Ulica Józefa Dietla w Krakowie

---

Historia

Ulica Józefa Dietla, znana z bogatej historii, została stworzona na miejscu koryta Starej Wisły, które z biegiem lat uległo zasypaniu. Za inicjatywę nadania formy tej ulicy odpowiadał prezydent Krakowa, Józef Dietl, natomiast projekt architektoniczny opracował B. Malecki. Budowa plant wzdłuż tej ulicy była częścią szerokiego planu mającego na celu modernizację i rozwój urbanistyczny Krakowa.

Realizacja budowy miała miejsce w latach 1878–1880, a ulica zyskała swoją obecną nazwę w 1879 roku. Ulica miała długość około jednego kilometra oraz szerokość 100 metrów. Jej układ obejmował dwa pasy jezdni oddzielone szerokim terenem zielonym, którego powierzchnia wynosiła 4,96 ha. Naturalnym przedłużeniem ulicy, co było efektem geograficznego przebiegu nieczynnego koryta rzeki, jest aleja Ignacego Daszyńskiego.

Wojna światowa I miała katastrofalny wpływ na parkową zieleń, która uległa degradacji, głównie na skutek budowy rowów strzeleckich, przez co roślinność zaczęła znikać. Dopiero w latach dwudziestych XX wieku przeprowadzono częściowe odrestaurowanie zieleni, zgodnie z projektem Aleksandra Gauzego, który pełnił funkcję inspektora ogrodów miejskich. Mimo tych działań, rosnące potrzeby komunikacyjne w okolicy spowodowały, że tereny zielone zostały stopniowo ograniczone na rzecz jezdni.

Ostatecznie uliczny charakter przeszedł znaczącą transformację w 1970 roku, kiedy to na ulicy zbudowano torowisko tramwajowe prowadzące w stronę mostu Grunwaldzkiego.

Zabudowa

W obrębie ulicy Józefa Dietla w Krakowie znajdują się liczne interesujące obiekty architektoniczne. Pod numerem 36 dostrzec można zabytkowy zespół dawnego klasztoru bernardynek, natomiast pod numerem 30 ulokował się kościół garnizonowy św. Agnieszki.

Na skrzyżowaniu ulic Dietla, przy numerze 42 i Stradomskiej, w pobliżu numeru 27, wznosi się kamienica Ohrensteina. Budowla ta jest dziełem Jana Zawiejskiego i została zbudowana w latach 1911–1913. Jest to pięciokondygnacyjny obiekt, który przed II wojną światową posiadał zwieńczenie w postaci iglicy. Właścicielami tego niezwykłego miejsca byli Mojżesz Löbel Ohrenstein, który zajmował się handlem winem, oraz jego małżonka Róża (Reizel), z domu Wald.

W XIV wieku, mieszczanin Mikołaj Loszek uzyskał od Władysława Jagiełły teren między dzisiejszymi ulicami Stradomską a św. Agnieszki, gdzie postawił dom z ogródkiem. Obszar ten, przybierający kształt trójkąta, nosił nazwę „Raj” od końca XV wieku aż do XVIII wieku. Natomiast po przeciwnej stronie ulicy Stradomskiej znajdowały się domy, zamieszkałe przez rzemieślników. Niestety, w wyniku wielkiego pożaru, które miało miejsce w XV wieku, wszystkie te budynki zostały zniszczone, co doprowadziło do nadania temu kwartałowi nazwy „Piekło”. Aktualnie, w miejscu tym znajduje się kamienica o numerze 44, zbudowana na gruzach w 1865 roku, a najwyższe piętra dodano w latach 1926–1929. Z kalendarza Józefa Czecha z 1906 roku wynika, że właścicielami odzyskanego obiektu byli Hinda i Nahem Jacobsohnowie oraz Amelia i Zygmunt Markheimowie.

Warto także zwrócić uwagę na zabytkowy budynek mieszczący szkołę pod numerem 70. Z kolei w tylnych częściach kamienic zachodniej pierzei, w kwartale ograniczonym ulicami Stradomską, św. Gertrudy, św. Sebastiana i Józefa Dietla, zlokalizowany jest ogród księży misjonarzy.

Dodatkowo, w północno-wschodniej części nad ulicą rozciąga się wiadukt kolejowy, który został wybudowany w latach 1861–1863 i obecnie stanowi istotny element infrastruktury komunikacyjnej w tej okolicy.

---

Oceń: Ulica Józefa Dietla w Krakowie

---