Okienko Zbójnickie to interesujące schronisko, usytuowane na wzniesieniu Krzemionki Zakrzowskie, które z dumą znajduje się w Dzielnicy VIII Dębniki w Krakowie. To miejsce cieszy się lokalnym uznaniem przez swoje unikalne położenie oraz związane z nim historyczne aspekty.
Znajduje się na południowo-wschodnim obrzeżu Krakowa, w bezpośrednim sąsiedztwie betonowego ogrodzenia jednostki wojskowej. Jego lokalizacja sprawia, że jest to zarówno miejsce ciekawe turystycznie, jak i pełne tajemnic, dające odwiedzającym możliwość odkrywania nie tylko walorów przyrodniczych, ale także historycznych tego regionu.
Opis obiektu
Wnęka schroniska znajduje się w malowniczym lesie, w dużej dolinie, która opada znacząco poniżej poziomu terenu. Otwór do schroniska charakteryzuje się pionowym kształtem, osiągając wysokość 1,8 m. Zaraz za wejściem znajduje się krótki korytarz, który prowadzi do przestronnej komory o wymiarach 7,5 × 4 m oraz wysokości do 2,5 m. W szczególności warto zauważyć, że tylny strop tej komory ma pochyłą formę.
Na prawej stronie dolnej części komory dostrzec można częściowo zasypany korytarzyk, który kieruje się w stronę pobliskiej Jaskini Twardowskiego. Warto podkreślić, że schronisko i jaskinia są ze sobą połączone za pomocą niewielkich szczelin, co powoduje, że zimą niezwykle ciepłe powietrze wydostaje się z korytarzyka.
Dno tej przestrzeni pokryte jest wapiennym gruzem oraz różnego rodzaju śmieciami. Schronisko wykazuje swoje pochodzenie w uławiconych wapieniach, które datują się na późną jurę. Cienkie namulisko składa się głównie z wapiennego gruzu zmieszanego z gliną. Urok tej lokalizacji tkwi w jej suchości oraz jasności.
Zgodnie z klasyfikacją przyjętą przez speleologów, obiekt ten kwalifikuje się jako schronisko, choć niektórzy w przeszłości opisywali go jako jaskinię, co wiązało się z innymi kryteriami rozróżniającymi te obiekty.
Historia eksploracji i dokumentacji
Okienko Zbójnickie jest miejscem o wieloletniej historii, znane wśród badaczy i eksploratorów. W. Kuźniar był pionierem w dokumentowaniu tej jaskini, gdyż to właśnie on w 1921 roku zaznaczył ją na mapie pod nazwą Gniazdo w Skale.
Pierwszy opis schroniska został stworzony przez Kazimierza Kowalskiego, który również sporządził plan jaskini. Współczesna historia tego miejsca nie jest jednak pozbawiona kontrowersji; przez pewien czas jaskinia była silnie zaśmiecona. W zimie 1997 oraz 1998 roku, niestety, była miejscem schronienia dla osób bezdomnych, co doprowadziło do palenia ognisk wewnątrz jaskini. Efektem tego były znacznie zakopcone ściany.
W zakresie dokumentacji naukowej, prace nad dokładnym opracowaniem jaskini podjął A. Górny w listopadzie 1999 roku, a aktualny plan obiektu sporządził R. Stachnik. Dzięki ich staraniom, Okienko Zbójnickie zyskało nową wartość dokumentacyjną oraz uznanie wśród turystów i badaczy.
Przypisy
- a b c d e AndrzejA. Górny AndrzejA., Okienko Zbójnickie, [w:] Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 02.10.2019 r.]
- Geoportal. Mapa topograficzna i lotnicza [online] [dostęp 28.09.2019 r.]
- Geotyda. Okienko Zbójnickie [online] [dostęp 28.09.2019 r.]
- Instrukcja wykonywania dokumentacji jaskiń – Ministerstwo Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, Departament Ochrony Przyrody, zatwierdzona decyzją nr 34 z dnia 01.12.1994 r.
- K. Kowalski, Jaskinie Polski, tom. 1, Warszawa: Państwowe Muzeum Archeologiczne, 1951 r.
Pozostałe obiekty w kategorii "Inne obiekty":
Smocza Jama (Kraków) | Tunel nad Okapem Drugi | Bieńczyce (zajezdnia autobusowa) | Kawerna Magazyn | Kawerna w Bodzowie | Kawerna w Pychowicach Trzecia | Schronisko w Winnicy Drugie | Schronisko Kręte w Panieńskich Skałach | Jaskinia Jasna (Zakrzówek) | Kawerna w Pychowicach Druga | Kawerna w Wielkanocy | Jaskinia w Anastomozach | Wnęka w Panieńskich Skałach | Kominek w Panieńskich Skałach | Kawerna w KostrzuOceń: Okienko Zbójnickie