Marcin Zaleski

---

Życiorys

Marcin Zaleski, prominentny artysta, rozpoczął swoją edukację w Krakowie, a kontynuował ją w Warszawie. W okresie od 1817 do 1822 roku miał przyjemność pracować w Teatrze Narodowym w Warszawie, gdzie pełnił rolę dekoratora. To właśnie tam zdobył cenne umiejętności związane z zasadami perspektywy malarskiej, a jednocześnie jego zainteresowania obejmowały również malowanie kopii znanych dzieł sztuki.

W roku 1821 Zaleski miał okazję po raz pierwszy wystawić swoje prace na warszawskiej wystawie. Jego talent został dostrzegnięty, co zaowocowało przyznaniem mu medalu oraz stypendium w 1828 roku. Te wyróżnienia umożliwiły mu wyjazd do Niemiec oraz do takich miast jak Paryż i Rzym, gdzie zdobywał dalsze doświadczenie, pracując w roli dekoratora teatralnego.

W 1830 roku Zaleski związał się na stałe z Warszawą, a na początku lat czterdziestych odwiedzał również Wilno. Oprócz prowadzenia działalności pedagogicznej, jego artystyczna działalność koncentrowała się na malarstwie ściennym oraz konserwacji dzieł malarskich. W 1846 roku został profesorem perspektywy wykreślnej w warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych. Po jej zamknięciu w 1864 roku, prowadził wykłady w reaktywowanej Klasie Rysunkowej.

Jedyną znaną podobizną artysty jest autoportret o skromnych wymiarach 48 x 38,5 cm, który znajduje się w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie. Jego życie dobiegło końca w wieku 80 lat, a jego ostatnią ziemią spoczynku stał się cmentarz Powązkowski w Warszawie, gdzie został pochowany w kwaterze 158-6-26/27.

Twórczość

Marcin Zaleski, jako artysta, z pewnością pozostawił po sobie znaczący ślad w historii sztuki. Jego kompozycje wedut wyróżniają się nie tylko starannym przedstawieniem architektury, ale również unikalnym podejściem do wykorzystania światła, które w jego późniejszych pracach zyskało bardziej romantyczny charakter. To właśnie widoki miejskie stanowią kluczowy element jego twórczości, z zachwycającymi sceneriami i zabytkami z takich miast jak Warszawa, Kraków czy Wilno, wzbogaconymi o sztafaż, który tchnął w nie życie.

Wiele jego dzieł jest poświęconych widokom zamków oraz wnętrzom kościołów. Dla cara Mikołaja I stworzył cykl obrazów przedstawiających polskie twierdze. Dodatkowo, namalował cztery znane obrazy, które nawiązują do walk powstania listopadowego, każde z wyraźnym nawiązaniem do architektury. Jego freski ozdabiały takie miejsca jak katedra św. Jana w Warszawie oraz wnętrza dominikańskiego kościoła św. Jacka. W 1848 roku był zaangażowany w prace konserwatorskie w kościele św. Anny, co świadczy o jego wszechstronnych umiejętnościach.

Zaleski był również jednym z pionierów fotografii w Warszawie, działając jako dagerotypista. Już w pierwszej połowie lat 40. XIX wieku wykonywał zdjęcia, a niektóre z nich mogą być datowane nawet na 1839 rok. Choć nie zachowały się żadne z tych wczesnych fotografii, przypuszcza się, że zawierały widoki Warszawy. Ciekawe jest, że nie wiadomo, jak artysta nabył umiejętność posługiwania się dagerotypem ani czy technika ta miała wpływ na jego malarstwo.

Jego architektoniczne prace mogły być podziwiane na wystawach w latach 30. i 40. XIX wieku, a także podczas ekspozycji „Zachęty”, które miały miejsce od lat sześćdziesiątych. Obrazy Zaleskiego, obok dzieł Canaletta, stały się nieocenioną pomocą w rekonstrukcji warszawskich obiektów architektonicznych, które ucierpiały w wyniku zniszczeń II wojny światowej. Jego twórczość zatem nie tylko była estetycznie doniosła, ale również miała duże znaczenie w kontekście zachowania dziedzictwa kulturowego.

---

Oceń: Marcin Zaleski

---