Pomnik Adama Mickiewicza, znany wśród mieszkańców Krakowa jako „Adasiem”, jest jednym z najważniejszych symboli miasta. Zlokalizowany po wschodniej stronie Rynku Głównego, pomnik znajduje się w malowniczym miejscu pomiędzy Sukiennicami a wylotem ulicy Siennej.
Jego wyjątkowa architektura oraz lokalizacja czynią go popularnym miejscem spotkań zarówno dla turystów, jak i dla mieszkańców Krakowa. Pomnik nie tylko upamiętnia wielkiego polskiego poetę, ale również stanowi interesujący element krajobrazu miejskiego.
Historia
Pomnik Adama Mickiewicza w Krakowie to dzieło, które zyskało ogromne znaczenie w historii miasta. Powstał według projektuTeodora Rygiera, a jego uroczyste odsłonięcie miało miejsce 26 czerwca 1898 roku, w setną rocznicę urodzin wielkiego wieszcza. Projekt został przedstawiony podczas konkursu, który miał na celu wyłonienie najlepszego monumentu poświęconego Mickiewiczowi, trwającego od 1880 do 1890 roku.
W ramach tego konkursu swoje koncepcje prezentowali także inni znaczący artyści, w tym m.in. Tomasz Dykas, Walery Gadomski, Antoni Kurzawa, Jan Matejko oraz Pius Weloński. Wybór Rygiera jako twórcy pomnika wzbudził wiele kontrowersji i krytycznych komentarzy, które znajdowały oddźwięk w prasie oraz w osobnych publikacjach dotyczących tego tematu. Szczególnie intensywnie dyskutowano na temat wartości artystycznej dzieła.
Koszt budowy monumentu wyniósł 164 tysiące złotych, z czego większość pochodziła z publicznych składek. Pomnik został odlany w rzymskiej firmie „Nelli”. Jego wysokość wynosi 10 metrów, a w centralnej części znajduje się postać poety stojącego na postumencie. U stóp pomnika umieszczono na wielostopniowym cokole cztery alegorie: Ojczyzna, Męstwo, Nauka oraz Poezja. Dodatkowo, na cokole widnieje dedykacja: „Adamowi Mickiewiczowi Naród”.
W dniu 17 sierpnia 1940 roku pomnik padł ofiarą zniszczeń dokonanych przez hitlerowców okupujących Kraków. Po zakończeniu II wojny światowej, w 1946 roku, przystąpiono do rekonstrukcji pomnika z elementów, które zostały odnalezione na złomowisku w Hamburgu. Części kamienne wykonano z granodiorytu kośmińskiego, który został wydobyty w Piławie Górnej na Dolnym Śląsku. Odsłonięcie rekonstrukcji miało miejsce 26 listopada 1955 roku, z okazji setnej rocznicy śmierci Adama Mickiewicza.
Obecnie pomnik jest jednym z najpopularniejszych miejsc spotkań zarówno mieszkańców Krakowa, jak i turystów. To najczęściej fotografowany oraz najbardziej rozpoznawalny monument w mieście. W trakcie Euro 2012, pomnik był dekorowany kotylionem w narodowych barwach Polski oraz Holandii, Anglii czy Włoch, w dniach rozgrywek, gdy drużyny te miały swoje mecze; drużyny Holandii i Anglii miały swoje bazy w Krakowie, a drużyna Włoch w Wieliczce.
Tradycje związane z pomnikiem
Wokół pomnika Adama Mickiewicza w Krakowie skupiają się liczne wydarzenia, takie jak różnego rodzaju uroczystości, manifestacje czy happeningi.
- W dniu imienin poety, obchodzonym 24 grudnia, krakowskie kwiaciarki tradycyjnie składają kwiaty u stóp wieszcza,
- Co roku pod pomnikiem ma miejsce rozpoczęcie konkursu szopki krakowskiej,
- Kibice miejscowych drużyn sportowych celebrują swoje sukcesy w tym wyjątkowym miejscu,
- Krakowscy maturzyści, podczas studniówek, skaczą na jednej nodze wokół pomnika, wierząc, że liczba ich okrążeń będzie odzwierciedlać oceny, które osiągną na maturze,
- Żołnierze, którzy przechodzą do rezerwy, spotykają się pod pomnikiem, wykonując pompki, głośno skandując miesiące spędzone w armii.
Przypisy
- Pomnik Adama Mickiewicza - Magiczny Kraków [online], www.krakow.pl [dostęp 04.08.2024 r.]
- Pomnik Adama Mickiewicza – Zabytki Krakowa [online] [dostęp 04.08.2024 r.]
- „Adaś”- pomnik Adama Mickiewicza | Przewodnik Kraków [online], 01.10.2015 r. [dostęp 04.08.2024 r.]
- Polskie Radio 24 [online], polskieradio24.pl [dostęp 04.08.2024 r.]
- a b Adam Mickiewicz kibicuje Anglii i Włochom [online], PolskieRadio.pl [dostęp 04.08.2024 r.]
- Euro 2012. Włosi potwierdzają: Zamieszkamy w Wieliczce! [online], Sport.pl, 02.12.2011 r. [dostęp 04.08.2024 r.]
- Pomnik Adama Mickiewicza - Magiczny Kraków [online], krakow.pl [dostęp 27.11.2018 r.]
- Marek Żukow-Karczewski, Dawne pomniki Krakowa. Pomnik Adama Mickiewicza, „Echo Krakowa”, 13.03.1991 r., nr 51 (13363).
Pozostałe obiekty w kategorii "Pomniki":
Pomnik Adama Stefana Sapiehy w Krakowie | Pomnik Martyrologii – Rozstrzelanych w Grębałowie | Pomnik Martyrologii Rozstrzelanych 20 października 1943 roku w Krakowie | Pomnik Bohdana Zaleskiego w Krakowie | Pomnik Tadeusza Żeleńskiego „Boya” w Krakowie | Pomnik Wincentego Bogdanowskiego w Krakowie | Pomnik Franciszka Mączyńskiego w Krakowie | Pomnik Piotra Skargi w Krakowie | Pomnik Grunwaldzki w Krakowie | Pomnik Ignacego Łukasiewicza w Krakowie | Nagrobek Kazimierza III Wielkiego | Kopiec Józefa Piłsudskiego w Krakowie | Kopiec Jana Pawła II w Krakowie | Fragmenty muru getta w Krakowie | Nagrobek Stefana Batorego | Nagrobek Piotra Tomickiego | Krzyż Katyński w Krakowie | Pomnik Henryka Jordana w Krakowie | Nagrobek Andrzeja Zebrzydowskiego | Nagrobek biskupa Andrzeja TrzebickiegoOceń: Pomnik Adama Mickiewicza w Krakowie