Józefina Amalia Potocka

---

Życiorys

Józefina Amalia Potocka była córką Jerzego Augusta Mniszcha oraz Marii Amalii z Brühlów, urodziła się w 1737 roku, a zmarła w 1772 roku w Dukli. Przed jej małżeństwem, Stanisław Szczęsny Potocki, zawarł ukryty wśród rodziny ślub greckokatolicki z Gertrudą z Komorowskich, dnia 16 grudnia 1770 roku. W tym kontekście, warto wspomnieć, że matka Józefiny, Amalia Mniszchówna, miała na sumieniu zorganizowanie zamachu na pierwszą żonę Stanisława, który miał miejsce 13 lutego 1771 roku. Działania te były wynikiem planów Mniszchów oraz Potockich dotyczących małżeństwa Józefiny z Potockim.

Zamach odbył się w okolicach Dukli, a w jego wyniku zginęła Gertruda z Komorowskich, co pogrążyło rodzinę w tragedii. Rok później, w wieku 35 lat, Amalia zmarła, oficjalnie z powodu gruźlicy, chociaż istnieją plotki, że jej śmierć mogła być wynikiem zażycia trucizny. Dwa lata po śmierci matki, 1 grudnia 1774 roku, w Dukli, Józefina poślubiła Stanisława Szczęsnego Potockiego, który był wdowcem po zmarłej Gertrudzie. Para doczekała się jedenaściorga dzieci, lecz tylko trójkę z nich uważa się za biologiczne dzieci Stanisława.

Józefina Amalia była znana z licznych romansów, a jednym z jej kochanków był Józef Klembowski (Kłębowski), który pełnił rolę marszałka dworu Potockiej. Inni znani amanci to Dzierżański, pułkownik regimentu targowickiego, który jest domniemanym ojcem Idalii oraz Tadeusz Mossakowski, dowódca milicji nadwornej w Tulczynie. W 1793 roku, gdy przebywała w Sankt Petersburgu, doszło do spotkania z jej mężem Stanisławem, z którym formalnie nie żyła od pewnego czasu. Podczas tego spotkania doszło do ustaleń mających na celu podział majątkowy, w którym Stanisław w zamian za przekazanie jej zarządu nad wszystkimi majątkami otrzymywał miesięczną rentę. Ta suma wynosiła aż 900 tysięcy złotych polskich.

Na początku 1798 roku sąd biskupi w Kamieńcu Podolskim ogłosił rozwód Józefiny z Stanisławem, a ona sama zmarła w październiku w Petersburgu. Józefina Amalia Potocka miała dzieci, w tym:

• Pelagię Różę (1775–1846), która była żoną gen. Franciszka Sapieha-Rożańskiego i Pawła Sapieha, obaj herbu Lis,
• Szczęsnego Jerzego Potockiego (1776–1809), który zmarł na gruźlicę jako kawaler w Tarbes we Francji,
• Wiktorię (1779–1826), która poślubiła Oktawiusza Antoine de Choiseul-Gouffiera, a później gen. Aleksieja Mikołajewicza Bachmetiewa,
• Ludwikę (1779–1850), której mężem był płk Józef Dominik Korwin Kossakowski, łowczy wielki litewski,
• Różę (1780–1862), mężem której był Antoni Norbert Robert Potocki, rozwiedzeni, a następnie Władysław Grzegorz Branicki,
• Konstancję (1781–1852), która poślubiła Edwarda Raczyńskiego herbu Nałęcz,
• Stanisława (1782–1831), którego żoną była Katarzyna Branicka,
• Jarosława (1784–1838), którego małżonką była Maria Beydo-Rzewuska,
• Oktawię (1786–1842), która wyszła za Jana Nepomucena Świejkowskiego,
• Włodzimierza (1789–1812), którego żoną była księżna Tekla Sanguszko,
• Idalię (1792–1859), której mężem był Mikołaj Sapieha herbu Lis.

---

Oceń: Józefina Amalia Potocka

---