Marek Starowieyski

---

Życiorys

Marek Starowieyski został urodzony w rodzinie ziemiańskiej, której rodzice zamieszkiwali Bratkówkę, a dodatkowo posiadali majątek w Ustrobnej. W obliczu II wojny światowej, jego ojciec, ze względu na swoje pochodzenie, padł ofiarą stalinowskich represji, zostając skazanym na śmierć przez władze radzieckie. Niestety, okoliczności jego śmierci pozostają nieznane, jednak najprawdopodobniej zginął w wyniku rozstrzelania.

Marek przetrwał wojnę, pozostając z matką i bratem, ukrywając się w Kieleckiem, w majątku swojego wuja, w niedalekiej Włoszczowej. Ponieważ rodzina obawiała się represji ze strony komunistów, jeszcze przed ich nadejściem, starano się jak najlepiej przygotować Marka do przyjęcia pierwszej komunii świętej, która miała miejsce 28 września 1944 roku. Jednak wkrótce po tym jego wuj został aresztowany przez Urząd Bezpieczeństwa i wywieziony za wspieranie Armii Krajowej w czasie działań wojennych, a los ten podzielił również jego dziadek.

Rodzina Starowieyskich poniosła liczne straty na skutek wojny, gdyż dwór został zrabowany, a ich biblioteka, zawierająca cenne księgi, została spalona. Udało się ocalić jedynie nieliczne pozycje. W trudnych warunkach przyszło im żyć w innym zrujnowanym dworku, co zmusiło matkę Marka do podjęcia ciężkiej pracy fizycznej. Po pewnym czasie rodzina przeprowadziła się do Szczekocin, gdzie matka została nauczycielką języka angielskiego.

W wyniku złego stanu zdrowia spowodowanego trudnościami życiowymi, Marek leczył się w Porąbce oraz Zakopanem, a także przez pewien czas przebywał w domu dziecka w Krzeszowicach. W końcu znalazł możliwość kontynuowania nauki w Sosnowcu, gdzie uczęszczał do IV Liceum Ogólnokształcącego im. Staszica. Maturę zdobytą w 1954 roku, pozwoliło mu na dalsze kształcenie w dziedzinie filologii klasycznej na Uniwersytecie Warszawskim.

Po pierwszym roku studiów zdecydował się na przystąpienie do Związku Młodzieży Polskiej, a także wszedł do warszawskiego seminarium duchownego w 1955 roku. Jego święcenia kapłańskie miały miejsce 26 czerwca 1960 roku, kiedy to otrzymał je z rąk kardynała Stefana Wyszyńskiego, co było możliwe dzięki dyspensie papieskiej ze względu na młody wiek. Po tym wydarzeniu, Marek rozpoczął pracę w parafii położonej w Józefowie, niedaleko Otwocka.

Droga naukowa

Po trzech latach pełnienia funkcji w parafii, Marek Starowieyski zdecydował się na powrót na Uniwersytet Warszawski, aby wznowić studia filologiczne, nie rezygnując jednak z pracy duszpasterskiej. W tym czasie poświęcił się badaniu Ojców Kościoła, a jego praca magisterska dotyczyła spuścizny Izydora z Sewilli, hiszpańskiego pisarza działającego u schyłku epoki patrystycznej.

W latach 1968-1971 studiował na Papieskim Uniwersytecie Gregoriańskim w Rzymie, gdzie obronił pracę doktorską z zakresu mariologii bizantyjskiej. Po pomyślnym ukończeniu studiów przez trzy lata pracował w Kongregacji ds. Wychowania Katolickiego. Po powrocie do Polski skoncentrował się na działalności dydaktycznej i naukowej, w tym na tworzeniu biblioteki patrystycznej przy Seminarium Duchownym w Warszawie.

W 1985 roku uzyskał habilitację na Papieskim Wydziale Teologicznym w Krakowie. Od 1993 roku pełnił funkcję profesora zwyczajnego w Instytucie Filologii Klasycznej Uniwersytetu Warszawskiego, a obecnie jest emerytowanym dydaktykiem. W swojej karierze wykładał także w Papieskim Instytucie Patrystycznym Augustinianum oraz w Papieskim Instytucie Wschodnim, obydwa z siedzibą w Rzymie.

Obecnie mieszka na Bielanach, w Dobrym Miejscu, w sąsiedztwie Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie oraz parafii pw. Błogosławionego E. Detkensa w Warszawie.

Życie prywatne

Wśród bliskich Marka Starowieyskiego należy wymienić jego braci: Franciszka oraz profesora dr hab. inż. Kazimierza Starowieyskiego. Kazimierz to chemik, który przez wiele lat był związany z Wydziałem Chemicznym Politechniki Warszawskiej.

Publikacje

Wybrane pozycje książkowe

W dorobku Marka Starowieyskiego znajdują się liczne pozycje książkowe, które cieszą się uznaniem w środowisku akademickim oraz wśród pasjonatów wczesnego chrześcijaństwa. Oto niektóre z nich:

• Słownik wczesnochrześcijańskiego piśmiennictwa, współautorstwa Jana Marii Szymusiaka oraz Marka Starowieyskiego, wydany w Poznaniu przez Księgarnię św. Wojciecha w 1971 roku. Brak numery strony w książce,
• Reguła św. Augustyna, przełożona przez ks. Marka Starowieyskiego i zawarta w dziele zbiorowym Starożytne reguły zakonne, wydana w Warszawie w 1980 roku, strony 73-102,
• Apoftegmaty Ojców Pustyni, które zostały opracowane i wybrane przez ks. M. Starowieyskiego. Publikacja z 1986 roku w Akademii Teologii Katolickiej, Pisma Starochrześcijańskich Pisarzy, zeszyt 1 (s. 292) i zeszyt 2 (s. 278),
• Mariologia Orygenesa w Homiliach o Ewangelii św. Łukasza, przetłumaczone i opracowane przez S. Kalinkowskiego, z Warszawy, wydawnictwo ATK, w 1986 roku, strony 5-29, Pisma Starochrześcijańskich Pisarzy 36,
• Sobory Kościoła niepodzielonego, tom 1 – Dzieje, wydany przez Biblos w Tarnowie w 1994 roku, ISBN 83-85380-20-5, brak numerów stron,
• Pierwsi świadkowie. Pisma Ojców Apostolskich, opracowane przez ks. Marka Starowieyskiego, wydane w Krakowie w 1998 roku przez Wydawnictwo „M”,
• Słownik wczesnochrześcijańskiego piśmiennictwa Wschodu, dotyczący literatury arabskiej, armeńskiej, etiopskiej, gruzińskiej, koptyjskiej oraz syryjskiej, opublikowany w Warszawie przez PAX w 1999 roku, ISBN 83-211-1245-5,
• Ojcowie Kościoła Wschodniego o Eucharystii, którego opracowaniem zajął się Marek Starowieyski. Księgarnia św. Jacka i Apostolicum, Wydawnictwo Księży Pallotynów Prowincji Chrystusa Króla, Katowice – Ząbki 2005 roku, strony 85, ISBN 83-7031-494-5,
• Ojcowie Kościoła Zachodniego o Eucharystii, również opracowane przez Marka Starowieyskiego, Katowice – Ząbki, 2005, strony 83, ISBN 83-7031-495-3,
• Apokryfy Nowego Testamentu, w redakcji Marka Starowieyskiego, wydane w Krakowie w latach 2007-2011 przez Wydawnictwo WAM,
• Odpoczynek ze św. Pawłem, wydany w Krakowie przez Wydawnictwo PETRUS w 2008 roku,
• Adwent. Rozważania, opublikowane przez Wydawnictwo PETRUS w Krakowie w 2009 roku,
• Sprawiedliwy z wiary żyje. Życie i męczeństwo bł. Stanisława Starowieyskiego, Kraków 2010, Wydawnictwo PETRUS,
• Aborcja. Filozoficzne, teologiczne, historyczne i prawne spojrzenie, współautorstwa z A. Muszalą i T. Ślipko, Kraków 2010, Wydawnictwo PETRUS,
• Ojcowie Kościoła o kapłaństwie i kapłanach, wybór oraz opracowanie Marka Starowieyskiego, Kraków 2010, Wydawnictwo PETRUS,
• Tradycje Biblijne, z wstępem kard. Gianfranco Ravasi, Kraków 2011, Wydawnictwo PETRUS,
• Męczennicy, opracowanie, wstęp i wybór tekstów Ewy Wipszyckiej i ks. Marka Starowieyskiego, w zbiorze Ojcowie Żywi, tom IX, wyd. Znak 1991,
• Ksiądz. Opowiadania i wspomnienia o księżach, Kraków 2012, Wydawnictwo PETRUS,
• Z historii wczesnego chrześcijaństwa, Kraków 2015, Wydawnictwo PETRUS,
• Khalil Gibran i jego 'Prorok’, Kraków 2016, Wydawnictwo PETRUS.

Wybrane artykuły

Autor miał także na swoim koncie szereg znaczących artykułów, które poruszają istotne tematy związane z chrześcijaństwem. Oto przykłady:

• Czy Orygenes został potępiony?, opublikowany w „Collectanea Theologica” w 1982 roku (tom 52, strony 181-183),
• Odbudować mosty. Kryzys kultury chrześcijańskiej i seminarium, który ukazał się w miesięczniku W drodze, nr 9 (349) w 2002 roku.

Odznaczenia

W 2017 roku Marek Starowieyski został uhonorowany tytułem doktora honoris causa Papieskiego Wydziału Teologicznego w Warszawie.

---

Oceń: Marek Starowieyski

---