Antoni Rehman

---

Życiorys

Antoni Rehman był synem Józefa, który urodził się w 1812 roku, a zmarł w 1882 roku, oraz Anny z Piotrowskich. W latach 1860–1863 podjął studia z zakresu nauk przyrodniczych oraz geografii na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 1864 roku uzyskał doktorat filozofii o specjalności botanika.

W czasie swojej pracy w Krakowie, w latach 1864–1867, pełnił rolę asystenta Ignacego Rafała Czerwiakowskiego. W 1865 roku prowadził badania w obszarze stepu Podola, a także na brzegach Dniestru i Czarnohory. Dwa lata później, w Monachium, specjalizował się w anatomii roślin pod okiem prof. Carla Wilhelma Naegelego. Rok 1868 to czas jego podróży przez południową Rosję, a 1869 przyniósł mu habilitację na Uniwersytecie Jagiellońskim z zakresu anatomii roślin.

W 1882 roku objął stanowisko profesora na Uniwersytecie Lwowskim, gdzie prowadził Katedrę Geografii. Od 1884 do 1897 roku uczył botaniki w Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. W latach 1873–1874 poświęcił czas na podróż do Kaukazu oraz Krymu. Dłuższe wędrówki po Afryce Południowej, które miały miejsce w latach 1875–1877 i 1879–1880, umożliwiły mu pokonanie ponad 5 tysięcy kilometrów na terenach Kraju Przylądkowego oraz pustyni Kalahari, gdzie zebrał około 5 tysięcy okazów roślin do swojego zielnika. Rehman prowadził również badania dotyczące antropologicznych cech Buszmenów, Hotentotów, Zulusów oraz ludów Bantu, badając ich język i zwyczaje. Jego korespondencje z tych podróży były publikowane w takich czasopismach jak „Kurier Warszawski”, „Wędrowiec” oraz krakowski „Czas”.

W 1887 roku uzyskał tytuł profesora zwyczajnego Uniwersytetu Lwowskiego. W roku akademickim 1887/1888 pełnił funkcję dziekana Wydziału Filozoficznego, a w 1897/98 roku został rektorem tej uczelni. W ciągu swojej kariery był członkiem wielu instytucji naukowych, w tym Komisji Fizjograficznej Akademii Umiejętności, do której dołączył w 1865 roku, oraz Towarzystwa Przyrodników im. Mikołaja Kopernika, gdzie w latach 1888-1889 pełnił funkcję prezesa. Po przejściu na emeryturę w 1910 roku, otrzymał Order Korony Żelaznej III klasy, a w latach 1910–1917 angażował się w działalność Polskiego Stronnictwa Postępowego.

Antoni Rehman spoczywa na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie. W trakcie swojej długiej kariery i licznych podróży zgromadził ogromny materiał zielnikowy, którego zbiory można odnaleźć w herbariach na całym świecie, z najważniejszymi kolekcjami w Krakowie i Lwowie. Opracował wiele nowych taksonów roślin, w tym w 1868 roku bylicę piołun w odmianie pienińskiej (Artemisia absinthium L. var. calcigena Rehm.), która obecnie uznawana jest za endemit Pienin i znajduje się na „Czerwonej liście roślin i grzybów Polski”. Jako jeden z pionierów w Polsce, zajął się także badaniami w zakresie geografii roślin, publikując w 1870 roku pracę zatytułowaną O formacjach roślinnych Galicji. Jako kierownik lwowskiej katedry geografii, systematycznie koncentrował się na geomorfologii.

Warto dodać, że Rehman był bratem Stanisława, który również zajmował się kominiarstwem i działał na rzecz społeczności krakowskiej. Jego córka, Maria Wanda (1888-1967), wyszła za mąż za znanego historyka literatury Zygmunta Łempickiego.

W ciągu swojego życia, Antoni Rehman opublikował kilka ważnych książek, w tym:

• Szkice z podróży do południowej Afryki (1881),
• Echa z południowej Afryki (1884),
• Tatry pod względem fizyczno-geograficznym (1895),
• Ziemie dawnej Polski i sąsiednich krajów słowiańskich” opisane pod względem fizyczno-geograficznym. Część I. Karpaty (1896),
• Niżowa Polska opisana pod względem fizyczno-geograficznym (1904).

---

Oceń: Antoni Rehman

---