Mogiła to historia, która zaczyna się w czasach, gdy była samodzielną wsią, a obecnie stanowi część dynamicznie rozwijającego się Krakowa, konkretnie osiedla w ramach Dzielnicy XVIII Nowa Huta. To miejsce, które nie tylko przechowało swoje korzenie, ale i przeszłość związana z Opactwem Cystersów w Mogile, które dominowało w tej okolicy w drugiej połowie XVI wieku.
Warto zauważyć, że wieś ta była duchowna, a jej status wówczas był powiązany z powiatem proszowskim w województwie krakowskim. Mogiła przeszła znaczną metamorfozę w XX wieku, gdy w 1949 roku rozpoczęto budowę Nowej Huty na północnych polach tej miejscowości. Do końca 1950 roku Mogiła była siedzibą gminy o tej samej nazwie, ale już 1 stycznia 1951 roku, w wyniku spraw administracyjnych, obszar gminy Mogiła, z wyjątkiem gromady Prusy, został włączony w granice Krakowa.
W ciągu lat Mogiła przekształciła się z wsi w integralną część Krakowa, co świadczy o jej cennym wkładzie w historię regionu oraz o tym, jak zmiany administracyjne i urbanistyczne potrafią wpłynąć na lokalną społeczność.
Historia
Nazwa miejscowości, w której historia splata się z legendą, jest związana z Wandą, córką legendarnego władcy Krakowa, znanego jako Krak. Zgodnie z opowieściami, nie chcąc poślubić Rytygiera, Niemca, wybrała tragiczny krok i postanowiła utopić się w Wiśle. W miejscu, gdzie później znaleziono jej ciało, usypano mogiłę, która na zawsze pozostała symbolem jej losu.
W roku 1222, biskup krakowski Iwo Odrowąż, postanowił podarować wieś Clara Tumba zakonowi cystersów oraz stworzył fundację kościoła. Z kolei w roku 1291, po raz pierwszy w dokumentach historycznych, pojawiła się nazwa Mogiła, która od tego momentu zaczęła funkcjonować w lokalnej historii jako istotny punkt odniesienia.
Zabytki
Mogiła, malownicza miejscowość, obfituje w zabytki, które przyciągają turystów oraz miłośników historii. Wśród nich wyróżniają się:
- opactwo cystersów, które powstało w XIII, XIV oraz XVIII wieku, stanowiąc nie tylko duchowe, ale i architektoniczne dziedzictwo regionu,
- modrzewiowy kościół pw. św. Bartłomieja, datowany na XV wiek, uznawany za jeden z najstarszych drewnianych kościołów w Polsce,
- Willę Rogozińskich, wraz z malowniczym parkiem otaczającym tę zabytkową budowlę,
- Dom młynarza, którego historia wciąż kryje wiele tajemnic,
- Fort pomocniczy piechoty 49 ½ a „Mogiła”, który jest doskonałym przykładem militarnej architektury regionu.
W Mogiłę wznosi się również Kopiec Wandy, na którego szczycie można podziwiać piękne widoki. To tutaj rozgrywa się akcja opery Wojciecha Bogusławskiego pt. „Krakowiacy i Górale”. Na pobliskim osiedlu Wandy ruszyła budowa Nowej Huty, która zmieniła oblicze tej okolicy. W miejscu, gdzie kiedyś były cysterskie stawy znajduje się dzisiaj Stadion Miejski Hutnik Kraków, znany mieszkańcom jako Suche Stawy.
Przypisy
- Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 2008 r., s. 102.
- Jerzy Strzelczyk: Mity, podania i wierzenia dawnych Słowian. Poznań: Rebis, 2007 r., s. 226. ISBN 978-83-7301-973-7.
- Mogiła, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885 r., s. 585.
Pozostałe obiekty w kategorii "Dzielnice":
Krowodrza (Kraków) | Witkowice (Kraków) | Dzielnica IV Prądnik Biały | Kostrze | Wróżenice | Stradom (Kraków) | Półwsie Zwierzynieckie | Kaim | Kliny Borkowskie | Kosocice | Prądnik Biały | Batowice (Kraków) | Górka Kościelnicka | Śródmieście (Kraków) | Sidzina (Kraków) | Piekiełko (Kraków) | Lusina (Kraków) | Nowa Wieś Narodowa | Przylasek Rusiecki | Gródek (Kraków)Oceń: Mogiła (Kraków)