Ośrodek Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora CRICOTEKA to ważna instytucja kultury, która stylowo łączy tradycję sztuki z nowoczesnymi formami artystycznego wyrazu. Znajduje się w sercu Małopolski, a jego historia sięga roku 1980, kiedy to rozpoczęła swoją działalność jako placówka powiązana z bogatym dziedzictwem twórczości Tadeusza Kantora.
Cricoteka ulokowana jest przy ulicy Nadwiślańskiej 2-4, w majestatycznym budynku, który niegdyś pełnił funkcje elektrowni podgórskiej. To niezwykłe miejsce służy jako przestrzeń do dokumentacji, badań oraz prezentacji różnych aspektów sztuki współczesnej.
Instytucja ta pełni znaczącą rolę w zachowaniu dziedzictwa kulturowego, angażując społeczność oraz promując wydarzenia artystyczne i edukacyjne, które przyczyniają się do rozwoju kultury regionu.
Historia
CRICOTEKA to instytucja kultury z sektora samorządowego, która została wyodrębniona w aspekcie prawnym oraz ekonomiczno-finansowym. Organizatorem tej instytucji jest Województwo Małopolskie. Przez długi czas pełniła ona rolę zarówno ośrodka Teatru Cricot 2, jak i archiwum teatralnego.
W podziemiach domu kapitulnego przy ulicy Kanoniczej 5 odbywały się próby teatralne, a także działała galeria sztuki. Po śmierci Tadeusza Kantora, „Cricoteka” stała się kluczowym miejscem dla upowszechniania wkładu artysty w teatr oraz sztuki plastyczne.
W ramach jej działalności organizowane są liczne sesje naukowe oraz wystawy. Te ostatnie odbywają się nie tylko w placówkach „Cricoteki”, ale także w Galerii Krzysztofory oraz w wielu innych galeriach i muzeach w Polsce oraz poza jej granicami.
Do roku 2014 siedziba instytucji mieściła się przy ul. Szczepańskiej 2 w Krakowie. W 2014 roku otworzono nową siedzibę Cricoteki, która znajduje się przy ul. Nadwiślańskiej.
Dyrektorzy
Ośrodek Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora Cricoteka miał kilku znaczących dyrektorów na przestrzeni lat, którzy przyczynili się do jego rozwoju i popularyzacji sztuki współczesnej.
- Janusz Jarecki (1980-1994),
- Krzysztof Pleśniarowicz (1994-2000),
- Marek Świca (2000-2004),
- Natalia Zarzecka (od 2004).
Oddziały
W skład Ośrodka Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora wchodzi Galeria-Pracownia Tadeusza Kantora, która jest również znana jako Muzeum Tadeusza Kantora. Mieści się ona w historycznym lokalu artysty, zlokalizowanym przy Siennej 7 m. 5 w Krakowie. To właśnie w tym miejscu Tadeusz Kantor spędził osiem lat swojego życia, od 1987 do 1990 roku.
W starej pracowni artysty można odkryć nie tylko jego unikalne dzieła, ale także atmosferę, w której twórca tworzył swoje znane prace. Co ważne, wstęp do galerii jest całkowicie bezpłatny, co umożliwia szerokiemu gronu odbiorców zapoznanie się z bogatym dziedzictwem tego wybitnego artysty.
Nagrody i Wyróżnienia
W ostatnich latach Ośrodek Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora, znany jako Cricoteka, zdobył szereg prestiżowych nagród, które doceniły zarówno jego architekturę, jak i znaczenie w przestrzeni kultury.
- 2014: Nagroda Roku SARP przyznana za siedzibę zaprojektowaną przez IQ2 Konsorcjum (nsMoonStudio, Wizja),
- 2014: Grand Prix Nagrody Architektonicznej „Polityki” dla siedziby autorstwa IQ2 Konsorcjum (nsMoonStudio, Wizja),
- 2015: Nagroda Życie w Architekturze w kategorii Najlepszy Budynek Użyteczności Publicznej 2013–2014 dla siedziby zaprojektowanej przez IQ2 Konsorcjum (nsMoonStudio, Wizja).
Przypisy
- a b Nagrody dla Cricoteki [online], Cricoteka, 10.06.2021 r. [dostęp 24.10.2022 r.]
- Cricoteka, projektu IQ2 Konsorcjum, zdobyła Nagrodę Roku 2014 SARP [online], www.propertydesign.pl [dostęp 24.10.2022 r.]
- Biuletyny Informacji Publicznej [online], bip.malopolska.pl [dostęp 27.12.2020 r.]
- Nie deformować. Rozmowa Michała Kobiałki i Dariusza Kosińskiego [online], Cricoteka, 10.06.2020 r. [dostęp 27.12.2020 r.]
- Galeria-Pracownia Tadeusza Kantora [online], Cricoteka [dostęp 27.12.2020 r.]
- Galeria-Pracownia Tadeusza Kantora. [w:] Cricoteka [on-line]. cricoteka.pl. [dostęp 08.02.2019 r.]
- https://web.archive.org/web/20201202094118/http://cricotekawbudowie.pl/pl Cricoteca w Budowie [dostęp 09.03.2011 r.]
- Biuletyny Informacji Publicznej [online], bip.malopolska.pl [dostęp 09.12.2021 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Muzea":
Pawilon Wyspiańskiego | Skarbiec Katedralny na Wawelu | Centrum Sztuki Współczesnej Solvay | Thesaurus Cracoviensis | Sala III na Wawelu | Ulica Pomorska (oddział Muzeum Historycznego Miasta Krakowa) | Salonik Historii Pielęgniarstwa Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego | Muzeum Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie | Galeria Olympia | Dary Mustafy II | Muzeum Zoologiczne Uniwersytetu Jagiellońskiego | Muzeum Witrażu w Krakowie | Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego | Muzeum Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie | Muzeum Ratownictwa w Krakowie | Muzeum Przyrodnicze Instytutu Systematyki i Ewolucji Zwierząt PAN | Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie | Muzeum Książąt Czartoryskich w Krakowie | Muzeum Kościuszkowskie w Krakowie | Muzeum Katedry Anatomii Collegium Medicum Uniwersytetu JagiellońskiegoOceń: Ośrodek Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora Cricoteka