Jan Rostworowski, znany również jako Jan Michał Maria Rostworowski, z herbem Nałęcz, był postacią niezwykle ważną w polskiej literaturze. Urodził się 10 września 1919 roku w urokliwym Krakowie, mieście, które miało istotny wpływ na jego twórczość.
W trakcie swojego życia, które zakończyło się 14 listopada 1975 roku, także w Krakowie, Rostworowski pozostawił po sobie bogaty dorobek jako poeta oraz prozaik. Jego dzieła nie tylko wzbogaciły polski krajobraz literacki, ale również wpłynęły na wielu młodych twórców, inspirując ich do poszukiwań w obszarze poezji i prozy.
Życiorys
Jan Rostworowski przyszedł na świat w Krakowie 10 września 1919 roku. Był potomkiem znanego dramaturga Karola Huberta Rostworowskiego i miał dwóch braci: Marka, który zasłynął jako historyk sztuki oraz minister kultury i sztuki, a także Emanuela, redaktora naczelnego Polskiego Słownika Biograficznego.
W czasie drugiej wojny światowej brał udział w kampanii wrześniowej, a w 1940 roku jako żołnierz Wojska Polskiego dotarł z Francji do Wielkiej Brytanii, gdzie spędził kolejne dwadzieścia osiem lat swojego życia.
Jako poeta zadebiutował w 1942 roku na łamach londyńskiego tygodnika „Wiadomości Polskie, Polityczne i Literackie”, który stanowił kontynuację międzywojennych „Wiadomości Literackich”. Na emigracji w Anglii opublikował dziewięć zbiorów wierszy oraz tom opowiadań. Wśród jego utworów znalazła się m.in. publikacja „Życiorys na żądanie”, która ukazała się w 14. numerze „Wiadomości” z 8 kwietnia 1962 roku. Na napisanie tego tekstu namówił go Jan Bielatowicz, członek zespołu redakcyjnego.
W tym samym roku Rostworowski wydał w Londynie tryptyk balladowy zatytułowany „Anna Opatowa”. Jego twórczość została doceniona, co zaowocowało przyznaniem mu Nagrody Kościelskich za całokształt dorobku artystycznego.
W 1968 roku poetka powrócił do ojczyzny i osiedlił się w Krakowie, gdzie żył aż do swojej śmierci 14 listopada 1975 roku. Został pochowany na Cmentarzu Salwatorskim.
Twórczość
W Polsce do tej pory ukazały się trzy zbiory wierszy autorstwa Jana Rostworowskiego: Polowanie i inne wiersze okolicznościowe (Wydawnictwo Literackie), Z okna widać (Czytelnik) oraz Czas nie zagryza kobiet – wybór wierszy miłosnych (Wydawnictwo Literackie).
W 1975 roku, nakładem wydawnictwa Czytelnik, pojawił się także zbiór opowiadań pod tytułem Życie wieczne. Równocześnie w 2008 roku została wydana publikacja nosząca tytuł Twórczość poetycka Jana Rostworowskiego, której autorem jest Andrzej Gałowicz. To dzieło stanowi ważną analizę twórczości poety i dostarcza wielu cennych informacji na temat jego pisarskiego dorobku.
Opowiadanie Harry Potter
W numerze 12. Życia Literackiego z 19 marca 1972, 25 lat przed debiutem wydawniczym J.K. Rowling (który przypadł na dość znaną powieść Harry Potter i Kamień Filozoficzny), opublikowane zostało opowiadanie autorstwa Jana Rostworowskiego noszące ten sam tytuł. Pomimo wspólnego tytułu, z treści opowiadania Rostworowskiego nie wynika, by pisarka czerpała inspiracje z jego twórczości.
Przypisy
- a b Rostworowski Jan, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 09.08.2022 r.] .
- Laureaci. bn.org.pl. [dostęp 09.08.2022 r.]
- Andrzej Gałowicz, Twórczość poetycka Jana Rostworowskiego, Kraków 2008.
- Harry’ego Pottera wymyślił Polak! W 1972 roku – mamy dowód, Gazeta.pl, 30.11.2011 r. [dostęp 02.12.2011 r.]
- Omówienie książki Twórczość poetycka Jana Rostworowskiego, [dostęp 02.12.2011 r.]
- Życiorys na żądanie Jana Rostworowskiego, Strona Muzeum Rzemiosła w Krośnie [dostęp 02.12.2011 r.]
- Anna Opatowa Jana Rostworowskiego, Strona Muzeum Rzemiosła w Krośnie [dostęp 02.12.2011 r.]
- Nagroda Kościelskich – laureaci
- Życie Literackie
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Helena Loria-Landecka | Bronisław Kupiec | Stanisław Chmieloch | Magdalena Samozwaniec | Aleksander Domagalski | Dorota Lampart | Wilhelmina Baumanowa | Jan Polak | Antoni Żuliński | Józef Piotrowski (malarz) | Sławomir Zubrzycki | Marian Cebulski | Krzysztof Sperski | Graza | Rudolph Maté | Marek Mietelski | Zbigniew Seweryn | Jan Budziaszek | Krystyna Grzybowska (pisarka) | Rafał Malczewski (malarz)Oceń: Jan Rostworowski (poeta)