WUJ 1985,
  • Afghanistan 1989 in Sociolinguisic Perspective, Central Asian Survey, Incidental Papers Series, 7, London: Society for Central Asian Studies, 1990,
  • Old Celtic Cultures from the Hindukush Perspective, Kraków: Universitas 1999,
  • O tajnych językach Afganistanu i ich użytkownikach, Kraków: Księgarnia Akademicka 2004,
  • On the Secret Languages of Afghanistan and Their Speakers, Newcastle: Cambridge Scholars Publishing 2013,
  • On the origin of Iranian-speaking nomads of the Eurasian Steppes in the light of human population genetics, Anabasis. Studia Classica et Orientalia, nr 5, Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego 2014,
  • Wiersze afgańskie spisane z dawnych notatek afganologicznych, Warszawa: Wydział Orientalistyczny UW 2014,
  • Podstawy poetyki pasztuńskiej, Warszawa: Wydział Orientalistyczny UW 2017,
  • Content of paṣ̌tunwali — the Pashtun Code of Conduct, Warszawa: Rocznik Orientalistyczny, Tom LXX, zeszyt 1, 2017.

Wybrane nagrody

Oto wybrane nagrody przyznane Jadwidze Pstrusińskiej w jej karierze:

  • 1986 – Nagroda Airey Neave Trust w Izbie Gmin, Londyn,
  • 1991 – Nagroda Konferencji Rektorów Uniwersytetów Europejskich.

Oceń: Jadwiga Pstrusińska

★★★★★
Średnia ocena:4.71 Liczba ocen:14