Ulica Sławkowska w Krakowie

Ulice i place

Ulica Sławkowska to istotny fragment historycznego krajobrazu Krakowa, położona w dzielnicy I Stare Miasto, na Starym Mieście. Przez wiele wieków pełniła funkcję ważnego traktu, który prowadził do miasta Sławków.

Historia tej ulicy jest sięgająca aż do 1307 roku, kiedy to po raz pierwszy została wspomniana w miejskich księgach jako Slacovse gasse. Na jej końcu, aż do początku XIX wieku, znajdowała się Brama Sławkowska (znana również jako Krawców) oraz beluarda, zbudowane z solidnych materiałów murowanych.

W bezpośrednim sąsiedztwie bramy działała odlewnia dział, a sama brama była siedzibą rurmistrza, który zarządzał miejskim rurmuzem – systemem wodociągowym zlokalizowanym pomiędzy Bramą, a obecnym klasztorem Reformatów.

W latach 1817–1822 jednak, mury oraz Brama Sławkowska zostały całkowicie rozebrane. Ulica Sławkowska kończy swój bieg na wysokości skrzyżowania z ulicą Basztową, a jej przedłużeniem staje się ulica Długa.

W ostatnich latach, w latach 2018–2019, ulica przeszła gruntowną modernizację. W ramach tego projektu zmieniono nawierzchnię ulicy z asfaltowej na brukową, czyniąc ją ostatnią z ulic, które prowadzą do Rynku. Wprowadzono do niej także stylizowane latarnie, co znacznie poprawiło jej estetykę. Dodatkowo, w trakcie modernizacji, rozbudowano miejskie sieci ciepłownicze, gazociągowe oraz wodociągowe.

Niektóre kamienice

Ulica Sławkowska w Krakowie kryje w sobie wiele historycznych i architektonicznych skarbów. Warto zwrócić uwagę na wybrane kamienice, które stanowią ważny element miasta.

  • Kamienica „Pod Jeleniem” (znana również jako „Ludwikowska” od nazwiska jej właścicieli) ma swoje korzenie w połowie XVI wieku. To właśnie w niej znajdował się zajazd, który gościł tak znamitych gości jak Johann Wolfgang Goethe czy car Mikołaj I. Położona na rogu Rynku Głównego i ul. Sławkowskiej, stanowi świadectwo bogatej historii Krakowa.
  • Hotel Saski to efekt połączenia oberży „Pod Królem Węgierskim” z trzema otaczającymi kamienicami, o czym możemy dowiedzieć się z jego bogatej przeszłości. Posiada wielowiekowe tradycje, a w Sali Saskiej odbywały się koncerty znanych kompozytorów. Warto zaznaczyć, że hotel w drugiej połowie XIX wieku przyjął swoją obecną nazwę, podkreślając tym samym swoje związki ze sztuką.
  • Kamienica Zajdliczowska z XV wieku zachwyca barokowymi portalami oraz dekoracjami stiukowymi, które można podziwiać w jej wnętrzu. Jest ona doskonałym przykładem architektury tego okresu.
  • Warto również wspomnieć o „Grand Hotelu”, który powstał z połączenia dwóch kamienic: Wężykowskiej (nr 5) i Wierzbięcińskiej (nr 7). Władanie nimi przypadało na czasy, kiedy Maciej Wierzbięta prowadził drukarnię, która czciła dzieła wybitnych polskich pisarzy. Obecnie, po rekonstrukcji, dziedzińce obu kamienic służą jako przestrzeń konferencyjna, a salę restauracyjną nazwano Lustrzaną.
  • Kamienica Pod Gankiem, zbudowana na początku XIX wieku z połączenia średniowiecznych budynków, prezentuje wyjątkowy drewniany strop, który wzbogaca architektoniczne walory obiektu.
  • Kamienica Badeniowska to przykład XVIII-wiecznej rezydencji, będącej wynikiem połączenia dwóch starszych kamienic, a jej historia związana jest z rodziną nobilitowanych mieszczan.
  • Pałac Tarnowskich z XVII wieku to ważny zabytek krakowskiej architektury. Uznawany za typowy przykład miejskiego pałacu, zachwyca barokową sienią oraz bogato zdobionymi wnętrzami, które kiedyś zarządzały cenną galerią dzieł sztuki.
  • Dom Dębiński, znany także jako „Pod Beczką”, datuje się na XV wiek. Ozdoby na elewacji przyciągają wzrok przechodniów, a piwnica z przełomu XX wieku to miejsce, w którym obecnie działa scena Teatru Starego.
  • Polska Akademia Umiejętności oraz Krakowski Oddział Polskiej Akademii Nauk mieści się w budynku, który w drugiej połowie XIX wieku był skonstruowany stylu neorenesansowym, a pierwotnie przeznaczony dla Towarzystwa Naukowego Krakowskiego.
  • Kamienica Kuśnierzowska pamięta czasy XIV wieku i w dalszym ciągu zachowała dużą część swojej pierwotnej architektury, a nazwa budynku nawiązuje do jednego z dawnych właścicieli.
  • Na koniec nie można zapomnieć o Pałacu Badenich, usytuowanym przy ul. Pijarskiej, który został zbudowany pod koniec XIX wieku i obecnie jest siedzibą Centrum Badań nad Zadłużeniem i Rozwojem przy Uniwersytecie Jagiellońskim.

Każda z tych kamienic łączy interesującą historię z architektonicznymi detalami, które sprawiają, że ulica Sławkowska jest nie tylko miejscem przechodnim, ale także przestrzenią bogatą kulturowo i historycznie. Warto zwrócić uwagę na te perełki na mapie Krakowa, by lepiej zrozumieć jego dziedzictwo.

Przypisy

  1. Zobacz, jak zmieniła się ulica Sławkowska. [w:] Magiczny Kraków [on-line]. 09.04.2019 r. [dostęp 02.05.2019 r.]
  2. Jan Adamczewski Kraków od A do Z, KAW Kraków.
  3. Marek Żukow-Karczewski, Pałace Krakowa. Pałac Tarnowskich, „Echo Krakowa” Czas Przeszły i Przyszły, nr 32 (13093) 1990.
  4. M. Rożek: Przewodnik po zabytkach i kulturze Krakowa PWN 1993, s. 97.
  5. JerzyJ. Kossowski JerzyJ., LeszekL. Ludwikowski LeszekL., Ulicami Krakowa, Kraków: Wydawnictwo Artystyczno-Graficzne, 1968, s. 94–95.
  6. Ambroży Grabowski Kraków i jego okolice wyd.V, Kraków, Księgarnia D.E.Friedleina, 1866 r., s.321: (...) W rękopisie Inwentarz dział po bramach, basztach, w Czekauzie miejskich krakowskich, spisany r. 1626 przez Adama Nagoth rajcę krak. widnieje poz. 43) Brama sławkowska, c. krawieckiego; przy niej był rondel wielki murowany.
  7. Historia Starego Teatru.

Oceń: Ulica Sławkowska w Krakowie

★★★★★
Średnia ocena:4.51 Liczba ocen:18