Tunel nad Okapem Pierwszy, znany również jako Tunel nad Okapem I oraz Schronisko nad Okapem I, to interesująca jaskinia zlokalizowana na malowniczym Wzgórzu Winnica w Tyńcu. Obiekt ten jest nie tylko atrakcją turystyczną, ale również ciekawym punktem z perspektywy geograficznej i administracyjnej.
W kontekście administracyjnym, Tunel znajduje się w Dzielnicy VIII Dębniki w stolicy Małopolski, Krakowie. Z geograficznego punktu widzenia, położony jest na Wzgórzach Tynieckich, które stanowią integralną część Pomoście Krakowskiego, wyróżniającego się znakomitym krajobrazem oraz unikalną florą i fauną.
Warto również zauważyć, że wzgórza te są częścią obszaru Bielańsko-Tynieckiego Parku Krajobrazowego, który jest miejscem o wysokich walorach przyrodniczych, ochraniającym wiele cennych ekosystemów oraz gatunków roślin i zwierząt.
Opis obiektu
„Jaskinia, o której mowa, ulokowana jest w skale Skurwysyn, na tyłach restauracji „Tarasy Tynieckie”. Z punktu widokowego na parkingu przy wspomnianej restauracji można dostrzec duży, czarny okap tej formacji skalnej. Bezpośrednio pod tym okapem znajduje się Schronisko w Winnicy Drugie, a niewiele wyżej można zauważyć trzy mniej widoczne otwory prowadzące do jaskiń, w tym Tunel nad Okapem Pierwszy, Tunel nad Okapem Drugi oraz Tunel nad Okapem Trzeci. Otwór położony z lewej strony (w kierunku północnym) to wejście do Tunelu Pierwszego.
Otwór ten umiejscowiony jest na wysokości 10 metrów w pionowej ścianie skały, co czyni jego osiągnięcie nie lada wyzwaniem – wymaga to stosunkowo trudnej wspinaczki, ocenianej na poziomie (VI.3–VI.5 według polskiej skali). Jaskinia ma otwór o wymiarach 1,5 × 1 m, a jej wnętrze kryje dość obszerny korytarz, który po 5 metrach kończy się progiem o wysokości 3 metrów.
Za progiem, korytarz skręca pod kątem 90 stopni w prawo i zwęża się w wąską szczelinę, przez którą człowiek może przejść jedynie na krótkim odcinku. Jaskinia, w której się znajdujemy, powstała w wapieniach skalistych z okresu późnej jury. W jej wnętrzu można zaobserwować dobrze zachowane formacje naciekowe w postaci grzybków.
Namulisko, jakie występuje w tunelu, jest skąpe – w tylnej sekcji jaskini dominuje piasek, podczas gdy w części przedniej znajdziemy kamienie. Warto podkreślić, że całe wnętrze jaskini jest stosunkowo suche, a widoczność sięga jedynie do momentu zakrętu, dalej panują już całkowite ciemności. Spotkać można tam także różnorodne pająki, a w przeszłości zaobserwowano także ślady drobnych ssaków.
Historia
W początkowym okresie istnienia tej jaskini, jej wnętrze z pewnością przyciągało entuzjastów wspinaczki, co potwierdza obecność zamontowanego tuż przy otworze ringu. Mimo tego, nie znalazła się ona w literaturze przez dłuższy czas, co ograniczało jej znane zastosowanie i popularyzację.
Po raz pierwszy na temat jaskini Tunel nad Okapem Pierwszy napisali M. Pruc oraz T. Kościelniak w sierpniu 1999 roku. To właśnie oni dokonali jej szczegółowego opisu, tworząc dokumentację oraz plan jej wnętrza, co przyczyniło się do wzrostu świadomości o tym miejscu.
W 2000 roku, kiedy to obiekt został włączony do inwentarza jaskiń Wyżyny Śląsko-Krakowskiej, jego nazwa pojawiła się jako Schronisko nad Okapem I. Ta klasyfikacja pomogła w jego ujęciu w szerszej perspektywie geograficznej i zdecydowanie przyczyniła się do jego rozpoznawalności wśród miłośników eksploracji jaskiń.
Przypisy
- a b c d MarcinM. Pruc MarcinM., Tunel nad Okapem I, [w:] Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 14.10.2019 r.]
- Geoportal. Mapa topograficzna i lotnicza [online] [dostęp 14.10.2019 r.]
- Paweł Haciski, Południowa część Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Przewodnik wspinaczkowy, Warszawa, RING, 2015, ISBN 978-83-937960-0-7
- J. Baryła, A. Górny, M. Pruc, B. Słobodzian, M. Szelerewicz, Inwentarz jaskiń Wyżyny Śląsko-Krakowskiej, Warszawa: Jaskinie Doliny Wisły, arch. Ministerstwa Środowiska, 2000, s. 213
- Jerzy Kondracki, Geografia regionalna Polski, Warszawa, Wyd. Naukowe PWN, 1998, ISBN 83-01-12479-2
Pozostałe obiekty w kategorii "Rezerwaty przyrody i parki narodowe":
Rozlewisko potoku Rzewnego | Ogród Zoologiczny w Krakowie | Lasek Mogilski | Łupany Dół | Dolina Prądnika (użytek ekologiczny) | Filarki | Rezerwat przyrody Skałki Przegorzalskie | Rezerwat przyrody Bielańskie Skałki | Staw Królówka | Rezerwat przyrody Bonarka | Rezerwat przyrody Skołczanka | Lasek Łęgowski | Dąbrowa (użytek ekologiczny) | Skawiński obszar łąkowy | Schronisko w Winnicy Pierwsze | Rezerwat przyrody Panieńskie Skały | Bielańsko-Tyniecki Park Krajobrazowy | Łąki na Klinach | Źródło Świętojańskie | Zakrzówek (użytek ekologiczny)Oceń: Tunel nad Okapem Pierwszy