Jurand Jarecki


Jurand Jarecki, urodzony 4 października 1931 roku w Krakowie oraz zmarły 13 marca 2024 roku w Katowicach, był niekwestionowanym autorytetem w dziedzinie architektury modernistycznej w Polsce. Jego twórczość była nie tylko wyjątkowa, ale również bardzo wpływowa, kształtując oblicze architektoniczne Katowic.

W ciągu swojej kariery Jarecki stworzył wiele znakomitych budynków oraz zespołów budowlanych, które do dziś stanowią ważne punkty w miejskim krajobrazie. Wśród jego najważniejszych prac można wymienić m.in. Spółdzielczy Dom Handlowy „Zenit”, Spółdzielczy Dom Handlowy „Skarbek”, Bibliotekę Śląską oraz kultowe kino „Kosmos”.

w kontekście urbanistyki, projektowanie Jareckiego miało ogromny wpływ na rozwój współczesnych Katowic. Jego dzieła nie tylko wzbogacają estetykę tego miasta, ale także stanowią przykłady dla przyszłych pokoleń architektów. Warto również zwrócić uwagę na takie miejsca jak aleja Wojciecha Korfantego oraz Osiedle Paderewskiego, które są istotnym elementem jego architektonicznego dziedzictwa.

Podsumowując, Jurand Jarecki pozostawił po sobie niezatarty ślad w polskiej architekturze, a jego projekty wciąż inspirują zarówno mieszkańców, jak i architektów, przypominając o znaczeniu funkcjonalizmu w kontekście miejskim.

Życiorys

Jurand Jarecki, architekt o niezwykłej karierze, urodził się w Krakowie, jednakże swoją młodość spędził w malowniczym Zakopanem. Jego życie ukierunkowało się na Śląsk, gdzie wraz z rodzicami przeniósł się, wiążąc z tym regionem zarówno osobiste, jak i zawodowe ścieżki.

Karierę zawodową w dziedzinie architektury rozpoczął w 1957 roku, po ukończeniu studiów na Politechnice Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki. Po studiach wyjechał na stypendium do Francji, gdzie miał okazję udoskonalać swoje umiejętności pod czujnym okiem Georges’a Candilisa. Po powrocie do kraju rozpoczął pracę w renomowanej instytucji „Miastoprojekt Katowice”. W latach 1958-1962 wspólnie z Mieczysławem Królem zrealizował jeden z najważniejszych projektów architektonicznych tamtego okresu – Dom Handlowy „Zenit” w Katowicach.

Obiekt ten szybko zyskał popularność wśród mieszkańców aglomeracji, jednak z czasem okazał się niewystarczający. W efekcie, zaledwie dekadę później, obok „Zenitu” powstał kolejny obiekt handlowy – Spółdzielczy Dom Handlowy „Skarbek”. Oba te obiekty były pionierskimi domami handlowymi w Polsce, które z charakterystyczną architekturą odzwierciedlały trudności gospodarcze tego okresu.

Jarecki jest także współautorem wielu innych ważnych realizacji, takich jak Kino Kosmos oraz aleja Korfantego. Jego słynny projekt Haperowiec, nazywany także „Żyletą”, stanowił nowatorskie podejście do architektury. Co ciekawe, zrealizował także blok mieszkalny na ulicy Poniatowskiego, w którym sam zamieszkał z rodziną w ramach konkursu architektonicznego.

W latach 80. XX wieku, wraz z Markiem Gierlotką i Stanisławem Kwaśniewiczem, zrealizował projekt Biblioteki Śląskiej. W latach 1990-2001 miał swoją samodzielną pracownię architektoniczną „ARAR”, a do 2006 roku realizował projekty dla firmy „AAMG”. Jego wizja architektoniczna była inspirowana Le Corbusierem, którego idee modernizmu Jarecki wdrażał na Śląsku, przełamując klasyczne myślenie o architekturze.

Projekty Juranda Jareckiego do dziś kryją w sobie źródło inspiracji dla nowego pokolenia architektów, stanowiąc znakomity przykład artystycznego i technicznego kunsztu w dziedzinie architektury.

Realizacje na terenie Katowic

W Katowicach możemy znaleźć szereg imponujących realizacji architektonicznych wykonanych przez Juranda Jareckiego. Oto niektóre z nich:

  • budynek mieszkalny na Al. Korfantego,
  • Dom Handlowy „Zenit” w Katowicach z M. Królem,
  • Dom Handlowy „Skarbek”,
  • stacja Wojewódzkiego Pogotowia Ratunkowego w Katowicach,
  • budynek administracyjny PMUG,
  • zespół pawilonów handlowych wzdłuż ulicy Chorzowskiej,
  • zespół mieszkaniowy przy ul. Powstańców,
  • 24-kondygnacyjny budynek mieszkalny z M. Skalkowskim,
  • Osiedle Paderewskiego (Katowice) z R. Ćwiklińskim i S. Kwaśniewiczem,
  • budynki mieszkalne na Osiedlu Paderewskiego,
  • Dom Książki,
  • Biblioteka Śląska z M. Gierlotka i S. Kwaśniewiczem,
  • Biblioteka Akademii Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki z M. Gierlotka.

Przypisy

  1. Jurand Jarecki nie żyje. Odszedł budowniczy Katowic XX wieku. katowice.wyborcza.pl. [dostęp 14.03.2024 r.]
  2. Nie żyje Jurand Jarecki. Słynne budynki w Katowicach to jego dzieło. www.se.pl. [dostęp 14.03.2024 r.]

Oceń: Jurand Jarecki

Średnia ocena:4.89 Liczba ocen:10