Kościół św. Józefa w Krakowie (ul. Poselska)


Kościół św. Józefa to zabytkowy kościół rzymskokatolicki, który należał do zakonu bernardynek. Jego lokalizacja przypada na miasto Kraków, dokładniej w dzielnicy I Stare Miasto. Budowla usytuowana jest przy ul. Poselskiej 21, co sprawia, że zyskuje ona szczególną wartość w kontekście Starego Miasta.

Ten historyczny obiekt przyciąga nie tylko pielgrzymów, ale także turystów zainteresowanych architekturą oraz historią Krakowa. Kościół prezentuje bogate detale architektoniczne, które świadczą o jego długiej tradycji i znaczeniu w lokalnej kulturze.

Historia

Obecna świątynia, która jest chlubą Krakowa, została wzniesiona w latach 1694–1703. Inwestycja ta możliwa była dzięki finansowemu wsparciu Michała Warszyckiego, wojewody sandomierskiego. Kościół powstał na miejscu zburzonego pałacu Tęczyńskich, który został ofiarowany zgromadzeniu zakonnemu przez Stanisława Opalińskiego. Uroczystość konsekracji poprowadził biskup krakowski Kazimierz Łubieński.

Warto również wspomnieć o tragicznych wydarzeniach z 1850 roku, kiedy to świątynia uległa częściowemu zniszczeniu w wyniku pożaru miasta. Na szczęście wnętrze kościoła przetrwało bez większych uszkodzeń. Z biegiem lat, w 2005 rozpoczęto kompleksowy remont konserwatorski zarówno kościoła, jak i przylegających do niego muru oraz zabudowań klasztornych. Wartością dodaną tego projektu był wkład finansowy, który pochodził między innymi od Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa oraz Samorządu Miasta Krakowa.

W dniu 19 marca 2016 roku, kościół został ustanowiony diecezjalnym sanktuarium św. Józefa, co podkreśla jego znaczenie w duchowym życiu lokalnej społeczności.

Architektura

Budowla ta charakteryzuje się stylem barokowym, naciskającym na bogactwo detali oraz dynamiczną formę. Wnętrze kościoła jest jednonawowe, a jego sklepienie kolebkowe dodaje mu majestatyczności. Z północnej strony dostrzegamy przylegającą do głównej bryły klasztorną kaplicę, która przyciąga uwagę pięknym, późnobarokowym drewnianym portalem.

Wyposażenie wnętrza

Wnętrze kościoła jest zdobione polichromią autorstwa Jana Bukowskiego, która powstała w 1913 roku i była odnawiana w 1930. Istotnym elementem wyposażenia są również ołtarze: główny oraz cztery boczne, a także ambona, które powstały w okresie od 1697 do 1699 roku w warsztacie krakowskiego snycerza Jerzego Hankisa.

W centralnym miejscu ołtarza głównego znajduje się wyjątkowy obraz przedstawiający św. Józefa z małym Chrystusem, namalowany we Włoszech w pierwszej połowie XVII wieku. Wedle tradycji klasztornej, obraz ten został przetransportowany z Rzymu przez biskupa krakowskiego Jakuba Zadzika, który otrzymał go od papieża Urbana VIII w 1627 roku. Zdzich przekazał ten dar swojej siostrze Teresie Zadzikównie (1592–1652), pierwszej przełożonej konwentu w tym miejscu.

Od 1879 roku przed wizerunkiem św. Józefa w tym kościele odbywają się obchody patronalne, a sam obraz zdobył ogromny kult wśród krakowian. Co więcej, od 1884 roku w kościele organizowana jest wieczysta adoracja Najświętszego Sakramentu, co podkreśla jego znaczenie dla lokalnej wspólnoty.

Po lewej stronie w ołtarzu bocznym znajduje się figurka maleńkiego Jezusa, ubranego w kolorowe szatki. Figurka ta pochodzi z kaplicy św. Kolety, zburzonej w 1823 roku, która należała do sióstr bernardynek na Stradomiu. Ze względu na jej pierwotne umiejscowienie, jest również znana jako Dzieciątko Koletański, a wśród wiernych cieszy się dużym kultem.

W przedsionku kościelnym natkniemy się na barokowy krucyfiks, który datowany jest na przełom XVII i XVIII wieku. Z licznych epitafiów zasługuje na uwagę marmurowe epitafium Franciszki Cughii (Zucchi), zmarłej w 1753 roku, oraz Katarzyny Placidi, która odeszła w 1756 roku; były to teściowa i żona architekta Franciszka Placidiego.

Otoczenie kościoła

Otoczenie świątyni jest niezwykle interesujące i pełne historycznego charakteru. Dziedziniec, który znajduje się przed kościołem, jest od strony ulicy otoczony pięknym neorenesansowym murem. Jego dekoracyjne boniowanie dodaje mu elegancji, a projektantem tego efektownego ogrodzenia był Tomasz Majewski, który stworzył je w 1840 roku.

Na dziedzińcu można dostrzec również loggię arkadowo-kolumnową, która została wzniesiona w miejscu wcześniejszej kapelanii z XVIII wieku. Niestety, kapelania ta została zniszczona w latach 1935–1936.

Warto zaznaczyć, że na tym dziedzińcu znajduje się figura Matki Boskiej, która stoi dumnie na kolumnie, czyniąc to miejsce jeszcze bardziej wyjątkowym i pełnym duchowego klimatu.

Klasztor

W 1644 roku miało miejsce założenie klasztoru przez Teresę Zadzikównę, siostrę Jakuba Zadzika. Środki na ten cel pochodziły ze spadku po zmarłym bracie. Pierwotnie konwent zlokalizowany był w dawnej rezydencji Lanckorońskich, która została zakupiona dla potrzeb zakonu za pośrednictwem Doroty Sułkowskiej, wojewodziny rawskiej, od Stanisława Żeleńskiego.

Na uwagę zasługuje zachowany renesansowy krużganek arkadowy, znajdujący się za klauzurą w wschodniej części klasztoru, który pochodzi z tego dawnego dworu. 11 sierpnia 1646 roku, siostry zostały wprowadzone na ulicę Poselską przez biskupa krakowskiego Piotra Gembickiego.

W wyniku zniszczeń związanych z potopem szwedzkim, klasztor został odbudowany i rozszerzony o dodatkowe zabudowania, w tym inne dwory, takie jak Tarłów i Pieniążków. Dzięki pracy Kacpra Bażanki i Franciszka Placidi udało się połączyć te zabudowania, tworząc tym samym obecny kompleks klasztorny.

Przypisy

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r.
  2. Komunikaty - www.krakow.pl [online], www.krakow.pl [dostęp 04.11.2023 r.]
  3. s, Dekret Ustanowienia Sanktuarium św. Józefa – Klasztor Sióstr Bernardynek w Krakowie [online], bernardynki.com, 05.03.2019 r. [dostęp 04.11.2023 r.]
  4. Klasztor św. Józefa - Klasztor Sióstr Bernardynek w Krakowie [online], bernardynki.com, 03.11.2018 r. [dostęp 04.11.2023 r.]
  5. Ulica Poselska | Przewodnik Kraków [online], 09.09.2015 r. [dostęp 04.11.2023 r.]
  6. Grzegorz Bednarczyk: Nieistniejące kościoły Krakowa [online], jazon.krakow.pl [dostęp 04.11.2023 r.]
  7. Sakralne Dziedzictwo Małopolski [online], sdm.upjp2.edu.pl [dostęp 04.11.2023 r.]
  8. Kościół św. Józefa (Poselska) [online], encyklopediakrakowa.pl [dostęp 04.11.2023 r.]
  9. Kościół św. Józefa i Klasztor Bernardynek - Magiczny Kraków [online], www.krakow.pl [dostęp 04.11.2023 r.]
  10. Andrzej A. Gaczoł, Prace konserwatorskie w zespole klasztornym Bernardynek w Krakowie – przywrócenie renesansowej loggii arkadowej dawnego dworu Lanckorońskich, „Wiadomości Konserwatorskie” (16), 2004 r., s. 63-67.

Oceń: Kościół św. Józefa w Krakowie (ul. Poselska)

Średnia ocena:4.93 Liczba ocen:6