Muzeum Lotnictwa Polskiego to widowiskowa instytucja kulturalna z siedzibą w Krakowie, ulokowana na obszarze byłego lotniska Rakowice-Czyżyny. Muzeum to jest miejscem, gdzie gromadzi się różnorodne eksponaty związane z historią lotnictwa, stanowiące cenne źródło wiedzy na temat ewolucji tej fascynującej dziedziny.
Aktualnie, kolekcja muzeum obejmuje ponad 200 statków powietrznych, co czyni je jednym z bardziej obszernych zbiorów w Polsce. Oprócz eksponatów, placówka ta regularnie wydaje własne publikacje oraz organizuje różnorodne wydarzenia edukacyjne, które mają na celu pogłębianie wiedzy o historii lotnictwa.
Warto również nawiązać do faktu, że muzeum uczestniczy i organizuje konferencje dotyczące lotnictwa oraz muzealnictwa, co czyni je ważnym ośrodkiem wymiany myśli w tej dziedzinie. Na jego terenie można znaleźć również bibliotekę, która dysponuje bogatym zbiorem ponad 30 tysięcy pozycji, stanowiących cenne zasoby dla pasjonatów i naukowców.
Nie można również pominąć, że Muzeum Lotnictwa Polskiego znalazło się na ósmej pozycji w zestawieniu najlepszych muzeów lotnictwa na świecie według rankingu telewizji CNN. To wyróżnienie podkreśla jego dużą wartość i znaczenie na międzynarodowej scenie kulturalnej.
Na terenie muzeum funkcjonuje również baza Sekcji Lotnictwa Komendy Wojewódzkiej Policji w Krakowie, gdzie stacjonuje śmigłowiec PZL W-3 Sokół, co dodatkowo wzbogaca ofertę edukacyjną i wystawową tego unikalnego miejsca.
Historia
Lotnisko Kraków-Rakowice-Czyżyny
Dawne lotnisko w Krakowie, znane jako Rakowice-Czyżyny, to jedno z najstarszych wojskowych portów lotniczych na całym świecie. Jego historia sięga roku 1912, kiedy to, w odpowiedzi na rosnący rozwój lotnictwa w Austro-Węgrzech, rozpoczęto jego budowę. Już w 1917 roku lotnisko stało się kluczowym punktem na pierwszej w Europie regularnej linii lotniczej, łączącej Wiedeń z Kijowem i Odessą. Początkowo zajmowało obszar 55 hektarów i służyło jako baza dla oddziałów lotniczych.
Po uzyskaniu przez Polskę niepodległości, władze militarne przejęły lotnisko, a z jego terenu utworzono pierwszą polską jednostkę bojową, znaną jako Eskadrylla Lotnicza. Kolejne reformy rozwoju dotyczyły rozbudowy infrastruktury; wkrótce powstały warsztaty remontowo-produkcyjne, a także Niższa Szkoła Pilotów. W 1921 roku, na bazie powstałych struktur, zatwierdzono utworzenie 2 Pułku Lotniczego.
W drugiej połowie lat 20. XX wieku wszczęto poważne prace nad rozbudową lotniska, co zaowocowało powstaniem 18 lipca 1923 roku Cywilnej Stacji Lotniczej Kraków, która stała się drugim co do znaczenia lotniskiem w Polsce. W 1938 roku uruchomiono międzynarodową linię Warszawa-Kraków-Budapeszt. Po II wojnie światowej lotnisko zostało przejęte przez Niemców, a jego znaczenie spadło z uwagi na rozwój urbanizacji w jego okolicy. W 1963 roku lotnisko zostało ostatecznie zamknięte, a obiekty wpisano do rejestru zabytków pod numerem A-1106. Obecnie lotnisko figuruje w wykazie lądowisk cywilnych.
Powstanie muzeum
Prace nad organizacją Muzeum Lotnictwa Polskiego rozpoczęły się w 1963 roku, a ich celem było zgromadzenie i przechowywanie rosnącej kolekcji statków powietrznych, w tym eksponatów przejętych z poniemieckiej kolekcji w 1945 roku. W celu niedopuszczenia do utraty tych unikalnych zbiorów, 23 marca 1963 roku Minister Obrony Narodowej przekazał tereny i budynki byłego lotniska Rakowice-Czyżyny Aeroklubowi PRL. Na początku muzeum funkcjonowało jako Ośrodek Ekspozycji Sprzętu Lotniczego.
Premiera działalności muzeum miała miejsce w sierpniu i wrześniu 1964 roku z wystawą lotniczą. Z biegiem czasu, 1 lipca 1965 roku miejsce przekształcono w Ośrodek Ekspozycji Lotniczej APRL w Krakowie, a 1 stycznia 1967 roku, muzeum przyjęło nową, oficjalną nazwę Muzeum Lotnictwa w Krakowie. W 1971 roku nadano mu status administracyjny, a kustoszem został Marian Markowski, który pełnił tę funkcję do 1983 roku. W kolejnych latach kierowali nim Wacław Kiściński, Michał Mietelski oraz Krzysztof Radwan, aż do 2020 roku. Od 2021 roku dyrektorem instytucji jest Tomasz Kosecki.
Lotniczy Park Kulturowy
Muzeum zainwestowało w rozwój przestrzeni parkowej, co zaowocowało projektem „Lotniczy Park Kulturowy”. Za jego realizację odpowiedzialny był Instytut Architektury Krajobrazu Politechniki Krakowskiej, pod opieką Marii Łuczyńskiej-Bruzdy. Projekt ten ma na celu uatrakcyjnienie otoczenia muzeum oraz stworzenie dogodnych warunków do zwiedzania i relaksu dla gości.
Nowy budynek muzeum
W 2010 roku, obok starego budynku biurowego, powstał nowoczesny, trzykondygnacyjny obiekt o powierzchni 4000 m², zaprojektowany w kształcie zatoczonego śmigła. Każde z jego skrzydeł pełni inną funkcję; dwa z nich przeznaczone zostały na wystawy muzealne, podczas gdy trzecie mieści biblioteki, biura oraz sale konferencyjne i kinowe. Całkowity koszt budowy wyniósł około 45,8 mln zł, a inwestycja została sfinansowana przez samorząd województwa małopolskiego oraz środki unijne. Warto dodać, że w lutym 2008 roku amerykański koncern Boeing zadeklarował wsparcie w wysokości 60 tys. dolarów, co znacznie przyczyniło się do realizacji tego projektu.
Uroczyste wmurowanie aktu erekcyjnego odbyło się 19 maja 2008 roku, a poświęcenia dokonał metropolita krakowski Stanisław Dziwisz. W ceremonii uczestniczyli również istotni przedstawiciele regionu, w tym marszałek województwa małopolskiego Marek Nawara oraz senator RP Janusz Sepioł.
Heksagon
Wiosną 2023 roku zapoczątkowano budowę nowego hangaru ekspozycyjnego, zwanym „Heksagon”, który powstaje w miejscu dawnych budowli zniszczonych podczas II wojny światowej. W nowym obiekcie planowana jest wystawa pod nazwą „Z wiatrem i pod wiatr – lotnictwo cywilne”, co z pewnością przyciągnie wielu pasjonatów historii i entuzjastów lotnictwa.
Status prawny i struktura organizacyjna muzeum
Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie działa zgodnie z przepisami zawartymi w ustawach o muzeach oraz o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej. Ponadto muzeum kieruje się własnym statutem i znajduje się pod patronatem urzędu marszałkowskiego województwa małopolskiego. Zgodnie z zapisami statutu, instytucja ta jest samorządową jednostką kultury, która posiada osobowość prawną oraz wyodrębnioną strukturę ekonomiczno-finansową, a organizatorem jej działalności jest województwo małopolskie. Województwo zapewnia zmienne środki finansowe na utrzymanie oraz rozwój muzeum.
W strukturze Muzeum Lotnictwa Polskiego wyróżnia się kilka kluczowych jednostek organizacyjnych:
- Dyrekcja Muzeum Lotnictwa Polskiego,
- Dział Inwentaryzacji Muzealiów (DIM),
- Dział Upowszechniania Muzealiów (DUM),
- Dział Konserwacji Muzealiów (DKM),
- Dział Administracji (DA),
- Biblioteka Naukowa i Archiwum (BNiA), działająca na prawach działu,
- Dział Finansowy (DF),
- Stanowisko ds. Sekretariatu (SEK).
Całościowy nadzór nad muzeum sprawuje Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W sposób bardziej bezpośredni, kontrolę nad muzeum sprawuje organizator. Przy placówce działa także trzynastoosobowa rada muzeum, której członkom nadawane są mandaty przez zarząd województwa małopolskiego. Wewnętrzne procedury działania muzeum są szczegółowo opisane w Regulaminie Organizacyjnym.
Pochodzenie eksponatów
W muzeum, dominująca liczba eksponatów pochodzi z przekazów, które otrzymano od wojska oraz władz państwowych. Niekiedy eksponaty trafiły do placówki dzięki wymianie z innymi muzeami na świecie.
Znajdują się tutaj 25 samolotów, które niegdyś były własnością Hermanna Göringa. W okresie przedwojennym samoloty te były częścią kolekcji berlińskiej, zwanej Deutsche Luftfahrt Sammlung (Niemieckie Zbiory Lotnicze). Po zakończeniu II wojny światowej mienie to zostało przejęte przez Polskę jako pozostawione przez Niemców w Kuźnicy Czarnkowskiej, która znajdowała się na terenie Niemiec. Początkowe etapy tego procesu obejmowały magazynowanie i wzbogacanie zbiorów o nowoczesne, w szczególności polskie konstrukcje powojenne. W latach 40. eksponaty znajdowały się w Okręgowej Składnicy Lotniczej w Gądkach, a później, w latach 50., przeniesiono je do parowozowni w Pilawie (obok zabytkowego taboru kolejowego). Następnie zorganizowano wystawę w Wrocławiu, gdzie przekazano także Muzeum Techniki NOT. Dopiero w 1959 roku otworzono Centralną Wystawę Lotniczą na lotnisku w Pilczycach, lokując część zbiorów w przestrzeni publicznej, co miało miejsce po raz pierwszy. Ostatecznie w 1963 roku zbiory przeniesiono do Krakowa, gdzie znajdują się do dziś. Obecnie, obok tzw. Berlinki, stanowią przedmiot niemieckich roszczeń wobec Polski.
Interesującym eksponatem jest brytyjski samolot De Havilland DH 9a z 1918 roku. Dar indyjski dla brytyjskiego lotnictwa wojskowego został zamieniony w latach 70. w Wielkiej Brytanii na myśliwiec Spitfire LF Mk XVIE z czasów II wojny światowej.
Kolejnym wyjątkowym samolotem, który wzbogaca zbiory, jest AJSF 37 Viggen, który został przekazany do muzeum przez dowództwo Sił Powietrznych Szwecji. Maszyna o numerze fabrycznym 37954 przybyła do Krakowa 29 listopada 2005 roku, przylatując z Luleå. Transport odbył się przez ulice miasta aż do muzeum. Co ciekawe, samolot ten brał już udział w polskich ćwiczeniach w 2002 roku i był jednym z pięciu rozpoznawczych Viggenów bazujących w 33 Bazie Lotnictwa Transportowego w Powidzu jako część szwedzkiej jednostki szybkiego reagowania.
Innym interesującym eksponatem w hangarze jest Curtiss Export Hawk II (D-IRIK). Był on jednym z dwóch samolotów, które Hermann Göring zakupił dla niemieckiego asa lotnictwa Ernsta Udeta, by nakłonić go do wstąpienia do NSDAP w 1933 roku. Używano go do pokazów z okazji Letnich Igrzysk Olimpijskich w Berlinie w 1936 roku.
Muzeum ma również w swojej ofercie samolot TS-11 Iskra 1H 0730, znany jako „Czerwona 1”. Samolot ten, wiele lat temu pilotowany przez ppłk pilota Jerzego Lenia, został przekazany zgodnie z decyzją Ministerstwa Obrony Narodowej oraz po wylataniu resursu.
Warto również wspomnieć o jednym z najcenniejszych eksponatów – jedynym ocalałym na świecie P.11c. W czasie kampanii wrześniowej brał on udział w walkach, pilotowany przez ppor. Wacława Króla. Wspólnie z kpr. Pawłem Kowalą zestrzelił on samolot rozpoznawczy Hs 126, a we wrześniu z kpr. Piotrem Zaniewskim zestrzelił He 111. Choć nie zostało to uwzględnione przez komisję Bajana, potwierdzają to dokumenty Luftwaffe.
Na koniec warto dodać, że amerykański Northrop F-5E Tiger II, eksponowany na zewnątrz muzeum, jest zdobyczą wojenną z okresu wojny wietnamskiej. Zostały one wysłane przez Stany Zjednoczone do różnych krajów, w tym do Wietnamu Południowego. Część z tych maszyn została później przejęta przez siły Wietnamu Północnego. Jeden z nich, po przekazaniu do Instytutu Lotnictwa, miał być użyty do dokumentacji technicznej przed przezbrojeniem w radzieckie działa, jednak ta dokumentacja nigdy nie powstała, a samolot trafił w końcu do muzeum.
Pomniki i odznaczenia związane z muzeum
Na terenie muzeum zlokalizowane są liczne pomniki, z czego sześć z nich zasługuje na szczególne wyróżnienie. Pierwszym z nich jest Pomnik Lotników, fundowany w 1970 roku przez mieszkańców Krakowa w hołdzie polskim lotnikom, którzy walczyli na frontach II wojny światowej. Pomnik ten mieści się tuż obok hangaru, otoczony malowniczą zielenią. Na jego powierzchni umieszczono tablicę z napisami, które upamiętniają bohaterstwo tych, którzy stawiali opór najeźdźcy hitlerowskiemu: „1939 1945/ CHWAŁA/ POLSKIM LOTNIKOM/ UCZESTNIKOM BOHATERSKICH/ WALK Z NAJEŹDŹCĄ HITLEROWSKIM/ W 25 ROCZNICĘ ZWYCIĘSTWA/ NAD FASZYZMEM/ SPOŁECZEŃSTWO MIASTA KRAKOWA”.
Również nieopodal dużego hangaru znajdujemy tablicę upamiętniającą lotnicze wsparcie dla okupowanej Polski, która oddaje hołd pracy polskich i zagranicznych lotników. Wspomniane jednostki, w latach 1941-1944, prowadziły akcje zrzutów z pomocą dla walczącej Polski. Wśród tych dzielnych lotników byli przedstawiciele armii angielskiej, kanadyjskiej, nowozelandzkiej, australijskiej, południowoafrykańskiej i amerykańskiej.
Kolejna z tablic upamiętnia 80. rocznicę powstania polskiego lotnictwa, to efekt wspólnego działania Muzeum Lotnictwa Polskiego oraz Krakowskiego Klubu Seniorów Lotnictwa. Usytuowana jest ona w pobliżu dużego hangaru w miejscu pamięci. Tablica ta cześć komendantowi płk. pil. Romanowi Florerowi, który zdobył Lotnisko Rakowice-Czyżyny w październiku 1918 roku, a także innym znakomitym dowódcom i personelowi latającemu z 2. Pułku Lotniczego oraz 308 Dywizjonu Myśliwskiego.
Upamiętniona zostaje również postać kpt. pil. Mieczysława Medweckiego oraz ppor. pil. Władysława Gnysia – obaj byli pilotami myśliwskimi 2 Pułku Lotniczego, którzy brali udział w pierwszych starciach lotniczych podczas Wojny Obronnej 1939 roku. Następne miejsce pamięci dotyczy płk. pil. Jerzego Kossowskiego, który jest uznawany za jednego z twórców polskiego lotnictwa myśliwskiego.
Inną istotną tablicą jest ta, która honoruje lotników wojskowych tragicznie zmarłych w katastrofie samolotu CASA-295M, która miała miejsce w Mirosławcu 23 stycznia 2008 roku.
W otoczeniu muzeum, w Parku Lotników Polskich, można również znaleźć pomnik upamiętniający polskich lotników, którzy polegli na różnych frontach II wojny światowej, który został wykonany przez Bronisława Chromego. W parku znajduje się również głaz z inskrypcją „Chwała lotnikom” z 1970 roku.
Warto również wspomnieć o odznaczeniu, które muzeum nadaje – Medalu Wdzięczności Muzeum „Summa Cum Laude”. Wyróżnienie to otrzymali między innymi Ryszard Kaczorowski oraz inż. Jerzy Płoszajski, a lista laureatów pokazuje znaczenie i prestiż tego wyróżnienia.
Projekty muzealne i imprezy
Małopolski Piknik Lotniczy
W okresie od 2004 do 2019 roku, na terenie Muzeum miały miejsce wyjątkowe wydarzenia pod nazwą Małopolski Piknik Lotniczy. Odbyło się aż piętnaście edycji tego niezwykle popularnego wydarzenia. W celu organizacji lotniczych atrakcji, w 2003 roku na zachodniej części dawnych betonowych dróg startowych, które zostały podzielone przez ulicę, >zainstalowano lądowisko. Wschodnia część tej drogi, wciąż zachowana, znajduje się w okolicy osiedla mieszkaniowego. Aktualnie lądowisko funkcjonuje w kierunku 26 i ma betonową nawierzchnię o wymiarach 720 na 60 metrów. Jest dostępne dla lekkich statków powietrznych o masie do 7500 kg oraz dla śmigłowców.
Projekt muzealny „NATO 1949–2009”
W związku z sześćdziesiątą rocznicą podpisania Traktatu Północnoatlantyckiego, która miała miejsce 4 kwietnia 1949 roku, a także z dziesiątą rocznicą przystąpienia Polski do NATO w marcu 1999 roku, Muzeum podjęło się realizacji projektu muzealnego. Celem tego przedsięwzięcia było utworzenie stałej ekspozycji statków powietrznych reprezentujących państwa członkowskie Sojuszu. MiG-29, posiadający numer taktyczny 4115, był pierwszym obiektem tej kolekcji. W ramach współpracy z Królewskim Muzeum Sił Zbrojnych w Brukseli, muzeum otrzymało również Mirage 5 BA o numerze taktycznym BA-03, w zamian za śmigłowiec Mi-2. 19 listopada 2008 roku w Muzeum zagościł jeszcze jeden eksponat – ponaddźwiękowy Lockheed F-104 Starfighter S/ASA-M, ofiarowany przez Aeronautica Militare Italiana. Znający się na rzeczy wiedzą, że był to jeden z ostatnich Starfighterów w służbie, przyleciał z bazy w Grazzanise, koło Neapolu. Ten konkretny model, produkowany w licencji we Włoszech, miał numer taktyczny RS-05 oraz numer seryjny MM6876. Wśród kolejnych eksponatów pojawiły się także samoloty charakterystyczne dla tej kolekcji, takie jak Republic F-84F Thunderstreak (nr takt. FU-36), SEPECAT Jaguar GR.1 (nr. ser. XX730), Ling-Temco-Vought A-7P Corsair II (nr taktyczny 5502) oraz BAe Harrier GR.3 (nr ser. XW919).
Ekspozycja „Skrzydła Wielkiej Wojny”
W lipcu 2014 roku, z okazji stulecia wybuchu I wojny światowej, w zmodernizowanym małym hangarze zainaugurowano ekspozycję pod tytułem „Skrzydła Wielkiej Wojny”. Ekspozycja ta przedstawia lotnictwo działające podczas tego konfliktu w sposób narracyjny oraz inscenizacyjny.
Ekspozycja „Skrzydła i Ludzie XX wieku”
W marcu 2021 roku, w odnowionych przestrzeniach Hangaru Głównego oraz garażach 2 Pułku Lotniczego, otwarte zostały wystawy pod wspólnym tytułem „Skrzydła i Ludzie XX wieku”. Ekspozycja ta w narracyjny sposób ukazuje historię lotnictwa od początku XX wieku aż do lat 90. XX wieku. W skład tej wystawy wchodzi zbiór prezentacji w Hangarze Głównym oraz wystawy „Magazyny Historii”, „Metamuzeum”, „Silnikownia” w garażu 2 Pułku Lotniczego, a także unikalna kolekcja dotycząca archeologii lotnictwa w spadochroniarni.
Działalność edukacyjna
Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie angażuje się w różnorodne działania edukacyjne, skierowane do odbiorców w każdym wieku.
W ramach swojej oferty, instytucja organizuje lekcje muzealne, które poruszają rozmaite tematy związane z lotnictwem. Zajęcia te są dostosowane do uczestników o różnych poziomach zaawansowania.
Co więcej, muzeum oferuje specjalistyczne zajęcia dla studentów uczelni technicznych i humanistycznych, umożliwiając im zdobycie wiedzy praktycznej oraz teoretycznej.
W programie znajdują się także projekcje filmów, które przybliżają historię lotnictwa. Prelekcje dotyczące wybranych statków powietrznych, organizowane w ramach cyklu „Spotkania przy samolocie”, dostarczają cennych informacji zarówno pasjonatom, jak i nowym entuzjastom tematu.
Dodatkowo, warsztaty modelarskie stają się doskonałą okazją do rozwijania umiejętności manualnych oraz kreatywności uczestników.
Lista eksponatów
Samoloty
W Muzeum Lotnictwa Polskiego zgromadzono niezwykle interesującą kolekcję samolotów, które można podziwiać w jego ekspozycjach. Poniżej przedstawiamy listę eksponowanych maszyn:
|
|
Szybowce
Szybowce to kolejna fascynująca część zbiorów muzeum. W tej kategorii można znaleźć:
- is-1 sęp bis,
- is-3 abc,
- is-4 jastrząb,
- is-a salamandra,
- is-b komar,
- is-c żuraw,
- pw-2 gapa,
- s-1 swift,
- szd-10 bis czapla,
- szd-12 mucha 100,
- szd-15 sroka,
- szd-17x jaskółka l,
- szd-18 czajka,
- szd-19-2a zefir 2a,
- szd-21 kobuz 3,
- szd-22 mucha standard,
- szd-25a lis,
- szd-27 kormoran,
- szd-30 pirat,
- szd-43 orion,
- szd-6 nietoperz,
- szd-8 jaskółka,
- szd-9 bis bocian 1a,
- wws wrona bis,
- wws-2 żaba.
Motoszybowce
W zbiorach muzeum znajdują się również motoszybowce, które łączą cechy szybowców i samolotów. Eksponowane modele to:
- hwl pegaz (sp-590),
- pw-4 pelikan (sp-8050) magazyn.
Śmigłowce
Muzeum Lotnictwa Polskiego może poszczycić się również bogatą kolekcją śmigłowców. Poniżej wymieniono niektóre z nich:
- bell ch-136 kiowa,
- bż-1 gil (sp-gil),
- bż-4 żuk (niekompletny),
- jk-1 trzmiel – jedyny zachowany egzemplarz doświadczalnego śmigłowca o napędzie odrzutowym,
- mi-4 a,
- mi-4 me,
- mil mi-8s,
- mil mi-24w,
- pzl kania,
- saud-aviation (fw) se-3160 alouette iii,
- wsk mi-2 urp,
- wsk mi-2ch,
- wsk sm-1 (mi-1),
- wsk sm-2.
Silniki
Oprócz spektakularnych statków powietrznych, muzeum posiada również bogatą kolekcję silników lotniczych. Ekspozycja ta pozwala na zapoznanie się z ich konstrukcją i różnorodnymi typami. Wystawione silniki to:
|
|
Rakietowe systemy przeciwlotnicze
Muzeum prezentuje także systemy obrony powietrznej. Oto lista rakietowych systemów przeciwlotniczych, które można zobaczyć w ekspozycji:
- 85 mm armata przeciwlotnicza wz. 1939 (ks-12),
- sa-75 „dźwina”,
- s-125 „newa”,
- s-75m „wołchow”,
- stacja wykrywania i naprowadzania surn 1s91m1.
Plan muzeum
Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie oferuje niezwykłe doświadczenie związane z historią lotnictwa. Ekspozycje są wnikliwie zaplanowane, co pozwala odwiedzającym na głębokie zanurzenie się w fascynujący świat samolotów i technologii lotniczych.
- Mały hangar – tutaj można zobaczyć samoloty z lat 1909–1920, które zapoczątkowały erę lotnictwa,
- Duży hangar – w oryginalnym budynku przedwojennego hangaru 2 Pułku Lotniczego znajdują się samoloty, śmigłowce oraz szybowce,
- Silnikownia – jedną z największych w Europie kolekcji silników lotniczych, która pokazuje ewolucję konstrukcji od silników rzędowych, przez rotacyjne i gwiazdowe, aż do nowoczesnych turboodrzutowych,
- „Swego nie znacie” – wystawa statków powietrznych z początkowego okresu lotnictwa,
- Wystawa plenerowa – prezentuje wielkogabarytowe cywilne oraz wojskowe statki powietrzne. Warto zaznaczyć, że na tej wystawie znalazły się niemal wszystkie odrzutowce, których używało Wojsko Polskie.
Pozostałe obiekty w kategorii "Muzea":
Muzeum Przyrodnicze Instytutu Systematyki i Ewolucji Zwierząt PAN | Muzeum Ratownictwa w Krakowie | Muzeum Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie | Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego | Muzeum Witrażu w Krakowie | Muzeum Zoologiczne Uniwersytetu Jagiellońskiego | Ośrodek Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora Cricoteka | Pawilon Wyspiańskiego | Skarbiec Katedralny na Wawelu | Centrum Sztuki Współczesnej Solvay | Muzeum Książąt Czartoryskich w Krakowie | Muzeum Kościuszkowskie w Krakowie | Muzeum Katedry Anatomii Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego | Muzeum Katedralne im. Jana Pawła II na Wawelu | Muzeum im. Emeryka Hutten-Czapskiego | Muzeum 2 Korpusu Zmechanizowanego w Krakowie | Galeria Sztuki Współczesnej Kersten | Galeria Attis | Dom Jana Matejki w Krakowie | CelestatOceń: Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie