Jerzy Merunowicz


Jerzy Merunowicz, znany polski aktor oraz reżyser teatralny, to postać niezwykle istotna dla polskiego świata sztuki. Urodził się 16 lutego 1915 roku w Krakowie, gdzie spędził także większą część swojego życia.

Jego działalność artystyczna miała znaczący wpływ na rozwój teatru w Polsce. Merunowicz zmarł 14 listopada 2006 roku w swoim rodzinnym mieście.

Życiorys

Jerzy Merunowicz był synem Kazimierza. Jego edukacja muzyczna przypadła na okres studiów w Konserwatorium Krakowskim, gdzie zgłębiał tajniki śpiewu oraz gry na skrzypcach. Równolegle studiował historię sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim. W latach 1935–1938 miał okazję występować jako aktor w Teatrze Miejskim im. Juliusza Słowackiego w Krakowie, jednak wybuch II wojny światowej przerwał jego studia rozpoczęte w 1938 roku na Wydziale Reżyserii PIST w Warszawie.

W trakcie wojny brał udział w obronie Warszawy, gdzie doznał ran. Po długim okresie leczenia w szpitalu powrócił do Krakowa. Dodatkowo zdobywał środki na życie, grając na skrzypcach w lokalnych kawiarniach oraz zaangażował się w działalność konspiracyjną w teatrze krakowskim.

Po zakończeniu wojny kontynuował swoją karierę artystyczną, występując w Teatrze Miejskim im. Juliusza Słowackiego w Krakowie (1945–1946), a następnie w Teatrze Wojska Polskiego w Łodzi (1947–1948) oraz Teatrze Śląskim w Katowicach (1948–1949). Ukończył w 1948 roku studia na Wydziale Reżyserskim PWST w Warszawie (z siedzibą w Łodzi), co otworzyło mu drogę do kariery reżysera teatralnego.

W okresie PRL-u był aktywny na polskiej scenie teatralnej, reżyserując w Krakowie (Teatr Młodego Widza), Łodzi (Teatr Nowy w Łodzi), Katowicach oraz Warszawie. Jerzy Merunowicz wykładał również w PWST w Krakowie, gdzie pełnił funkcję dziekana Wydziału Lalkarskiego w latach 1960–1961 oraz prorektora w latach 1964–1967.

Był mężem aktorki Ireny Massalskiej (1921–1992). Ostatecznie zmarł w Krakowie, a jego ostatnie miejsce spoczynku znajduje się na cmentarzu parafialnym w Lanckoronie.

Spektakle teatralne i operowe (reżyser)

Reżyser Jerzy Merunowicz ma na swoim koncie wiele znakomitych spektakli teatralnych i operowych, które przyczyniły się do wzbogacenia kultury teatralnej. Poniżej przedstawiamy zestawienie najważniejszych premier, które odbyły się pod jego kierownictwem w latach 1946-1972.

  • 1946: Nieboszczyk Pan Pic,
  • 1946: Szczeniaki,
  • 1946: Wyrok,
  • 1947: Rozkoszna dziewczyna,
  • 1948: Mistrz Piotr Pathelin,
  • 1948: Szczygli zaułek,
  • 1949: Inżynier Saba,
  • 1949: Komedia,
  • 1949: Brygada szlifierza Karhana,
  • 1950: Cyganeria,
  • 1952: Niespokojne szczęście,
  • 1952: Słomkowy kapelusz,
  • 1953: Donja Juanita,
  • 1953: Mikado,
  • 1954: Kalinowy gaj,
  • 1954: Latarnia,
  • 1954: Straszny dwór,
  • 1955: Balladyna,
  • 1955: Cnotliwa Zuzanna,
  • 1955: Wesele Figara,
  • 1956: Eugeniusz Oniegin,
  • 1957: Droga do Czarnolasu,
  • 1957: Pamiętnik Anny Frank,
  • 1958: Cudzoziemszczyzna,
  • 1958: Orfeusz w piekle,
  • 1958: Walka kobiet,
  • 1959: Maria Stuart,
  • 1960: Miłość czuwa,
  • 1960: Zemsta,
  • 1961: Zielony gil,
  • 1962: Burza,
  • 1963: Oświadczyny,
  • 1964: Pierwszy dzień wolności,
  • 1964: Tosca,
  • 1965: Straszny dwór,
  • 1967: Turandot,
  • 1969: Hrabina,
  • 1971: Fantazy,
  • 1972: Mistrz Piotr Pathelin.

Twórczość Merunowicza charakteryzuje się różnorodnością tematów oraz stylów artystycznych, co sprawia, że jego spektakle pozostają w pamięci widzów na długi czas. Obejmuje zarówno klasyki literatury, jak i dzieła mniej znane, które zasługują na szerszą uwagę.

Filmografia

Filmografia Jerzego Merunowicza obejmuje różnorodne osiągnięcia aktorskie oraz konsultacje artystyczne.

  • 1948: Skarb – rola aktorska,
  • 1949: Za wami pójdą inni… – rola aktorska,
  • 1950: Warszawska premiera – konsultacja operowa.

Ordery i odznaczenia

Jerzy Merunowicz zdobył liczne wyróżnienia, w tym ważne odznaczenia państwowe, które potwierdzają jego zasługi i wkład w społeczność.

  • Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski przyznany w 1977 roku,
  • Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, otrzymany 31 stycznia 1953 roku.

Nagrody

Jerzy Merunowicz, uznany reżyser, otrzymał szereg istotnych nagród za swoje osiągnięcia artystyczne. Wśród nich znajduje się Państwowa Nagroda Artystyczna II stopnia, przyznawana w kategorię zespołową. Szczególne uznanie Merunowicz zyskał za reżyserię opery „Halka” Stanisława Moniuszki, którą zrealizował w Państwowej Operze w Poznaniu w roku 1950.

Przypisy

  1. Jerzy Merunowicz, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 16.08.2024 r.]
  2. Irena Massalska-Merunowicz, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 16.08.2024 r.]
  3. Przyznanie Państwowych Nagród Naukowych i Artystycznych. „Nowa Kultura”. Rok I, Nr 19, s. 1, 06.08.1950 r. Warszawa: Związek Literatów Polskich. [dostęp 16.08.2024 r.]
  4. a b M.P. z 1953 r. nr 15, poz. 206 „za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
  5. a b c d e f Jerzy Merunowicz w bazie filmpolski.pl

Oceń: Jerzy Merunowicz

Średnia ocena:4.59 Liczba ocen:8