Jan Zaorski

---

Życiorys

Jan Zaorski, wybitny lekarz i chirurg, swoje życie zawodowe rozpoczął od ukończenia studiów na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Lwowskiego, gdzie uzyskał stopień doktora w 1912 roku. Wkrótce potem, w 1913 roku, odbył studia uzupełniające na renomowanych uniwersytetach w Berlinie i Hamburgu. Po powrocie do kraju, pracował w lwowskiej Klinice Chirurgicznej, kierowanej przez Zygmunta Radlińskiego.

W trakcie I wojny światowej, pełnił funkcję dowódcy szpitala polowego przy Legionach Polskich, a 1 lipca 1916 roku awansował na porucznika. Po zakończeniu działań wojennych, zaangażował się w pracę jako lekarz powiatowy w Aleksandrowie Kujawskim oraz w Płocku. Następnie ponownie dowodził szpitalem polowym w latach 1919-1920. Wziął również udział w wojnie polsko-radzieckiej w 1920 roku, gdzie został zweryfikowany w stopniu majora z datą starszeństwa na 1 czerwca, w ramach korpusu oficerów sanitarnych.

Po zakończeniu działań wojennych, Zaorski związał się z II Kliniką Chirurgiczną Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie w 1930 roku habilitował się na podstawie swojej rozprawy pt. „Nowe spostrzeżenia o ruchomości części żołądka pozostałej po wycięciu”. W tym samym roku objął stanowisko ordynatora Oddziału Chirurgicznego i dyrektora Szpitala Sióstr Elżbietanek w Warszawie, gdzie zorganizował pierwszy w stolicy ośrodek krwiodawstwa.

Podczas okupacji niemieckiej, zajmował się organizowaniem tajnego nauczania medycyny. Na zlecenie rady tajnego Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego, stworzył Prywatną Szkołę Zawodową dla Pomocniczego Personelu Sanitarnego w Warszawie, znaną jako Szkoła dr. Jana Zaorskiego, która zyskała uznanie w oczach władz okupacyjnych. Jednak w 1943 roku, przez trzy miesiące był przetrzymywany w Pawiaku. Dodatkowo pełnił rolę głównego chirurga szpitala powstańczego znajdującego się w podziemiach budynku PKO.

W 1946 roku został profesorem nadzwyczajnym oraz kierownikiem Zakładu Chirurgii Operacyjnej i Anatomii Topograficznej na Uniwersytecie Warszawskim. W tym czasie był także ordynatorem Oddziału Chirurgicznego Szpitala Dzieciątka Jezus oraz wykładowcą anatomii w Akademii Stomatologicznej. Wkrótce po tym, mianowany profesorem zwyczajnym w 1951 roku, objął kierownictwo III Kliniki Chirurgicznej Uniwersytetu, powstałej z Zakładu Chirurgii Operacyjnej i Anatomii Topograficznej.

Od 1948 roku był członkiem korespondentem, a od 1951 roku członkiem zwyczajnym Towarzystwa Naukowego Warszawskiego. Przyczynił się do rozwoju chirurgii wrzodu trawiennego, wprowadzając istotne modyfikacje do operacji Ludwika Rydygiera w tej szczególnej dziedzinie. Stosując innowacyjne podejścia, jako pierwszy w Polsce wdrożył metodę frenekserezę i frenektomię w leczeniu gruźlicy płuc. Jan Zaorski jest uznawany za twórcę warszawskiej szkoły chirurgii eksperymentalnej i pediatrycznej, będąc również autorem ponad 60 prac naukowych.

Na koniec swojego życia, został pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 154b-2-7), pozostawiając po sobie trwały ślad w historii polskiej medycyny.

Wybrane prace naukowe

Jan Zaorski, znany z wielu istotnych osiągnięć w dziedzinie medycyny, przyczynił się do rozwoju wiedzy na temat leczenia różnych schorzeń. Jego badania i publikacje są ważne zarówno dla specjalistów, jak i dla studentów medycyny. Oto przegląd niektórych z jego kluczowych prac:

• „Podręcznik mięsienia leczniczego” (1928),
• „Nowe spostrzeżenia o ruchomej części żołądka, pozostałej po wycięciu” (1930),
• „Leczenie owrzodzeń żołądka i dwunastnicy w świetle własnych przypadków” (1936),
• „Odmiana techniki zabiegu wycięcia żołądka metodą Rydygiera” (1936),
• „Kompendium chorób chirurgicznych” (1945),
• „Choroba wrzodowa i jej współczesne leczenie” (1951),
• „Szkice chirurgii operacyjnej” (1954).

Odznaczenia

Jan Zaorski był osobą, której zasługi w walce o niepodległość oraz odwadze zostały uhonorowane różnymi odznaczeniami. Przed rokiem 1938 otrzymał kilka znaczących medali i krzyży, które świadczą o jego oddaniu i poświęceniu.

Oto lista odznaczeń, które zdobył:

• Krzyż Niepodległości,
• Krzyż Walecznych,
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921.

---

Oceń: Jan Zaorski

---