Łazarz Rock, znany również jako Lasar Rock, to postać, która na stałe wpisała się w historię polskiej architektury. Urodził się 28 lutego 1872 roku w Krakowie, gdzie również spędził resztę swojego życia, aż do chwili śmierci 24 czerwca 1930 roku.
Był to architekt żydowskiego pochodzenia, którego działalność koncentrowała się głównie w Krakowie, mieście o bogatej tradycji architektonicznej i kulturalnej. Jego prace odzwierciedlają nie tylko talent artystyczny, ale również wpływ syjonizmu oraz lokalnej kultury na jego twórczość.
Życiorys
Łazarz Rock był osobą o bogatym i znaczącym życiorysie. Jego rodzice to Josef i Ruchel Klenman. Swoją edukację rozpoczął na Wydziale Budowlanym w Szkole Przemysłowej w Krakowie, gdzie kształcił się w latach młodzieńczych. W 1899 roku uzyskał licencję mistrza murarskiego, co otworzyło przed nim drzwi do kariery zawodowej.
Od 1917 roku prowadził przedsiębiorstwo budowlane w spółce z Joachimem Halberstamem. Jego zaangażowanie w życie publiczne było widoczne od 1921 roku, kiedy to zasiadł w krakowskiej Radzie Miejskiej. Ponadto, był aktywny we władzach Izby Handlowej i Przemysłowej, co świadczy o jego wpływie na lokalną gospodarkę.
Rock był także członkiem m.in. Stowarzyszenia Rękodzielników Żydowskich „Szomer Umonim” oraz żydowskiego charytatywnego Stowarzyszenia Nadzieja. Jego życie prywatne było związane z działaczką społeczną Różą Rock, która również miała ogromny wpływ na społeczność. Po swojej śmierci, został pochowany na cmentarzu przy ul. Miodowej.
Dzieła
Na podstawie dostępnych danych, wieloletnia działalność Łazarza Rocka obejmowała szereg istotnych projektów architektonicznych w Krakowie. Wśród nich można wyróżnić następujące realizacje:
- 1911–1912: kamienica przy ulicy Orzeszkowej 4 w Krakowie,
- 1912–1913: przebudowa domu modlitwy Kowea Itim le-Tora przy ul. Józefa 42 w Krakowie,
- 1921: przebudowa domu modlitwy Reb Arons Klaus przy ul. Józefa 33 w Krakowie,
- 1922–1923: przebudowa Domu Sierot Żydowskich „Beth Megadle Jesomim” przy ul. Dietla 64 w Krakowie,
- 1926: niezrealizowany projekt dobudowy przedsionka do północnej elewacji synagogi Kupa w Krakowie,
- 1927–1928: dom przy ulicy Zalewskiego 16 w Krakowie.
Źródła
Oto wybór źródeł, które mogą być przydatne w zgłębianiu tematu Łazarza Rock:
- Barbara Zbroja: Miasto umarłych: Architektura publiczna Żydowskiej Gminy Wyznaniowej w Krakowie w latach 1868-1939. Kraków: Wydawnictwo WAM, 2005. ISBN 83-7318-619-0,
- Praca zbiorowa Zabytki Architektury i budownictwa w Polsce. Kraków, Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków Warszawa 2007, ISBN 978-83-9229-8-1,
- Barbara B. Zbroja, Leksykon architektów i budowniczych pochodzenia żydowskiego w Krakowie w latach 1868-1939, Kraków: Wysoki Zamek, 2023, ISBN 978-83-966500-2-3.
Przypisy
- a b c Zbroja 2023 ↓, s. 186.
- a b c d e f Zbroja 2023 ↓, s. 184.
- Zbroja 2023 ↓, s. 185.
- a b Zbroja 2005 ↓, s. 166.
- a b PiotrP. Trojański PiotrP., Stowarzyszenie Rękodzielników Żydowskich Szomer Umonim w Krakowie - jego rozwój i działalność w okresie międzywojennym, [w:] Kraków: studia z dziejów miasta: w 750 rocznicę lokacji, JerzyJ. Rajman (red.), Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, 2007, s. 235 .
Pozostali ludzie w kategorii "Inżynieria i technologie":
Zvi Hecker | Kazimierz Łatak (architekt) | Józef Weinberger | Gustav Adolf Platz | Józef Pokutyński | Jerzy Kluger | Bernard Birkenfeld | Piotr Mysłakowski | Adolf Langrod | Jan Kazior | Władysław Kluger (inżynier) | Jerzy Sładek | Władysław Ekielski | Stanisław Ścieszka | Rela Schmeidler | Wiktor Sikorski | Rafał Ekielski | Janusz Niedziałkowski | Kazimierz Straszewski | Marian OsińskiOceń: Łazarz Rock