Grzegorz Surdy, urodzony 5 marca 1962 roku w Krakowie, to nie tylko znany polski filmowiec, ale także utalentowany dokumentalista. Jego działalność w okresie PRL ukierunkowana była na opozycję antykomunistyczną, a jego losy osobiste skrywały dramat więźnia politycznego.
W swojej pracy Grzegorz oddaje cześć wartościom, za które walczył. Jest również sekretarzem Kapituły Medalu „Niezłomnym w słowie”, co podkreśla jego zaangażowanie w upamiętnianie bohaterów narodowych. Dodatkowo, pełni funkcję prezesa Małopolskiego Okręgu Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, co wydatnie wpływa na jego pracę oraz działalność w sferze kultury i historii Polski.
Życiorys
Grzegorz Surdy jest synem Tadeusza i Józefy, swoją ścieżkę edukacyjną rozpoczął na Politechnice Warszawskiej, by kontynuować ją na Politechnice Krakowskiej. Studiując historię na Uniwersytecie Jagiellońskim, zaczął angażować się w ruchy studenckie.
W 1981 roku związał się z Niezależnym Zrzeszeniem Studentów oraz „Solidarnością” w Nowej Hucie. Jako organizator demonstracji i protestów, często doświadczał presji ze strony władz, czego wyrazem były zatrzymania i nałożone na niego grzywny. Jesienią 1982 roku został aresztowany przez Służbę Bezpieczeństwa, a następnie skazany przez sąd garnizonowy na rok więzienia. Na wolność wyszedł 26 maja 1983 roku po otrzymaniu ułaskawienia. Po uwolnieniu wrócił do działalności opozycyjnej, w tym do wydawania niezależnych publikacji.
Należał do założycieli Radia Solidarność Małopolska oraz inicjatywy Ruch „Wolność i Pokój”. Kolejny raz aresztowany w 1985 roku, skazany został przez Sąd Rejonowy na półtora roku więzienia, które odbył w Strzelinie. Zwolniono go na skutek amnestii w sierpniu 1986 roku. W 1988 roku pełnił rolę rzecznika podczas strajku w Hucie im. Lenina, a pod koniec sierpnia uczestniczył w Międzynarodowej Konferencji Praw Człowieka, która odbyła się w parafii św. Maksymiliana w Nowej Hucie – Mistrzejowicach.
Pod koniec lat 80. Grzegorz Surdy odgrywał kluczową rolę w odradzających się strukturach NZS, pełniąc funkcję przewodniczącego, a później wiceprzewodniczącego Komisji Uczelnianej na UJ. Był też aktywnym działaczem Krajowej Komisji Koordynacyjnej NZS i Małopolskiego Komitetu Obywatelskiego.
Od 2008 roku zajął się produkcją filmów dokumentalnych, które przybliżają współczesną polską historię. Był kierownikiem produkcji filmu „W obronie Krzyża” oraz konsultantem historycznym przy produkcji „Adam Macedoński. Więcej niż jedno życie”. Pełnił również rolę sekretarza lub członka redakcji w filmach takich jak „Godność” czy „Nie dajmy się!”.
W 2012 roku Surdy brał udział w strajku głodowym, a w 2022 został wybrany prezesem Małopolskiego Okręgu Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej. Jest współautorem książek poświęconych „Solidarności” oraz wywiadu z Mieczysławem Gilem.
Odznaczenia i nagrody
Grzegorz Surdy otrzymał szereg wyróżnień, które potwierdzają jego zasługi. Wśród nich znajduje się Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, symbol uznania dla jego zasług dla państwa oraz społeczeństwa. Ponadto, został uhonorowany Krzyżem Wolności i Solidarności, co jest wyrazem jego zaangażowania w walkę o wolność. Nie można również pominąć Medalu „Niezłomny w słowie”, którym doceniono jego odwagę i determinację w dążeniu do prawdy.
Przypisy
- a b Odznaczeni KWiS [online], odznaczeni-kwis.ipn.gov.pl [dostęp 27.03.2023 r.]
- Biuletyn Informacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej [online], katalog.bip.ipn.gov.pl [dostęp 27.03.2023 r.]
- To oni byli bohaterami roku szkolnego 2011–2012. Przyjdzie jeszcze taki dzień, że państwo polskie okaże im wdzięczność [online], wpolityce.pl [dostęp 27.03.2023 r.]
- OKRĘG "MAŁOPOLSKA" ŚWIATOWEGO ZWIĄZKU ŻOŁNIERZY ARMII KRAJOWEJ [online], rejestr.io [dostęp 27.03.2023 r.]
- IPN. Grzegorz Surdy – autor | KsiegarniaIPN.pl [online], ksiegarniaipn.pl [dostęp 27.03.2023 r.]
- MieczysławM. Gil MieczysławM., Z Solidarnością do końca, Stowarzyszenie NZS 1980, 2020 r. [dostęp 27.03.2023 r.]
- Kancelaria Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Odznaczeni za zasługi dla Rzeczypospolitej [online]
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Re’uwen Feldman | Bogusław Choina | Leon Kruczkowski | Józef Langosz | Adam Benis | Zbigniew Kulczycki | Edward Kubisiowski | Władysław Zachariasiewicz | Tomasz Schoen | Jadwiga Emilewicz | Michał Bobrzyński | Piotr Stachańczyk | Hieronim Tarnowski | Władysław Dulęba (polityk) | Stefan Szymczykiewicz | Edward Sznajder | Stanisław Zięba (1934–2024) | Aleksander Szrajber | Kazimierz Rusinek (polityk) | Brygida KuźniakOceń: Grzegorz Surdy